گام آخر آزادسازی «خرمشهر» چگونه رقم خورد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، عملیات بیت‌المقدس یکی از بزرگترین و استراتژیک‌ترین عملیات‌های هشت سال دفاع مقدس است که طی چهار مرحله مختلف نهایتا منجر به آزادسازی خرمشهر شد. این عملیات از دهم اردیبهشت ماه سال 61 آغاز شد و یک ماه به طول انجامید. لذت بخش‌ترین پیروزی هشت سال جنگ تحمیلی در این عملیات رقم خورد و شهیدان و سرداران مبارز این رزم به فاتحان خرمشهر مشهور شدند که با مقاومت خود توجه جهان را به نتیجه بزرگ این عملیات جلب کردند. منطقه عمومی عملیات بیت المقدس در میان چهار مانع طبیعی محصور است، که از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق به رودخانه کارون و از غرب به هور الهویزه منتهی می‌شود. منطقه مزبور به جز جاده نسبتا مرتفع اهواز –خرمشهر، فاقد هر گونه عارضه مهم برای پدافند است. همین امر موجب شد تا زمین منطقه به دلیل مسطح بودن  برای مانور زرهی مناسب، و برای حرکت نیروهای پیاده به دلیل در دید و تیر قرار داشتن نامناسب باشد. نقاط حساس و استراتژیک منطقه شامل بندر و شهر خرمشهر، پادگان حمید، جفیر، جاده آسفالت اهواز – خرمشهر، شهر هویزه و رودخانه‌های کارون، کرخه کور و اروند بود.

مرحله چهارم عملیات بیت المقدس از 1 تا 4 خرداد 1361 انجام شد. محمد ابراهیم همت فرمانده تیپ 27 محمد رسول الله قبل از مرحله چهارم عملیات بیت المقدس برای رزمندگان این تیپ درباره عملیات پیش رو و اهمیت آن سخنرانی کرد. او گفت: «...ببینید! برادرها! به علت حساسیتی که در سطح مملکت روی این مرحله از عملیات وجود دارد طرح به این صورت ریخته شد که به یاری خدا در همین مرحله کار تمام شود این شد که قرارگاه فتح را آوردند روی خرمشهر وارد عمل کردند و ما را یک رده جلوتر کشیدند. توجه می‌کنید؟ پاتک‌های دشمن عمدتاً از غرب شلمچه یعنی رو به روی خط ما بر روی نوار مرزی است باید خودمان را برای پاتک‌های سنگین دشمن حداقل برای 48ساعت اول آماده کنیم اگر بشود دفاع کرد به یاری خدا همه آن‌هایی که داخل خرمشهر هستند اسیر یا کشته می‌شوند. اگر بتوانیم در اینجا دوام آوریم در واقع به این معنا است که اصل عملیات را این تیپ- تیپ 27محمد رسول الله(ص) در مقابل دفاع تمامی دشمن دارد انجام می‌دهد تا از سمت مرز شلمچه نیروهای عراقی نتوانند نفوذ کند که بروند نیروهایشان داخل خرمشهر را نجات دهند نتیجه این می‌شود که نیروهای دشمن در داخل خرمشهر همگی به دست برادرهای قرارگاه فتح اسیر یا کشته می‌شوند.» (هم پای صاعقه)

در ساعت 22:30 اول خرداد ماه سال 1361 تلاش برای آزادی سازی خرمشهر با رمز «بسم الله القاسم الجبارین یا محمد بن عبدالله(ع)» آغاز شد. در برابر تک سریع و غافلگیرانه، نیروهای عراقی دچار وحشت و سرگردانی شدید شدند و نتوانستند واکنش مهمی از خود نشان دهند و ارتباط یگان‌های دشمن با یکدیگر قطع شد. فرار افسران و درجه داران و سربازان عراقی از منطقه خرمشهر نشانه از هم پاشیدگی سازمان یگان‌های دشمن بود.

