نگاهی به فراز و فرود روابط ایران و قطر

به گزارش خبرنگار گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، اتفاقاتی که بعد از اجلاس ریاض رخ داد و مواضع امیر قطر یکبار دیگر به طور آشکار اختلاف درونی شورای همکاری خلیج فارس را نشان داد.

اظهارات امیر قطر تنها یک روز پس از برگزاری اجلاس آمریکایی- عربی ریاض با حضور ترامپ درباره روابط با ایران و مقاومت در منطقه جنجال رسانه‌ای زیادی به پا کرد.

در این باره رسانه‌های عربی از قول خبرگزاری "قنا"(خبرگزاری رسمی قطر) از قول امیر قطر نوشتند که، قطر همزمان موفق شده روابط خوبی با آمریکا و ایران برقرار کند و از آنجا که ایران ثقلی منطقه‌ای و اسلامی است و نمی‌شود نادیده‌اش گرفت، از عقلانیت به دور است که تنش را با آن تشدید کنند چرا که قدرتی بزرگ است و ضامن ثبات در منطقه؛ چیزی که قطر به دنبال آن است. 

در پی این اظهارات بود که رسانه‌های سعودی جنجالی بزرگ به پا کرده و ضمن فیلتر شدن سایت‌ها و شبکه‌های قطری در عربستان و چند کشور همراه وی، سیاست‌های امیر قطر مورد هجمه شدید تبلیغاتی آنها قرار گرفت.

امیر قطر روز روز گذشته(شنبه) نیز با حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز تماس گرفته و انتخاب مجدد وی را تبریک گفت و اعلام داشت: روابط قطر و ایران دیرینه، تاریخی و مستحکم بوده و خواستار تقویت هر چه بیشتر این روابط هستیم.

موضوع مهمتر در این گفت‌وگوی تلفنی این بود که امیر قطر همچنین یادآور شد، به دستگاههای ذیربط در کشورش دستور خواهد داد با هدف گسترش همکاریهای تهران – دوحه ، بر تلاش‌های خود بیفزایند.

روابط ایران و قطر بخصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رو به توسعه و گسترش بود تا حوادث سوریه در سال 2011 که این روند را دچار افول کرد.

قطر اولین کشور حاشیه خلیج فارس است که قرارداد الجزایر بین ایران و عراق در سال 1975 را به رسمیت شناخت.

مقام معظم رهبری نیز بر گسترش روابط با کشورهای حاشیه خلیج فارس و نیز ایجاد امنیت خلیج فارس در چارچوب همکاری‌های دسته جمعی منطقه‌ای تاکید داشته‌اند که این موضوع با استقبال طرف قطری هم روبرو بوده است.

امیر وقت قطر همچنین در سال 1371 در پیام خود به رئیس جمهوری ایران، از مواضع حکیمانه جمهوری اسلامی ایران در برابر کشمکش مرزی بین عربستان و قطر قدردانی کرد.

در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در سال 1384 روابط سیاسی دو کشور به بالاترین سطح خود رسید تا جاییکه رئیس جمهور ایران در سال 2007 برای شرکت در نشست سالانه سران شورای همکاری خلیج فارس در دوحه دعوت شد و حضور یافت و احمدی نژاد نخستین رئیس جمهور ایران بود که از زمان تشکیل این شورا در 26 سال پیش از آن در اجلاس سران آن شرکت می‏‌کرد.

همچنین رأی منفی از سوی قطر در اجلاس شورای امنیت سازمان ملل در تیر 1385 در هنگام صدور قطعنامه 1696 در خصوص برنامه هسته‏‌ای ایران نشان دهنده روابط عمیق دو کشور بود. در واقع، قطر تنها عضو از 15 عضو شورا بود که به قطعنامه رأی مثبت نداد.

تا پیش از تحولات سوریه و ناآرامی‌ها در این کشور مواضع منطقه‌ای ایران و قطر نیز با یکدیگر بسیار نزدیک بود به طوریکه حمایت نسبی قطر از انقلاب در مصر و سرنگونی حکومت حسنی مبارک، حمایت از حزب الله در لبنان و حماس در فلسطین بر نزدیکی میان دوحه و تهران افزوده بود.

اما تحولات سوریه باعث شد تا این کشور به تصور سقوط حکومت سوریه به عربستان و ترکیه متمایل شود و مانند ترکیه از جمهوری اسلامی ایران فاصله بگیرد تا در صورت کنار رفتن دولت دمشق بتواند سهمی در آینده سوریه داشته باشد. این تصور آنقدر پر رنگ بود که از آغاز ناآرامی‌ها دوحه و استانبول برای 2 تا حداکثر 6 ماه آینده خود را در مسیر بازسازی چیدمان سیاسی در سوریه فرض می‌کردند.

در حوزه اقتصادی نیز ایران و قطر رو به گسترش است که نماد آن میدان گازی مشترکی است که در ایران با نام پارس جنوبی شناخته می‌شود و علیرغم سرمایه گذاری بسیار بیشتر قطر در این حوزه پیش بینی می‌شود تا پایان سال جاری حجم برداشت گاز دو کشور از این منبع بعد از حدود 10 سال برابر شود.

روابط سیاسی و اقتصادی دو کشور در طی 3 دهه گذشته فراز و فرودهایی داشته که بحران سوریه بر آن تاثیر گذاشت اما با روند طبیعی روند روابط دو کشور با توجه به اشتراکات تهران- دوحه و نگرانی‌های قطر از همسایه سعودی خود مبنی بر توسعه طلبی ارزی یا تحمیل خواسته‌های سیاسی برادر بزرگی به نظر می‌رسد در آینده توسعه مجدد روابط تهران- قطر باشیم.

انتهای پیام/