پلنگ مدفون و مسئولانی که با هر دروغ در باتلاق رسوایی فرو می‌روند
در حالی که نشست خبری اسماعیل مهاجر، مدیرکل محیط زیست گلستان با ابیان اظهاراتی غیرقابل قبول درباره مرگ هیرکان، اتهام زنی و ادعاهایی دروغین همراه بود انتظار می‌رود مسئولان سازمان محیط زیست طبق وعده‌شان تا شنبه از معمای مرگ هیرکان پرده بردارند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، یک هفته‌ای است که شاهدان عینی، از مرگ پلنگی که شهریور سال گذشته به دست معصومه ابتکار رهاسازی و یک ماه بعد تلف شده پرده برداشته‌اند. پلنگی که از روز رهاسازی تا همین چند روز پیش، فعالان محیط زیست و رسانه‌ها جویای حال و روزش بودند و مسئولان محیط زیست استان گلستان، همواره زنده بودنش را اطمینان می‌دادند. ادعای بقای هیرکان در پارک ملی گلستان، اما چندان باورکردنی به نظر نمی‌رسید چرا که این ماده پلنگ، که تابستان 93 به همراه بردارش به مسئولان محیط زیست گلستان تحویل داده شده بود، تا زمان رهاسازی، تمامی عمر دو ساله خود را در قفس گذرانده و با حیات وحش، کاملا ناآشنا بود. هرچه که بود ادعای زنده بودن و رهاسازی موفقیت‌آمیز هیرکان در پارک ملی گستان مکررا توسط مسئولان محیط زیست استان گلستان در رسانه‌ها اعلام می‌شد. ادعایی که تنها مستندش، نقشهای بود که به گفته مسئولان محیط زیست گلستان، مسیر حرکت پلنگ را با استفاده از سیگنال‌های دریافتی از ردیاب ماهواره‌ای نصب شده برگردن حیوان به نمایش می‌گذاشت. این در حالی است که متخصصان و فعالان حیات وحش، عدم ثبت حتی یک عکس از این پلنگ طی 9 ماه را شبهه‌برانگیز عنوان می‌کردند چرا که بر این باور بودند که با توجه به مهجز بودن هیرکان به گردنبند ردیاب، ثبت تصاویری از این حیوان با استفاده از دوربین تله‌ای به سادگی امکان‌پذیر است.
گفت‌وگو‌ها و نشست‌های خبری اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان با تاکید بر ادعای زنده بودن هیرکان ماه‌ها ادامه یافت. ادعایی که آخرین بار، یکشنبه گذشته، 7 خرداد توسط مجتبی حسینی، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان مطرح شد اما ساعاتی بعد توسط محیط‌بانان منطقه به طور مستند تکذیب شد. تصاویری که محیط‌بانان از گردنبند ردیاب هیرکان منتشر کردنداز یک سو و توضیحات شاهدان عینی، از سوی دیگر حکایت از آن داشت که این ماده پلنگ دو ساله، 35 روز پس از رهاسازی در دره آلمه واقع در پارک ملی گلستان کشف و به دستور مجتبی حسینی در فریزر دفتر پارک، نگهداری و پس از سه ماه در منطقه دفن شده است. به علاوه روشن شد که نقشهای که طی ماه‌ها از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان به عنوان تنها مستند دال بر زنده بودن هیرکان ارائه شده بود، به جای آن‌که از مسیر حرکت هیرکان دریافت شده باشد، مسیر حرکت محیط‌بانانی را نشان می‌دهد که به دستور مجتبی حسینی، گردنبند ردیاب این پلنگ مدفون را در پارک می‌چرخانند تا حیوان را زنده جلوه دهند. افشای این رسوایی بزرگ و فراموش‌نشدنی که فعالان زیست محیطی آن را بزرگتری رسوایی زیست محیطی ملی عنوان می‌کنند واکنشی نامتعارف را از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به همراه داشت.
پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست دو روز پس از انتشار خبر کشف لاشه هیرکان، بیآنکه توضیحی مستند درباره وضعیت فعلی هیرکان و یا چرایی ارائه اطلاعات کذب به جامعه داده باشد، با انتشار نوشته‌ای سراسر استیصال، که با سیاسی‌کاری‌های همیشگی معصومه ابتکار، هم‌راستاست، خبرگزاری تسنیم را از یک سو به استفاده از شایعات دروغ برای حذف معصومه ابتکار از کابیه دولت دوازدهم و از سوی دیگر به زمینه‌سازی برای فروش ورکان، برادر هیرکان باغ‌های وحش متهم می‌کند. این نوشته بیآنکه اشاره‌ای به مرگ هیرکان داشته باشد با این توضیح که در صورت مرگ پلنگ، سیگنال ها آلارم مرگ می دهند و هیچ کس جز شرکت آلمانی "وکتورنیک" که سازنده آن است نمی تواند تنظیمات آن را بازیابی کرده تا مجددا کار کند، تلاش می‌کند رسوایی چرخاندن گردنبند ردیاب پس از مرگ هیرکان را، در ذهن خواننده ناممکن جلوه دهد. این توضیح اما دروغی است که مسئولان محیط زیست را در باتلاق رسوایی بیشتر فرو می‌برد چرا که گردنبند ردیاب ماهواره‌ای، تا پایان 406 روزی که برای ردیابی هیرکان برنامه‌ریزی شده بود، به ردیابی ادامه خواهد داد. خواه هیرکان زنده باشد یا نباشد.
انتشار نوشته مذکور در پورتال سازمان حفاظت محیط زیست که واکنش‌های اعتراضی بسیاری را میان فعالان محیط زیست به همراه داشت، روز بعد با وعده مرتضی فرید، مدیرکل دفتر بازرسی سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر پیگیری پرونده هیرکان همراه شد. علی تیموری، مدیرکل حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست هم خبر از اعلام علت و زمان مرگ هیرکان تا روز شنبه داد و گفت: اگر ما مطمئن شویم دستگاه های نظارتی و واحد داخل سازمان مدیران و افرادی که در استان هستند گزارش های ناقص و نادرست به جامعه مطبوعاتی و خبری داده باشند قطعاً طبق قانون با آنان برخورد خواهد شد.
اظهارات فرید و تیموری این ذهنیت خوش‌بینانه را ایجاد کرد که سازمان حفاظت محیط زیست قاطعانه پیگیر پرونده هیرکان است و با تخلفات احتمالی مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان به طور جدی برخورد خواهد کرد. ذهنیتی که با نشست خبری روز چهارشنبه اسماعیل مهاجر، رئیس اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان تا حدود زیادی لکه‌دار شد چرا که اظهارات غیرمستند، اغراق‌آمیز، اتهام‌آمیز و بعضا دروغینی که در این نشست خبری عنوان شد حکایت از آن دارد که اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان، همچنان بر ادامه روند غیرشفاف پیشین اصرار دارد و سازمان حفاظت محیط زیست نتوانسته این اداره را به تغییر رویه و راستگویی وادارد.
سوء استفاده از نام بهرام حسن‌زاده کیابی
اسماعیل مهاجر همچنین در نشست خبری چهارشنبه، در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران مبنی بر اینکه چرا علی‌رغم مخالفت‌های کارشناسان و فعالان حیات وحش، پلنگی که عمر دو ساله خود را قفس گذرانده، به اصرار اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان و بیآنکه حتی برای رهاسازی آماده شده باشد، در پارک ملی گلستان رها شده است گفت: در مورد رهاسازی هم از متخصصان داخلی و خارجی و اساتید بزرگ محیط‌زیست طبیعی و حیات‌وحش مانند دکتر کیابی و قائمی مشورت گرفتیم. رهاسازی هیرکان کاملاً علمی بود.
این ادعا اما ساعاتی پس از مطرح شدن در نشست خبری اسماعیل مهاجر، از سوی بهرام حسن‌زاده کیابی، استاد دانشکده علوم زیستی دانشگاه شهید بهشتی تکذیب شد. کیابی روز گذشته به خبرگزاری مهر گفت: اینکه با من درباره رهاسازی هیرکان مشورت شده بود را من کاملاً رد می‌کنم. به هیچ وجه با من مشورت نشد و هیچ‌کس هم با من صحبتی نکرد. وقتی کار را انجام دادند ما فیلم‌ها و عکس‌هایشان را دیدیم و در جریان گرفتیم.حیوان رها کردن اصلاً به این سادگی نیست و فاکتورهای متعددی را باید در نظر گرفت و دید هر کدام تحت چه شرایطی هستند.
