سفر ترامپ به عربستان و ابلاغ دکترین جدید آمریکا برای منطقه

به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، اولین سفر خارجی ترامپ به خاورمیانه و شروع آن از کشور عربستان را نباید جدا از سیاست‌های داخلی ترامپ دانست. سفر چند روزه ترامپ به عربستان سعودی به همراه خانواده پیام مهمی در عرصه بین‌المللی مبنی بر اهمیت خاورمیانه در سیاست‌های خارجی، نظامی و اقتصادی آمریکا دارد.

با توجه به شعارهای انتخاباتی ترامپ و مشکلات اجتماعی حاکم بر جامعه آمریکا که نشأت گرفته از افزایش بیکاری و رکود اقتصادی است، ترامپ در یک سیاست تجارت گونه در خصوص معامله بزرگ با کشورهای عربی وارد خاورمیانه شده است. در واقع ترامپ به دنبال ثبات بلندمدت موقعیت آمریکا در منطقه بوده و در نظر دارد نه تنها هژمونی نظامی و اقتصادی خود را در خاورمیانه بست دهد، بلکه به دنبال ایجاد تحولات سیاسی عمیق در معادلات سیاسی منطقه است.

ترامپ با نگاه اقتصادی و بازرگانی که نسبت به سیاست خارجی آمریکا در منطقه بحران خیز خاورمیانه دارد، سعی دارد از هر فرصتی برای معامله و کسب منافع اقتصادی و سیاسی بلند مدت استفاده کند و با توجه به حجم بالای انباشت ذخایر ارزی کشورهای عربی منطقه و وجود بحران‌های تروریستی و سیاسی در بین کشورهای عربی از این فرصت برای جذب این منابع ارزی به منظور بازسازی اقتصاد آمریکا و بالا بردن رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال استفاده کند.

در این خصوص سیاست ترامپ در خاورمیانه براساس چند محور مهم تعریف شده است:

1. حمایت و تقویت موجودیت رژیم صهیونیستی
2. گسترش روابط اقتصادی با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و نفت خیز
3. مبارزه با گروه‌های تروریستی غیر همسو با سیاست‌های آمریکا و گروه‌های جهادی و مردمی در فلسطین و لبنان
4. توسعه سیاست ایران هراسی در کشورهای منطقه و گرفتن امتیاز از کشورهای منطقه
5. مذاکره و معامله با روسیه و چین براساس منافع مشترک و تثبیت برتری آمریکا در حوزه‌های انرژی و نظامی در خاورمیانه

در این خصوص چند نکته مهم جزو اولویت‌های سیاسی ترامپ در خاورمیانه است. اول عقد قرار دادهای بلند مدت با ارقام بالا جهت حمایت از موجودیت رژیم‌های فعلی کشورهای عربی که در این خصوص قرارداد 350 میلیارد دلار با عربستان به عنوان بزرگترین قرارداد تاریخ منعقد شده است که 110 میلیارد دلار آن صرف خرید تجهیزات نظامی و بازسازی ارتش عربستان می‌شود.

مقامات عربستان سعودی هدف از انعقاد این قرارداد را مقابله با ایران اعلام کرده‌اند که این امر اهمیت نقش ایران در خاورمیانه را نشان می‌دهد. در سفر به عربستان و ملاقات با سران کشورهای اسلامی و عربی در واقع فرصتی برای آمریکا است که سیاست‌های نوین خود در منطقه را به اطلاع سران این کشورها برساند.

در صورتیکه کشورهای منطقه همسو با سیاست‌های جدید ترامپ نباشند در انزوا قرار خواهند گرفت و به همین جهت عربستان به عنوان برادر بزرگ کشورهای منطقه نقش واسطه و حامی سیاست‌های جدید آمریکا در منطقه را دارد و آقای ترامپ نیز متعهد به حمایت از خاندان فعلی عربستان است که در این راستا می‌توان گفت، سفر فعلی ترامپ  به عربستان در واقع حل و فصل اختلافات موجود گذشته است.

از جمله این اختلافات که در جامعه آمریکا مطرح است مسئله دخالت اتباع عربستانی در واقعه 11 سپتامبر است که ترامپ از این موضوع نیز به عنوان اهرمی برای عقد قرارداد 350 میلیارد دلاری استفاده کرده تا به اینصورت این پرونده کاملاً راکد بماند.

سفر ترامپ به فلسطین اشغالی و ملاقات با سران آن رژیم و محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین از اهمیت بسیار بالایی در شرایط فعلی منطقه برخوردار است. در واقع ترامپ با هدف نزدیک کردن نظرات مقامات رژیم صهیونیستی و فلسطین به منظور تحقق یک صلح دائمی با هدف تضمین امنیت رژیم صهیونیستی وارد این منطقه می‌شود.

در شرایط فعلی مثلث آمریکا، کشورهای عربی به رهبری عربستان با رژیم صهیونیستی کامل شده و در واقع سیاست مشترک جهت اجرایی کردن برنامه‌ها در حال تدوین و تکمیل است.

از جمله موارد مورد نظر موضوع برکناری بشار اسد در سوریه و ایجاد دولت وحدت ملی در آن کشور، خلع سلاح حزب الله و هدایت آن به عنوان یک حزب سیاسی، تغییر حاکمیت در یمن براساس  منافع عربستان، محدود کردن حضور ایران در عراق و خاورمیانه و شمال آفریقا که مهمترین محورهای مورد توافق این مثلث می‌باشد. در این راستا تشکیل ناتو عربی متشکل از ارتش سران کشورهای عربی و برخی از مزدوران کشورهای آفریقایی و سایر مناطق جهان که به عنوان یک تحول استراتژیک در معادلات منطقه‌ای نقش آفرینی خواهد کرد.

فروش تجهیزات نظامی به عربستان و کشورهای منطقه و اظهارات آقای رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا مبنی بر اینکه فروش هرگونه تجهیزات نظامی به کشورهای عربی ممکن می‌باشد و از ناتو عربی حمایت کرده، نشان دهنده این واقعیت است که کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی به یک توافق مهم در خصوص توسعه همکاری‌های اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی دست یافتند و منتظر فرصتی جهت اعلام رسمی آن می‌باشد.

از سوی دیگر این کشورها جهت مقابله با ایران، حزب الله و سایر گروه‌های جهادی به یک توافق مهم رسیده‌اند و سفر آقای ترامپ به منطقه در واقع شروع عملیاتی کردن توافقات منطقه است.

به نظر می‌رسد ائتلاف عربی، صهیونیستی،‌ آمریکایی که اخیراً علیه جمهوری اسلامی ایران، حزب الله و گروه‌های جهادی در ریاض تشکیل شده، چالشی بزرگ در مسیر توسعه دیپلماسی  سیاسی و تنش زدایی دولت دوازدهم خواهد بود و با توجه به سیاست‌هایی که علیه کشور از سوی توطئه گران در منطقه در حال انجام است.

تصمیم گیری در خصوص نحوه تعامل با این توطئه‌ها شاید در بخش‌هایی خارج از اختیارات و توان دولت باشد و نیازمند اتخاذ تصمیمات ملی است و به همین جهت اتحاد ملی و منافع محوری موضوعی است که بایستی تمام احزاب و جریانات سیاسی در راستای منافع ملی اتحاذ کنند چرا که در شرایط جاری اجماع دشمنان علیه کشور در منطقه در حال تشکیل است که هر گونه اشتباه و استراتژی سیاسی می‌تواند بحران ساز باشد.

یادداشت: میرقاسم مومنی مدیر عامل موسسه پژوهشی و مطالعات بین‌المللی چشم انداز ابرار نوین

انتهای پیام/