«راه ابریشم» تعیین کننده روابط آتی روسیه و چین

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت» در تحلیلی نوشته است: "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه برای شرکت در اجلاس بین المللی «یک کمربند-یک راه» که 15-14 ماه مه در پکن برگزار می شود، به چین سفر کرده است. در مراسم آغاز به کار این نشست مهم بین المللی علاوه بر "شی جین پینگ" رئیس جمهوری چین و ولادیمیرپوتین، "آنتونیو گوتریس" دبیرکل سازمان ملل نیز سخنرانی خواهد نمود. در این اجلاس دو روزه، مقامات بلندپایه بیش از 100 کشور جهان شرکت داشته و نخستین نتایج توسعه ابتکارعمل چین برای احیای جاده ابریشم که در سال 2013 کلید خورد، مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

این اجلاس برای دولت چین به منزله نشان دادن موقعیت رهبری این کشور در جهان، بخصوص در حضور دبیرکل سازمان ملل است و برای روسیه هم اولا بازگرداندن یک «بدهی سیاسی» به پکن و همچنین راهی برای تقویت مواضع اتحادیه اقتصادی اورآسیایی در مواجهه با توان روز افزون چین است. 

«راه ابریشم جدید»؛ هدیه سخاوتمندانه چین به جهان

به گفته مقامات پکن، اجلاس بین المللی «یک کمربند-یک راه» یکی از بزرگترین مزیتهایی است که چین در حال حاضر به جهان تقدیم کرده است. برای این منظور نمایندگان 110 کشور جهان، از جمله 10 کشور اروپایی، به پکن دعوت شده اند. 

در پاییز سال 2013 بود که رئیس جمهوری چین از چنین ابتکارعملی از سوی این کشور خبر داده و آن را «کمربند اقتصادی راه ابریشم» نامید و در اواخر سال 2016 این طرح به «یک کمربند-یک راه» تغییر نام پیدا کرد. در دسامبر سال 2014 دولت چین این ابتکارعمل خود را با ایجاد «بنیاد راه ابریشم» با سرمایه ای معادل 40 میلیارد دلار، تامین مالی نمود و هدف آن بود که در دسامبر سال 2015 و آغاز به کار این طرح، بانک آسیایی هم با سرمایه ای معادل 100 میلیارد دلار به آن بپیوندد. ضمن اینکه بیش از 100 کشور نیز اعلام کرده اند که هر یک به نوعی در این طرح بزرگ مشارکت خواهند داشت.

تنها مسئله ای که تغییر نکرده، ابهام شدید در هدف اصلی این نظریه است. "چوآن شین" استاد دانشگاه طبیعت شناسی شرق چین به این روزنامه توضیح داده است: طرح «یک کمربند-یک راه» عملا همه ابتکارعملهای دیگر سیاست خارجی مقامات پکن را در بر گرفته است. البته با وجودیکه محتوای آن همچنان در مرحله شکل گیری است، ولی هدف آن بسیار محو و نامشخص است. رهبران چین امیدوارند که در جریان اجلاس حاضر بتوانند در مورد شکل دقیق همکاریها و سرعت بخشیدن به روند تحقق آن به توافق برسند.»

بر اساس سندی که در ماه مارس سال 2015 منتشر شده، اصلی ترین وظیفه طرح «یک کمربند-یک راه» که مورد توافق کشورهای توسعه یافته حامی آن قرار گرفته: گسترش تجارت متقابل، ایجاد سیستم مالی باثبات در آسیا و توسعه تماسهای بین انسانی نام برده شده است. 

طی چند سال اخیر مقامات پکن صدها توافقنامه زیرساختاری منعقد کرده اند که رسانه های گروهی چینی ارزش آنها را از 300 الی 900 میلیارد دلار تخمین زده اند.

البته تفاوت بین اظهارات سیاسی پیرامون این طرح در مورد «ساخت جامعه‌ای دارای سرنوشت مشترک» و درخواستهای واقعی برای بازگشت سرمایه گذاریها بسیار زیاد است و همین مسئله باعث شده تا بسیاری از کشورها برای مشارکت در این طرح سرد شوند. در اجلاس کنونی پکن، همانطور که انتظار می رفت، قرار است بالاخره چارچوب مفهومی برای «یک کمربند-یک راه» ایجاد شده و ابهامات پیرامون انتظارات از آن برطرف شود.