فریبی تحت عنوان مشورت با کارشناسان خارجی
مهاجر همچنین علاوه بر مایه گذاشتن از نام متخصصان داخلی، مدعی است نگهداری و رهاسازی هیرکان با مشاوره کارشناسان خارجی صورت گرفته و تاکید می‌کند: پرفسور آدریین و خانم دکتر لنی هارت که برای روی فک‌های خزری سال‌ها کارکرده‌اند آموزش‌ها و مشاوره‌های لازم در خصوص نگهداری و رژیم غذایی توله پلنگ‌ها را به ما دادند. اما آیا دو فرد نامبرده، صلاحیت اظهار نظر درباره نگهداری و رهاسازی پلنگ را دارند؟
آدریان دی یونگ، عضو کمیته متخصصان شنگ در IUCN است، تجربه‌ای در زمینه تحقیقات و یا کار با پلنگ در رزومه خود نداشته و بنابراین صلاحیت اظهارنظر درباره سرنوشت این گونه ارزشمند بومی ایران را ندارد. اما آنچه او را با رهاسازی هیرکان پیوند می‌دهد، شرکتی است که برای تولید گردنبند ردیاب ماهواره‌ای تاسیس کرده و اینکه یک پلنگ ایرانی از مشتریان محصولاتش باشد علاوه بر سود حاصل از فروش گردنبند ردیاب، امتیازی قابل توجه در کارنامه شرکتش به حساب می‌رود.
خانم لنی هارت، هم یک فعال محیط زیست هلندی است که مرکزی به منظور بازپروری فوک‌های بی‌مادر، راه‌اندازی کرده تا این حیوانات را پس از بازپروری در زیستگاهشان رهاسازی کند. خانم لنی هارت، بدون شک نه تنها صلاحیت اظهارنظر درباره چگونگی نگهداری و رهاسازی یکی از ارزشمندترین گربه‌سانان جهان را ندارد بلکه قطعا چنین مشورتی که خارج از حیطه فعالیت‌ها، تجربیات و دانش ایشان باشد را ارائه نداده‌اند.
آقای مهاجر! کدام کارشناس، برای پلنگ تصمیم گرفت و یک ساعت آزادیش را به 100 ساعت اسارت ترجیح داد؟
مهاجر پاسخ انتقادات وارده به رهایی هیرکان را این‌گونه جمع بندی می‌کند: از یک‌سو هزینه نگهداری و تغذیه هیرکان و ورکان بالابود و از سوی دیگر با فشار کمپین‌ها برای رهاسازی مواجه بودیم.رهاسازی موافق و مخالف بسیار داشت. اما اکثر متخصصان بین‌المللی و داخلی معتقد بودند یک ساعت زندگی در طبیعت برای پلنگ‌ها بهتر از 100 سال زندگی در اسارت است. اینجاست که باید از آقای مهاجر پرسید: چرا با پیشنهاد انتقال این دو پلنگ به جایگاهی که پیش از این برای نگهداری از ببر در میانکاله احداث شده و تا کنون بلااستفاده موافقت نکردید تا حیوان چند ماهی را در طعبیت بگذراند و برای رهاسازی آماده شود؟ از چه زمانی تا کنون درخواست کمپین‌ها ملاک تصمیمات اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان شده و اصولا کدام کمپین، خواستار رها کردن هیرکان بدون آماده‌سازی در پارک ملی گلستان شده بود؟ کدام متخصص بین‌المللی یا داخلی معتقد بود که یک ساعت زندگی در طبیعت برای پلنگ‌ها بهتر از 100 سال اسارت است؟
