نور: سفر به «کابل» برای اخذ شناسنامه و گذرنامه الکترونیکی ضروری است/دروغ است که بورسیه‌های تحصیلی در سفارت به احمد و محمود داده می‌شود
«نصیر احمد نور» سفیر افغانستان در ایران با حضور در دفتر منطقه‌ای افغانستان، پاکستان و شبه‌قاره خبرگزاری تسنیم به سوالات خبرنگاران پیرامون مسائل مختلف مهاجرت پاسخ داد.
خبرنگار حوزه مهاجرین،خبرگزاری تسنیم: وقتی می‌گویم همیشه این شائبه برای سفارت و کنسولگری‌های افغانستان در ایران وجود دارد که به عنوان مرجع مهاجرین در ایران نقشی در اخذ و توزیع بورسیه‌های تحصیلی دارند اما بورسیه‌ها نیامده در سفارت روی هوا زده می‌شود، می‌گوید: «هر چیزی از خودش قانونی دارد، ما هم قرار نیست بورسیه‌ها را از جیبمان دربیاوریم و بین احمد و محمود تقسیم کنیم.»
«نصیر احمد نور» سفیر افغانستان در ایران می‌گوید سفارت نماینده ملتی است که اینجا مهاجر شده و زندگی می‌کند و این یعنی کار ما همگانی است و هر خدمتی و رایزنی انجام می‌دهیم برای همگان است نه فقط برای کارمندان سفارت یا دوستان و آشنایان.
وی که در سفر اخیر خود به مشهد میهمان دفتر منطقه‌ای افغانستان، پاکستان و شبه قاره خبرگزاری تسنیم بود، به سوالات خبرنگاران پیرامون مسائل مختلف مهاجرت از جمله آخرین اخبار در ارتباط با شناسنامه و صدور گذرنامه الکترونیکی، نقش سفارت در اخذ و توزیع بورسیه‌های تحصیلی، پاسخ به گلایه‌های جدی که از سفارت افغانستان می‌شود و همچنین نگاهی به ظرفیت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و وضعیت بازار کار آنها در افغانستان پاسخ داد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
*سفر به «کابل» برای اخذ شناسنامه و گذرنامه الکترونیکی ضروری است
تسنیم: ضمن عرض ادب و احترام، جناب نور در ابتدا به بحث پرچالش این روزهای مهاجرین بپردازیم، «شناسنامه» و «صدور گذرنامه الکترونیکی».....
قرار بود رایزنی‌هایی برای تسهیل در روند اخذ شناسنامه و به دنبال آن صدور گذرنامه الکترونیکی صورت بگیرد، از آخرین نتایج رایزنی‌ها بگویید و اینکه آیا سفر به افغانستان برای اخد تذکره همچنان به قوت خود باقیست؟
*
نصیر احمد نور: ببینید موضوع گذرنامههای الکترونیکی از قالب یک موضوع داخلی خارج شده و امروز یک الزام بین‌المللی است.
امروز شهروندان قریب به اتفاق کشورهای جهان دارای گذرنامه الکترونیکی هستند اما متاسفانه افغانستان به دلیل شرایط خاص نتوانسته بود تاکنون این موضوع را اجرایی کند و در این الزام بین‌المللی از دیگر کشورها عقب افتاد، حالا مسئله اینجاست که به هر صورت باید این نیاز در یک جا برآورده و این عقب‌ماندگی به پایان برسد.
در داخل افغانستان حدود سه سال می‌شود که روند صدور گذرنامه الکترونیکی را آغاز کرده‌ایم و در سه سال گذشته هر فردی اقدام به اخذ گذرنامه کرده، گذرنامه الکترونیکی دریافت کرده است اما نمی‌شود که از یک ششم جمعیت افغانستان که در مهاجرت به سر می‌برند، غفلت کرد.
در حال حاضر یک ششم جمعیت افغانستان به دلیل جنگ و ناامنی در کشورهای مختلف از جمله ایران و پاکستان مهاجر شده‌اند و آنها هم مردمی خارج از افغانستان نیستند که ما نسبت به مدارک هویتی آنها بی‌توجه باشیم.
به همین منظور تمامی کشورهای جهان به 6 حوزه تقسیم شده‌اند وهر حوزه در یکی از سفارت‌خانه‌ها بوده که شامل چند کشور می‌شود، برای مثال در میان تمام کشورهای عربی فقط سفارت ما در «جده» و همچنین «دبی» اقدام به اخذ مدارک و ثبت اطلاعات برای شناسنامه و گذرنامه الکترونیکی می‌کنند اما «ایران» و «پاکستان» مرتبط با حوزه مرکز یعنی «کابل» می‌شوند.