دیوار بزرگی به نام منطقه اورآسیا

بر اساس اطلاعات این روزنامه، ولادیمیر پوتین، نه بعنوان رئیس جمهوری روسیه، بعنوان بیشتر در مقام رهبر اتحادیه اقتصادی اورآسیایی در این اجلاس شرکت کرده و به همراه رئیس جمهوری چین و دبیرکل سازمان ملل، در مراسم افتتاحیه این نشست سخنرانی خواهد نمود. پوتین همچنین در فهرست رهبران اروپایی که در طول اجلاس سخنرانی می کنند نیز قرار دارد. 

به گفته یک مقام آگاه دولتی، راهکار روسیه در این نشست آن است که اولویتهای مورد نظر مسکو در دفاع از اتحادیه اقتصادی اورآسیایی اعلام شده و بر مواضع برابر با شریک چینی تاکید شده و در صورت ممکن طرح «یک کمربند-یک راه» را از راه ابریشم دریایی جدا سازد. برخی ابعاد مورد نظر پکن در این رابطه در مناطق دریای چین جنوبی که تعلق آنها مورد اختلاف نظر است می تواند روابط مسکو با برخی کشورهای منطقه جنوب شرق آسیا و هند را دچار مشکل سازد.    

اهمیت اصل حفظ موقعیت روسیه بعنوان شریک برابر چین هم بدین صورت توضیح داده می شود که اجلاس کنونی در بسیاری از جهات بعنوان رسیدن به یک پیروزی سیاسی در عرصه سیاست خارجی برای رئیس جمهوری چین در آستانه برگزاری کنگره مهم حزب کمونیست در پاییز سال 2017 برنامه ریزی شده است. 

اهمیت کنگره آتی حزب کمونیست در آن است که در نتیجه آن ترکیب دولت چین تا حدود زیادی تغییر خواهد کرد. رئیس جمهوری روسیه با درک این واقعیت، در واقع «بدهی سیاسی» خود به همتای چینی اش که در ماه مه سال 2015 میهمان ویژه خارجی در رژه «روز پیروزی» در مسکو بود را ادا خواهد نمود، چرا که در آن زمان و در بحبوبه اختلافات روسیه  با کشورهای غربی بر سر الحاق شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه، حضور رهبر چین در مسکو به جهانیان نشان داد که روسیه در انزوا قرار ندارد.

اهداف مورد نظر پوتین از شرکت در اجلاس پکن

البته به گفته منبع خبری «کامرسانت»، برای رئیس جمهوری روسیه بسیار مهم است که مرزبندی بین مناطق تحت نفوذ اتحادیه اقتصادی اورآسیایی و طرح «یک کمربند-یک راه» چین بطور دقیق مشخص شود، برای اینکه این اتحادیه نیز ابتکارعملی از طرف مسکو است که بخشی از منطقه آسیای مرکزی را در برگرفته و چین در آن حضور ندارد.

به نوشته این روزنامه، با وجودیکه ولادیمیر پوتین عملا بعنوان رهبر اتحادیه اقتصادی اورآسیایی در نشست پکن شرکت می کند، بررسی طرحهای مشترک بین این اتحادیه و طرح «یک کمربند-یک راه» چین در دستور کار مذاکرات وی قرار ندارد و با وجودیکه چندین وزیر دولت و تجار بزرگ روسی پوتین را در این سفر همراهی می کنند، مباحثات در این خصوص به تابستان سال جاری و در زمان سفر ماه جولای رهبر چین به روسیه موکول شده است. 

ضمن اینکه با توجه به دیدارهای دوجانبه بسیاری که در حاشیه اجلاس «یک کمربند-یک راه» صورت خواهد گرفت، ولی این دیدارها بسیار رسمی و محتوای خاص دوجانبه ای نخواهند داشت. طرف چینی با برنامه ریزی دقیق این دیدارها، تلاش نموده تا مانع از انحراف موضوع اصلی این گردهم آیی بزرگ بین المللی شود.

انتهای پیام/