آستانه ۴ و امید به "تغییری اساسی" در روند سیاسی بحران سوریه

به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، چهارمین نشست بین‌المللی آستانه روز چهارشنبه 13 اردیبهشت ماه با حضور نمایندگان ایران، روسیه، ترکیه و دولت سوریه و معارضان آغاز شد.

هیئت ایرانی به ریاست حسین جابری انصاری در روز چهارشنبه و پیش از برگزاری نشست رسمی، با استفان دیمیستورا نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور سوریه و الکساندر لاورنتییف نماینده ویژه پوتین در امور سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد.

پس از آن نمایندگان ایران و ترکیه با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. حسین جابری انصاری و «سدات اونال» در این نشست ضمن بررسی دستاوردهای نشست کارشناسی تهران و شرایط موجود در سوریه و نیازها و چالش‌های پیش روی روند آستانه، در خصوص اسناد در دستور کار نشست جاری بحث و تبادل نظر کردند.

دو طرف همچنین در گفت‌وگوهایی صمیمی و صریح، نکات مورد توافق و اختلاف در زمینه بحران سوریه و روش‌های پایان آن را بررسی کردند.

آستانه در روز چهارشنبه شاهد نشست کارشناسان بود و روز پنجشنبه نشست رسمی انجام گرفت.

در ابتدای نشست پایانی کنفرانس آستانه که با حضور وزیر امور خارجه قزاقستان (دولت میزبان) و هیات‌های اعزامی دولت و معارضه سوریه و همچنین نمایندگان آمریکا و اردن و فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه (طرفهای ناظر آستانه) برگزار شد، غیرت عبدالرحمان اف وزیر خارجه قزاقستان به عنوان نماینده دولت میزبان، گزارشی از نشست چهارم آستانه ارائه کرد.

نشست چهارم با نشست‌های سلف خود البته تفاوتی داشت و آن هم حمله محدود آمریکا به پایگاه هوایی الشعیرات در حمص بود که از نظر سیاسی بازتاب‌های زیادی به همراه داشت. شاید تحت تاثیر همین موضوع بود که تعدادی از نمایندگان معارضه سوریه به دلگرمی طرف آمریکایی در این نشست اعتراضاتی به ایران داشته و برخی از افراد حاضر در هیئت معارضان درباره نقش ایران در سوریه ادعاهایی را مطرح کردند.

روز پنجشنبه محور مذاکرات طرفین که در نوبت اول بیش از چهار ساعت طول کشید، جزئیات سند ایجاد "مناطق کاهش تنش در سوریه" یا 4 منطقه امن را شامل می‌شد.

تصویب ایجاد 4 منطقه کاهش تنش در سوریه بین ایران، روسیه و ترکیه یک دستاورد بزرگ برای این نشست بود به طوریکه بشار جعفری رئیس هیات مذاکره کننده سوری در مذاکرات آستانه در این باره گفت: نشست آستانه 4 و دستاوردهای آن یک جهش بی‌نظیر در مسیر حل و فصل سیاسی بحران سوریه به شمار می‌آید.

هر چند برخی از معارضان با این طرح مخالفت کرده و جلسه را ترک کردند، اما ترکیه از سوی تیم معارضه شرکت کننده و به عنوان ضامن، این سند را امضا کرده است.

براساس اطلاعات انتشار یافته، روسیه پیشنهاد داده تا چهار منطقه کاهش تنش در استان ادلب، منطقه شمالی حمص، غوطه شرقی و درعا و قنیطره در جنوب سوریه ایجاد شود که به مدت 6 ماه دوام خواهد داشت.

بنا به اعلام رسانه روسی اسپوتنیک، در متن پیشنهادهای روسیه آمده است: محورهای امن (خطوط مرزی) ایجاد می‌شود که در امتداد آن تنش‌ها برای جلوگیری از درگیری مستقیم مسلحانه بین دو طرف در سوریه کاهش پیدا می‌کند.

وزارت خارجه ترکیه بلافاصله در بیانیه‌ای ضمن حمایت از دستاوردهای آستانه 4 اعلام کرد: ما از سند امضا شده در خصوص عدم بکارگیری سلاح و هواپیما در مناطق ذکر شده و ارسال بی وقفه کمک‌های انسانی، استقبال می‌کنیم.

در این بیانیه همچنین با اشاره به اینکه کشورهای تضمین کننده آتش بس در سوریه در خصوص جزئیات و کارکرد توافق٬ گروه کاری مشترکی تشکیل خواهند داد تصریح شده است: ترکیه به تلاش‌های خود در راستای تحکیم آتش بس به منظور اجرای توافق نامه مذکور و به تبع آن سهولت برداشتن گام‌هایی در جهت دست یابی به راه حل سیاسی و رفع نیازهای امنیتی و انسانی مردم سوریه به شکل موثر ادامه خواهد داد.

وزارت خارجه آمریکا نیز در بیانیه‌ای از این توافق استقبال کرده و آورده است: مخالفین باید با ضمانت ترکیه، وعده‌های داده شده را عملی کنند و از گروه‌های قرار گرفته در لیست ترور از جمله هیئت تحریر الشام که تلاش‌های مخالفان جهت تشکیل دولت مردمی سوریه را از بین می‌برد٬ دوری کنند.

همچنین عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان سعودی از این توافق استقبال کرده و اظهار داشت: ریاض از ایجاد نواحی امن در سوریه حمایت می‌کند.

حسین جابری انصاری رئیس هئیت مذاکره کننده ایرانی در این نشست نیز درباره این سند گفت: این یک سند اساسی است که می‌تواند در صورت اجرای درست منشاء تغییرات اساسی در صحنه تحولات سوریه باشد.

می‌توان گفت، با توجه به حصول آتش بس در مناطق سوریه و همچنین عدم درگیری در جبهه جنوبی، تمام تلاش ارتش سوریه حول مبارزه با داعش خواهد بود، همینطور در بعد سیاسی نیز توافقی مورد تایید همگان قرار گرفته که به گفته جابری انصاری "می‌تواند تغییری اساسی در روند تحولات سوریه ایجاد کند" بخصوص اینکه همه طرف‌های نقش آفرین در سوریه چه در نشست آستانه و چه خارج از آن شامل عربستان و آمریکا نیز از آن حمایت کرده‌اند.

نشست آستانه 5 اواخر خرداد ماه برگزار خواهد شد و تا پیش از آن یعنی روز اول خرداد(22 ماه می) ضمانت کنندگان باید اقداماتی انجام دهند تا نقشه‌های مناطق کاهش درگیریها در سوریه مشخص شده باشد.

گزارش از علی حیدری

انتهای پیام/