در روز دوم خرداد نتیجه پیکار بسیار درخشان بود و قرارگاه کربلا به هدف خود که احاطه کامل خرمشهر بود، رسید. تعداد اسرای عراقی در این روز از 2830 نفر تجاوز کرد و یگان‌هایی از دشمن که در منطقه بین نهر عرایض و شلمچه مستقر بودند، به میزان زیاد منهدم شدند. با وجود حضور گسترده هواپیماهای عراقی در آسمان منطقه، عقابان تیزپرواز نیروی هوایی ارتش در پشتیبانی از یگان‌های رزمنده، در صحنه عملیات بیت المقدس حضوری فعال داشتند و با بمباران پل شناور عراقی‌ها بر روی اروندرود و مناطق تجمع آنان در آن سوی رودخانه، نقش ارزنده‌ای در آزادسازی خرمشهر ایفا کردند.

نیروهای عراقی واقع در خرمشهر در محاصره کامل رزمندگان اسلام

در اواخر روز دوم خرداد، قرارگاه کربلا پس از بررسی آخرین وضعیت، تصمیم گرفت تا نیروها با ورود به شهر، آن‌را از وجود نیروهای عراقی پاک کنند. و در سه بامداد روز سوم خرداد واحدهایی از رزمندگان ایران به آن سوی رودخانه وارد شدند. از طرف دیگر جمعی از نیروهای عراقی با استفاده از تاریکی شب و قایق  فرار کردند که تعدادی از این قایق‌ها توسط تکاوران نیروی دریایی هدف قرار گرفت و سرنشینان آن‌ها غرق شدند.

نیروهای عراقی از ساعت سه و 50 دقیقه بامداد تا بعد از ظهر روز سوم خرداد از سمت شلمچه 3سه بار اقدام به پاتک کردند تا از طریق جاده شلمچه – خرمشهر حلقه محاصره خرمشهر را بشکنند، اما هر بار با پایداری و مقاومت دلاورانه رزمندگان ایرانی مواجه شدند و با دادن خساراتی عقب نشینی کردند. در ساعت 11 صبح روز سوم خرداد در حالی که درگیری شدیدی بین قوای ایرانی و نیروهای عراقی در شمال نهر خین جریان داشت و دشمن در فکر شکستن حلقه محاصره خرمشهر بود، رزمندگان ایرانی از جناح غرب و خیابان کشتارگاه وارد شهر شدند. ناحیه گمرک خرمشهر در کنار اروند، اندکی مقاومت کرد که آن هم به سرعت در هم شکسته شد.

وقتی خرمشهر بعد از 19 ماه به طور کامل آزاد شد

در ساعت 12 نیروهای ایران از سمت شمال و شرق وارد شهر شدند و نیروهای متجاوز بعثی که 24 ساعت در محاصره کامل قرار داشتند، راهی جز اسارت یا فرار و یا کشته شدن نداشتند. به همین دلیل واحدهای عراقی گروه گروه به اسارت رزمندگان اسلام در آمدند.

در ساعت 2 بعد از ظهر، خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم پر افتخار جمهوری اسلامی ایران برفراز «مسجد جامع» و پل تخریب شده خرمشهر به اهتزاز درآمد. و اینگونه این شهر مقاوم که پس از 35 روز پایداری و مقاومت در 4 آبان 1359 به اشغال دشمن درآمده بود، پس از 578 روز (19 ماه) اسارت، بار دیگر به آغوش گرم میهن اسلامی بازگشت و پیکره پاک آن از لوث وجود متجاوزان تطهیر شد.

رزمندگان اسلام در اولین اقدام خود پس از آزادسازی شهر، نماز شکر را در مسجد جامع خرمشهر اقامه کردند. خبر آزاد سازی خرمشهر به سرعت در همه جا پخش شد و ملت ایران که مدت‌ها در آرزوی شنیدن چنین خبری بودند، غرق در شادی و سرور شدند. مردم به خیابان‌ها ریختند و با پخش شیرینی به جشن و شادی پرداختند. در پایان آن روز مردم با حضور در مساجد، نماز شکر به جای آورده و با فرا رسیدن شب بر پشت بام‌ها ندای الله اکبر سردادند.

انتهای پیام/