گفتنی است بیژن فرهنگ دره شوری، از کارشناسان قدیمی و صاحبنام حوزه حیات وحش درباره رهاسازی هیرکان به روزنامه ایران می‌گوید: "در شرایطی که یک پلنگ بالغ و تجربه دار سال‌ها در کنار مادرش زندگی می‌کند و شکار و رویارویی با دشمن را می‌آموزد اما باز هم می‌بینیم که نمی‌تواند در طبیعت خودش را از دست شکارچیان انسانی و رقبایشان برای کسب قلمرو و شکار نجات دهد دیگر چه انتظاری از پلنگی است که از تولگی در یک اتاق 20 متری محبوس بوده و نه تجربه شکار داشته و نه طبیعت دیده. اما الان موضوع مرگ پلنگ به عقیده من اینقدر مهم نیست که اگر ثابت شود محیط زیست دروغ گفته، این مهم و اسف انگیز است؟ اگر ثابت شود که گردنبند را در منطقه می‌چرخانیدند تا سیگنال‌های آن را ثبت کنند واقعاً نمی‌دانم چه بگویم. دره شوری افزود: من در تمام 50 سالی که تجربه کار با حیات وحش و سازمان محیط زیست را داشتم یاد ندارم توانسته باشیم یک پلنگ را که از تولگی آن هم در فضای محصور زندانی بوده باشد به طبیعت معرفی کرده باشیم."
پرسش اصلی بی‌پاسخ می‌ماند و حربه سیاسی‌بازی از غلاف درمی‌آید!
در این نشست که یکی از مهمترین اهداف آن شفاف‌سازی در زمینه چرایی مرگ هیرکان و علت پنهان‌کاری 9 ماهه اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان در این باره است، آقای مدیرکل، به مرگ هیرکان اعتراف می‌کند اما در کمال شگفتی اعلام علت و زمان مرگ حیوان را مستلزم بازگشتن کارشناسان خارجی و موسس هلندی شرکت تولید گردنبند ریاب مذکور به کشور در اواخر خرداد می‌داند تا چند روزی هم که شده زمان خریده باشد و بتواند رهاسازی ورکان، برادر هیرکان را هم که به گفته وی طی هفته آینده محقق خواهد شد پیش از فاش شدن حقایق درباره مرگ هیرکان، پشت سر بگذارد.
مهاجر در این نشست، فاش شدن راز مرگ هیرکان در 35امین روز رهاسازی را کذب عنوان کرده , مطرح شدنش را به کسانی نسبت می‌دهد که خواهان حذف معصومه ابتکار از کابینه دولت دوازدهم هستند و از طرفی برای انتقال ورکان به باغ وحش نقشه کشیده‌اند!
هرچند اظهارات روز چهارشنبه اسماعیل مهاجر برای رسانه‌ها و فعالان زیست محیطی موجه نبود، واکنش‌های تندی را در فضای مجازی به همراه داشت و دست‌اندرکاران این رسوائی نابخشودنی را در باتلاقی از دروغ، فروتر برد اما به نظر می‌رسد این مقام مسئول، به پیامد‌ها و بازتاب‌های منفی اظهاراتش، کاملا واقف است و بی هیچ نگرانی از تبعات ناشی از اظهارات نادرست و غیرموجهش، برای رهاکردن ورکان در طبیعت، طی هفته آینده عزمی راسخ دارد. اینکه برای رها کردن پلنگی که بدون شک به سرنوشت خواهرش دچار شده و انتقادات بسیاری را متوجه عملکرد اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان خواهد ساخت چه انگیزه قدرتمندی در اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان پنهان شده اما از پرسش‌هایی است که امید می‌رود به زودی بتوان پاسخی مستند برای آن یافت.
با این حال، وعده دفتر بازرسی و دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست مبنی بر بررسی پرونده مرگ هیرکان و اعلام زمان و علت مرگ و برخورد قاظع با تخلفات احتمالی اداره کل حفاظت محیط زیست، همچنان به قوت خود باقی بوده و انتظار می‌رود روز شنبه، توضیحاتی شفاف و منطقی درباره علت و زمان مرگ هیرکان و چرایی پنهان‌کاری اداره استان به رسانه‌ها و فعالان محیط زیست اعلام شود.
انتهای پیام/
