حراج سرمایه ناشران و مؤلفان در یک لوح فشرده
متنوع و گسترده‌تر شدن تکنولوژی‌های نوین باعث شده موضوع کتابخوانی نیز با تحولات زیادی مواجه شود. این تحولات با خود اقتضائات جدیدی نیز به همراه دارد.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسنیم، متنوع و گسترده‌تر شدن تکنولوژی‌های نوین باعث شده موضوع کتابخوانی نیز با تحولات زیادی مواجه شود. این تحولات با خود اقتضائات جدیدی نیز به همراه دارد. آسیب‌ها و مزیت‌هایی که نیاز به قوانین جدید را غیرقابل اجتناب می‌کند و عقب ماندن از تحولات در این زمینه می‌تواند تبعاتی منفی برای حوزه‌ها و افرادی حاصل کند که از روش‌ها و شگردهای تازه غافل مانده‌اند؛ شگردهایی که می‌تواند حقوق ناشران و مؤلفان را با چالش جدی مواجه کند.
یکی از حوزه‌هایی که همواره از تغییرات و تحولات تکنولوژیک آسیب‌پذیر می‌شود، حوزه نشر و کتاب است. دسترسی آسان به اپلیکیشن‌ها و نسخه‌های پی‌دی‌اف کتاب‌های پرفروش در فضای نت باعث افت فروش این کتاب‌ها در بازار شده است. دستفروش‌هایی که با صدای بلند در مترو، مردم را به خرید لوح‌های فشرده‌ای ترغیب و تشویق می‌کنند که در آنها هزاران نسخه پی‌دی‌اف کتاب‌های مختلف وجود دارد و می‌توان از طریق گوشی‌ها و تبلت‌های همراه آنها را مطالعه کرد.
البته ماجرای انتشار غیرقانونی کتاب موضوع تازه‌ای نیست. از سال 89 که هیئت مدیره جدید اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران انتخاب شد، تلاش‌ها برای پیدا کردن راهی جهت حل این معضل آغاز شد؛ کمااینکه شاهد شکل‌گیری کارگروه‌هایی در این راستا بودیم، اگرچه اراده جدی برای حل این مشکل وجود نداشته است و این مسئله موجب شده نتیجه مطلوب در این خصوص به دست نیاید. به تازگی سخنگوی کارگروه مقابله با تکثیر و عرضه غیرقانونی کتاب از ایستادگی مقابل تلاش‌های حدود 45 ناشری که به خاطر تخلفاتی از همین دست، از حضور در نمایشگاه امسال محروم شده‌اند، سخن گفته است.
محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران روز گذشته در نشستی خبری به این مسئله اشاره کرده و گفته: «ما سال‌هاست که با این معضل مواجهیم. در سال‌های اخیر و پس از اینکه فضای مجازی رونق بیشتری گرفت، این موضوع به مشکلی جدی تبدیل شد. یکی از دلایل اینکه نتیجه مطلوب در این خصوص به دست نمی‌آمده است، این بود که قانون حمایت از حقوق مؤلفین، مصنفین و مترجمین که در سال 1348 تصویب شده است، با اقتضائات امروز تناسب ندارد و لازم است تغییراتی در آن به وجود بیاید، اگرچه حتی خود همین قانون هم به طور کامل به مرحله اجرا گذاشته نمی‌شود به عنوان مثال مطابق این قانون، چنانچه اثر یک نویسنده ایرانی در خارج از کشور منتشر شود، حقوق آن قابل حمایت نیست.»