تسنیم: یعنی همچنان برای اخذ شناسنامه باید به مرکز حوزه یعنی کابل رفت؟
نصیر احمد نور: بله، تا این لحظه که غیر از این نبوده و قرار نیست فعلا صدور گذرنامه الکترونیکی در سفارت‌ها و کنسولگری‌ها در ایران انجام شود.
البته در حال حاضر اخذ شناسنامه به شکل غیابی و با حضور وکیل هر مهاجر در مرکز(کابل) بودن مراجعه به افغانستان میسر است اما صدور گذرنامه‌ها و تجهیز کنسولگری‌ها به ماشین‌های چاپ الکترونیکیِ گذرنامه حقیقتا امکان‌پذیر نیست.
ببینید بحث شناسنامه و گذرنامه یک بحث هویتی برای مردم بوده و صراحت قانون است که باید هر شهروند افغانستانی هویت و مدرک هویتی مشخص داشته باشد، من چهار سال است سفیر افغانستان در تهرانم، از همان ابتدا مدام بحث گذرنامههای الکترونیکی مطرح بوده اما هنوز می‌بینید که کار به تازگی آغاز شده و کلید خورده، منظورم همان حرف قبلی است اینکه این عقب‌ماندگی باید متوقف و مردم ما هم که در مهاجرت به‌سر می‌برند کمر همت خود را برای اخذ شناسنامه و گذرنامه ببندند چون نخستین کسی که از این داستان سود می‌برد، خودم مردم است.
من خودم بیش از همه به فکر مردم هستم، یادم می‌آید قرار بود به عنوان سفیر به تهران بیایم، در آن زمان دانشجویان برای طی مراحل اخذ روادید تحصیلی باید به افغانستان می‌رفتند و شناسنامه می‌گرفتند، من همانجا سفت و سخت گفتم اگر قرار است این روند سخت برای دانشجویان ادامه یابد من سفیر در ایران نمی‌شوم و خوشبختانه آن موضوع حل و روادید تحصیلی برای دانشجویان هم رایگان شد.
*روند صدور گذرنامه الکترونیکی؛ اول دانشجویان دوم شناسنامه‌داران
مردم ما باید بدانند که امروز در هیچ کشوری بدون شناسنامه و کد ملی خدمات داده نمی‌شود پس نباید در برابر این موضوع مقاومت کرد چرا که صدور گذرنامه الکترونیکی در حقیقت احترام به شهروندان افغانستانی و به نوعی اعتباربخشی به آن در وجهه بین‌المللی است.
ما اینکار را در ابتدا از دانشجویان آغاز می‌کنیم و گروه دوم کسانی هستند که هم شناسنامه و هم گذرنامه دارند، این مراحل چند ماهی طول می‌کشد و لذا جای هیچ نگرانی برای مهاجرین نبوده و می‌توانند از این فرصتی که دارند برای اخذ شناسنامه استفاده و اقدام کنند.
تسنیم: جناب نور به موضوع دانشجویان اشاره داشتید، گرچه شما پیش از این گفته‌اید دانشجویان «نور چشم» شما هستند اما حقیقت این بوده که گلایه‌هایی از دانشجویان نسبت به سفارت وجود دارد، گلایه‌هایی نظیرعدم رسیدگی به کار آنان، پاسخگویی نامناسب و نامشخص در برابر سوالات آنها و در نهایت سردرگمی در کارهای اداری...
نصیر احمد نور: موافق این مسئله نیستم، ما آنقدر به دانشجویان اهمیت می‌دهیم که گفتیم گذرنامه الکترونیکی را ابتدا از دانشجویان آغاز کنید، همچنین برای مراجعات بسیار دانشجویان سامانه الکترونیکی نوبت‌دهی راه‌اندازی کردیم و حتی ساختمان جداگانه برای کار آنها تعریف کردیم، رسیدگی به امورات دانشجویان پیش از دیگران صورت می‌گیرد و مجموع اینها نشان می‌دهد که توجه ما به این قشر بیش از دیگران است.
*بورسیه تحصیلی را به سفارت چکار؟ دروغ است که بورسیه‌ها در سفارت به احمد و محمود داده می‌شود
تسنیم: البته در دو موضوع گلایه‌های جدی وجود دارد که شما باید شفاف‌سازی کنید، یک موضوع این است که گفته می‌شود بورسیه‌های تحصیلی که ایران به متقاضیان افغانستانی می‌دهد از سوی سفارت و کنسولگری‌ها مشخص می‌شود و جالب اینکه هر گاه که مراجعه می‌شود خبری از بورسیه نیست، این تفکر در ذهن بسیاری از مهاجرین شکل گرفته که بورسیه‌های تحصیلی نیامده در همان سفارت و یا کنسولگری‌ها تقسیم می‌شود؟ گاهی در مورد جذب نیروی کار هم این موضوع مطرح می‌شود، نظر شما در این ارتباط چیست؟
نصیر احمد نور: در دو موردی که گفتید سفارت هیچ نقشی ندارد و اینها صرفا شایعات بی‌اساس هستند.
