آیا سوریه حمله شیمیایی خود را لغو کرده است؟!

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، «نیکی هیلی»، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد چهارشنبه به کنگره آمریکا گفت: این هشدار ترامپ بود که اسد را متوقف کرد . "من می‌توانم به شما بگویم که این به خاطر اقدامات رئیس جمهور بود که ما شاهد اتفاقی (حمله شیمیایی اسد) نبودیم"

در همین رابطه «جیمز ماتیس»  وزیر دفاع آمریکا نیز گفت که مقامات سوریه آن طور که به نظر می رسد به هشدارهای آمریکا تن دادند.

این اظهارات بعد از آن مطرح شد که کاخ سفید آمریکا مدعی شد که به قرائن و شواهدی مبنی بر آمادگی دولت سوریه  برای حمله شیمیایی جدید در این کشور دست یافته است.

این موضع گیری‌های تند رده بالای مقامات سیاسی و امنیتی آمریکا  چنان در صدر اخبار رسانه های جهان قرار گرفته که همه از حمله قریب الوقوع جدید آمریکا به مواضع ارتش سوریه خبر می دادند.  این موضع گیری ها  یادآور خاطرات تجاوز آمریکا به عراق در دوره صدام بود که به بهانه تسلیحاتی شیمیایی صورت گرفت و بعدها از زبان خود مقامات این کشور بیان شد که تسلیحاتی شیمیایی بهانه ای بیش نبوده است.

در مقابل این موضع گیری‌های مقامات آمریکایی علیه سوریه، ایران و روسیه به شدت به این موضع گیری ها واکنش نشان دادند.

ایران از قول «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی با هشدار نسبت به عواقب اقدامات یک سویه آمریکا و زیر پا گذاردن مبانی حقوق بین الملل و حاکمیت ملی سوریه افزود: بدون شک رفتارهای نابخردانه و ماجراجویانه آمریکا در سوریه مصداق بارز «بازی با آتش» بوده و صحنه نظامی در این کشور تداوم تجاوز یکطرفه آمریکا به سوریه ومواجه نشدن با واکنش متقابل را تغییر خواهد داد.

در مقابل «سرگی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که مسکو به طور مناسب و شایسته به تحرکات احتمالی از جانب آمریکا در ارتباط با ارتش سوریه واکنش نشان خواهد داد.

اکنون این سوال مطرح است در شرایطی که دولت سوریه دست برتر را در نبرد با گروههای تروریستی دارد چه نیازی به استفاده از چنین سلاح‌هایی دارد در صورتی که استفاده از این سلاح ها به ضرر نظام سوریه تمام می شد و بهانه لازم برای دخالت نظامی قدرت های بزرگ را به این کشور فراهم می کرد  بنابراین از نظر منطقی هم حساب کنیم دولت سوریه نیازی به استفاده از چنین سلاح ها در شرایط فعلی نداشته است در مقابل تروریست ها از نظر میدانی شکست های سنگینی را متحمل شدند و برای بالا رفتن روحیه نظامی به چنین اقدامی بیشتر نیاز داشتند  . از سوی دیگر ،  سوریه پیش از این در اقدامی هوشمندانه تسلیحات شیمیایی خود را که جنبه بازدارندگی داشته، زیر نظر سازمان ملل نابود کرده است تا از این طریق بهانه لازم را برای تجاوز به این کشور بگیرد.

مقاله " سیمون هرش" نویسنده مشهور آمریکایی گواه این مدعاست . هرش در مقاله ای در نشریه آلمانی دی ولت نوشت که دستگاههای اطلاعاتی آمریکا به ترامپ تاکید کردند که هیچ دلیلی در دست ندارند که نشان دهد دولت سوریه پشت پرده حمله شیمیایی ماه آوریل به خان شیخون در نزدیکی شهر ادلب باشد. هرش به نقل از منابع نظامی نوشت که ترامپ دستور شلیکت  59 موشک به پایگاه نظامی الشعیرات  در حمص را به رغم هشدارهای دستگاههای اطلاعاتی داد؛ امری که نگرانی نهادهای نظامی آمریکا را به همراه داشت.

برخی از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تهدیدات آمریکا برای حمله نظامی به سوریه بیش از اینکه متوجه نظام سوریه بوده بیشتر متوجه روس ها بوده است و هدف از آن فشار‌های اقتصادی و نظامی به روسیه برای کسب دستاوردهای میدانی و مالی بوده است و این سخنی بود که از زبان یکی از مسئولان روسیه جاری شد.  «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجۀ روسیه گفت: «وضعیت کنونی یک تحرک گسترده نظامی و رسانه ای است، که فقط متوجه دولت سوریه نیست، بلکه علیه روسیه هم می باشد».

 گفته می‌شود که آمریکا به روسیه فشار می رود که توافقات پیشین خود  در زمینه هماهنگی هوایی مشترک بر فراز سوریه را مجددا فعال کند . این توافق پیش از این توسط روسیه و پس از هدف قرار دادن یک جنگنده سوخوی 22 ارتش سوری در شرق این کشور توسط آمریکا، لغو شده بود.   

البته دستور کار آمریکا در سوریه با دستور کار روسیه و ایران و ترکیه که به دنبال ایجاد مناطق کاهش درگیری در سوریه هستند، فرق می‌کند. پنتاگون تلاش می‌کند  که با حذف داعش زمینه را برای حضور نیروهای دموکرات کُرد سوریه در "الرقه" فراهم کند اقدامی که با اعتراض شدید ترکیه همراه است.

با این حال این مسئله کاملا روشن بود که آمریکاییها از ابتدا هم قصد حمله نظامی گسترده و فراگیر علیه سوریه را نداشتند و  در واقع ژست سیاسی بود در صورت وقوع آن هم دامنه این اقدام نظامی نیز محدود بود که تغییری در وضعیت میدانی جنگ و صحنه نبرد ایجاد نمی‌کرد که مجبور شدند  به همین حد اکتفا کنند و اعلام نمایند که سوریه بههشدارها تن داده و مجبور شده در استفاده از مواد شیمیایی خودداری کند. آمریکا از این طریق توانست در جای یک مدعی خود را پیروزی این میدان معرفی کرده تا اولا این طور القاء کند که این تهدیدات آمریکا بوده که نظام سوریه را وادار به عقب نشینی کرده است و ثانیا حامل این پیام به گروههای مسلح است که آمریکا همچنان به حمایت از این گروه برای تداوم جنگ در سوریه پایبند است که این امر می تواند روحیه گروههای تروریستی را پس از شکست های مداوم در میدان جنگ ترمیم و تقویت کند و آخر اینکه این آمریکاست که همچنان در تحولات سوریه حرف اول و آخر را می زند نه کشورهای حامی سوریه.

گزارش از حسن رستمی کارشناس مسائل خاورمیانه

انتهای پیام/