تکثیر غیرقانونی کتاب توسط سودجویان
وی به این مسئله اشاره کرده که متوجه شدیم برخی از کتابفروشان عضو اتحادیه خود مبادرت به عرضه کتاب‌هایی که به صورت غیرقانونی چاپ و تکثیر شده است، می‌کنند. در پیگیری‌هایی که انجام دادیم، آنها بیان کردند که اطلاعی از این موضوع نداشته‌اند، اما ما به آنها تذکر دادیم و گفتیم که حتماً از صحت فاکتورها و وضعیت کتاب‌هایی که عرضه می‌کنند، اطمینان پیدا کنند، بعد نسبت به عرضه آنها اقدام کنند. سودجویان و کسانی که مبادرت به چاپ و تکثیر غیرقانونی کتاب‌ها می‌کنند، با مراجعه به شرکت‌های بزرگ مبادرت به برگزاری نمایشگاه‌های کتاب با تخفیف 50درصدی می‌کنند، جالب اینکه ما این موضوع را از طریق سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان متوجه شدیم. تعدادی از ناشران می‌بینند کتاب‌شان که تا پیش از این مثلاً 20 هزار نسخه فروخته بود، به یک‌باره دچار افت فروش می‌شود و این عدد مثلاً به 5 هزار نسخه می‌رسد. متوجه می‌شوند که این اثر در جای دیگری به صورت غیرقانونی چاپ، تکثیر و عرضه شده است، طوری که برخی ناشران به وزارت ارشاد مراجعه می‌کنند و خواستار این می‌شوند که از درج شمارگان کتاب‌های‌شان در سرشناسه آن معاف شوند تا شاخک‌های سودجویان بازار نشر نسبت به این کتاب‌ها حساس نشود!
همکاری با قوه قضائیه در برخورد با ناشران متخلف
آموزگار به این موضوع هم اشاره کرد: مطابق آرایی که در دوره قبلی نمایشگاه کتاب صادر شد، حدود 45 ناشر به خاطر تخلفاتی از همین دست، از حضور در نمایشگاه امسال محروم شده‌اند، اما آنها به هر دری می‌زنند و با هر جایی که فکر کنند می‌تواند گرهی از کار خودشان باز کند، مکاتبه می‌کنند که بتوانند اجازه حضور در نمایشگاه امسال را کسب کنند، اما به شما اطمینان می‌دهم که ما با قاطعیت جلوی این متخلفین ایستاده‌ایم و اجازه نخواهیم داد قانون را زیر پا بگذارند.
وی اضافه کرد: در دوره جدید و در مذاکره با معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مرجع صدور پروانه نشر که قاعدتاً می‌بایست در جهت صیانت از این حقوق هم فعالیت کند، به این نتیجه رسیدیم که کارگروهی را در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به همین منظور ایجاد کنیم. در 22دی‌ماه 95 تفاهمنامه‌ای میان اتحادیه ناشران و معاون فرهنگی وزارت ارشاد امضا شد. ما به این نتیجه رسیدیم که برای پیگیری و احقاق حقوق پدیدآورندگان و ناشرانی که آثارشان به سرقت می‌رود، نیازمند همراهی و همکاری قوه‌قضائیه و نیروی انتظامی هستیم. در اولین قدم نامه‌ای از سوی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی به آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رئیس قوه قضائیه نوشته شد و بعد از آن هم اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به رئیس کل دادگستری استان تهران نامه نوشت و خواستار این شد که دادگستری هم در این رابطه همکاری لازم را داشته باشد. تاکنون دو جلسه با سردار ساجدی‌نیا، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ تشکیل شده و جلسه آتی هم با حضور سردار لطفی، فرمانده پلیس امنیت تهران و رئیس دادسرای فرهنگ و رسانه تشکیل خواهد شد.
وی با اشاره به تلاش‌های این اتحادیه برای صیانت از حقوق اعضای خود در این زمینه گفت: تمام اعضای اتحادیه که آثارشان به صورت غیرقانونی تکثیر شده یا می‌شود، می‌توانند به اتحادیه وکالت بدهند و اتحادیه هم با استخدام وکلای دادگستری نسبت به پیگیری پرونده آنها در مراجع قضایی اقدام می‌کند تا به عنوان پرونده فوری و آنی پیگیری شود.
مسئله به حراج رفتن سرمایه و منافع ناشران و مؤلفان کتاب یک موضوع ملی و نیازمند همراهی و همکاری تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط است. به نظر می‌رسد که در گام نخست باید موضوع مبارزه با تکثیر غیرقانونی کتاب و صیانت از حقوق پدیدآورندگان به یک مطالبه ملی تبدیل شود. صیانت از حقوق مالی و معنوی پدیدآورندگان کتاب و ناشران بی‌تردید به بهبود فضای کسب و کار و رونق اقتصادی فضای نشر منجر خواهد شد.
منبع: جوان
انتهای پیام/