سفارت در خدمت همگان است و هر تلاشی می‌کند یک تلاش همگانی است اما در مراودات دیپلماتیک اگر ما آورده‌ای برای مردم داریم به معنی این نبوده که همه آن آورده در همین سفارت و تهران تصرف می‌شود بلکه ما آن را به وزارت امور خارجه انتقال می‌دهیم و از آنجا به سازمان و اداره ذی‌ربط منتقل می‌شود، برای مثال در بحث بورسیه‌ها این موضوع را وزارت خارجه به وزارت علوم منتقل می‌کند، نقش من به عنوان سفیر سفارت این است که برای بدست آوردن بورسیه براساس مسئولیت‌ها، رایزنی و تلاش کنم اما در توزیع آنها نمی‌توانم تصرفی کرده و به دلخواه خودم به احمد یا محمود بدهم، ما فقط توافق‌ها را به وزارت خارجه انتقال می‌دهیم، در افغانستان هم که کمیسیون ملی توزیع بورسیه‌ها را داریم و لذا روند رسیدگی به آنها کاملا مشخص است.
اگر سفیری یا سفارتی در توزیع بورسیه‌ها ورود کند تخلف و جرم محرز مرتکب شده و از طریق مراجع قانونی قابل پیگرد است.
تسنیم: یعنی برای بورسیه و فرصت شغلی به سفارت یا کنسولگری‌ها مراجعه نشود؟ به هر حال در ایران برای مهاجرین سفارت تنها مرجع افغانستانی برای پاسخ‌گیری به سوالات است.
نصیر احمد نور: خیر به هیچ وجه مراجعه نکنند، در مورد بورسیه‌ها که توضیح دادم و باید از وزارت علوم پیگیری کنند اما در بحث کار که کسی دعوتنامه نیاز ندارد، هر فردی که می‌خواهد کار کند، افغانستان، کشور و وطن خودش بوده و می‌تواند برود کار کند.
تسنیم: البته منظور من فراخوان و طرح‌های کاریابی است که گاهی امکان دارد از طریق سفارت اعلام شود و همچنین جذب نیرو در داخل سفارت و کنسولگری‌ها...
نصیر احمد نور: در این چهار سال که من بوده‌ام اصلا یادم نمی‌آید کسی از طریق سفارت به داخل افغانستان جذب شده باشد.
تسنیم: از رایزنی برای بورسیه گفتید، توافقات در حال حاضر در مورد بورسیه‌های رسمی به چه شکل بوده و تقریبا سالانه ایران چه تعداد بورس به دانشگاهیان افغانستانی می‌دهد؟
*اختلاف ایران و افغانستان و 500 بورسیه بلاتکلیف
نصیر احمد نور: اواخر سال 91 توافقی میان وزارت تحصیلات افغانستان و وزارت علوم ایران امضا شد که بر مبنای آن ایران قرار بود سالانه 500 بورسیه رسمی در رشته‌های مختلف دانشگاهی به افغانستان بدهد اما با گذشت چند سال هنوز این بورسیه‌ها به نتیجه نرسیده و بلاتکلیف است.
قرار بود برای هر 500 بورسیه، هزار و 500 نفر معرفی و در آزمون‌ها شرکت کنند و پس از بررسی 500 نفر حائز شرایط، مشمول بورس تحصیلی شوند.
تسنیم: علت این بلاتکلیفی چیست؟
نصیر احمد نور: اختلاف ما در نحوه گزینش و توزیع آن است، افغانستان می‌گوید بورسیه‌ها را به ما بدهید ما تقسیم می‌کنیم اما ایران می‌گوید ما باید دقیقا در جریان باشیم که این بورسیه‌ها به چه کسانی و با چه شرایطی داده می‌شود و فقط کسانی که دارای شرایط هستند بورس شوند.
البته در روزهای اخیر بحث و صحبت‌هایی شده که ممکن است در آینده‌ای نزدیک موضوع بورسیه‌ها به نتیجه برسد.
امیدوارم بورسیه‌ها به نتیجه رسیده و در سال تحصیلی جدید در اختیار متقاضیان قرار گیرد.
*در افغانستان نه تبعیض است نه پارتی‌بازی/قرار نیست همه دولتی شوند
تسنیم: جناب نور شما بارها در صحبت‌هایتان به این موضوع اشاره کردید که فارغ التحصیلان باید به افغانستان برگردند، آیا شرایط برای بازگشت آنها مهیاست؟ نظرات کسانی که رفته‌اند و با بازار بیکاری و تبعیض مواجه شده‌اند چیز دیگری می‌گوید...
نصیر احمد نور: گاهی برخی شکایات شنیده می‌شود که برای مثال می‌گویند به افغانستان رفتیم اما نه فرصت شغلی بود و نه کاری و یا گاهی می‌گویند در افغانستان رابطه بر ضابطه حاکم است و باید حتما کانال ارتباطی قوی برای یافتن یک فرصت شغلی خوب داشته باشی و تبعض قومی حاکم مانع دستیابی به شغل مناسب می‌شود در حالیکه اینها واقعا صحت ندارد.
افغانستان چهار دهه است که درگیر جنگ‌های تحمیلی است، ازیک توطئه و جنگ خلاص نمی‌شویم که دیگری از راه می‌رسد.
حالا مردم ما به هر گوشه جهان مهاجرت کرده‌اند، از ایران گرفته تا کشورهای اروپایی و یا کشورهای عربی تا استرالیا، فکرش را بکنید هر یک از اینها از هر گوشه جهان به افغانستان بازمی‌گردند و از یک کشور در حال جنگ انتظار رسیدگی به تمامی برنامه‌هایشان را دارند درحالیکه دولت شرایط طبیعی ندارد، منابع عایداتی هر روز صدمه می‌بیند و از همین رو برنامه‌هایش را نمی‌تواند همیشه مرتب و به قاعده تنظیم کند، کشورهایی که هیچ یک از این مشکلات ما را ندارند و منابع و برنامه مشخص دارند و نظیر ما در شرایط غیرقابل پیش‌بینی جنگ نیستند با مشکل بیکاری و اشتغال مواجه هستند چه برسد به ما.
در چنین شرایطی مشخص است که همه نمی‌توانند کار دلخواه خود را پیدا کنند اما اینطور هم نیست که کار پیدا نشود، این نکته را هم بگویم هیچ تبعیضی وجود ندارد، اگر محدودیت شغلی و مشکلی باشد برای همه مهاجرین از هر قوم و نژادی است، چه مهاجری که از آمریکا بیاید، چه کسی که از پاکستان هند و یا ایران بیاید.
در سرتاسر افغانستان شاید 200 هزار کارمند دولتی داشته باشیم اما افغانستان بیش از 30 میلیون جمعیت دارد، دولت که نمی‌تواند به همه شغل دولتی بدهد.
متاسفانه بر اثرناامنی و جنگ سرمایهگذاران از افغانستان رفته و دیگران هم جرات نمی‌کنند، امروز در حدود 150 میلیارد دلار سرمایه بخش خصوصی ما در دبی بسر می‌برد. چرا؟ به دلیل ناامنی و شرایط جنگ و فرار سرمایه...
اگر افغانستان امن بود مطمئنا سرمایهگذاران بیشتر افغانستان را ترجیح می‌دادند چرا که تولید در آنجا ارزان است و در دبی هزینه‌ها بالا اما همین ناامنی هم سبب محدود شدن فرصت‌های شغلی در بخش خصوصی هم شده است.
البته از برخی گلایه‌ها تعجب می‌کنم چرا که امروز فارغ‌التحصیلان ایران بیشتر از دیگر کشورها در افغانستان می‌درخشند و فعالیت‌های خوبی دارند.
بیش از 100 دانشگاه خصوصی در افغانستان داریم که اکثر قریب به اتفاق موسسان و یا مدرسان آنها مهاجرین در ایران هستند، ده‌ها تشکل فعال جامعه مدنی و یا فرهنگیان و یا اکثر فعالان حوزه رسانه امروز افغانستان از فارغ التحصیلان ما از ایران هستند.
در میان مقامات بلند پایه تعداد قابل توجهی از تحصیلکردگان ایران هستند.
اما....
دولت افغانستان و ایران باید کاری کند که استعدادهای جوانان مهاجر در ایران به کشور سوم پناه نبرد چرا که برای هر یک از آنها هزینه شده و در این شرایط که فارغ التحصیلان و ظرفیت علمی و فرهنگی امروز مهاجرین حاصل عنایت خاص رهبر معظم انقلاب و ملت ایران است نگذارند این ظرفیت ضایع شود.
مصاحبه: ف.حمزه‌ای
عکس: مژده میرنژاد
انتهای پیام/.
