مصرف «نمک» برای سلامتی مفید است یا مضر

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ چند سالی است که در مورد نمک صحبتهای ضد و نقیضی به گوش می‌رسد که نمک نخورید یا نمک بخورید، در این مطلب سعی داریم تا با مستندات تاریخی این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که آیا خوردن نمک مفید است یا مضر و چه نمکی را باید مصرف کرد.

از قدیم‌الایام نمک در سفره تمام مردم دنیا جایگاه ویژه‌ای داشته و ضرب‌المثلهای زیادی از این ماده غذایی در دست ما است؛ حکما و علمای بزرگی روی این ماده غذایی تحقیق کرده‌اند و به نتایجی هم دست پیدا کردند حتی احادیث زیادی از ائمه معصوم ما در دسترس است که این ماده غذایی را ستوده‌اند.

ضرب المثل‌ها:

بشکند دستی که نمک ندارد؛ این ضرب‌المثل به سالهای خیلی دور می‌رسد که باب بود هر کسی از شهر و دیار خود سفر می‌کرد و نزد اقوام و دوستان خویش می‌رفت با خود مقداری سنگ نمک یا نمک دریا و دریاچه منطقه زندگی خود را برای سوغات به خانه میزبان می‌برد و به او هدیه می‌داد؛ وقتی مهمان وارد خانه می‌شد اگر نمک به‌همراه نداشت، صاحب‌خانه به‌شوخی به میهمان می‌گفت: بشکنه دستی که نمک نداره.

رسول اکرم(ص) نیز در این زمینه می‌فرمایند: «هرگاه یکی از شما به سفر رفت، هنگامی که به‌سوی خانه و خانواده‌اش برمی‌گردد، حتماً برایشان هدیه و سوغات آورد، حتی اگر شده سنگی باشد».(1) منظور رسول خدا(ص) در اینجا سنگ نمک است.

یا این ضرب‌المثل: هرچه بگندد نمکش می‌زنند وای به روزی که بگندد نمک.

نمک به‌خاطر خواص فراوانی که دارد از گندیدگی و خراب شدن مواد پیشگیری می‌کند و از رشد میکروارگانیسمها جلوگیری می‌کند و خراب شدن ماده غذایی را برای مدت زمان بسیار طولانی به تعویق می‌اندازد حتی می‌توان با استناد به کشفیات باستان‌شناسان در شوره‌زارها اشاره کرد؛ جسد حیواناتی را که متعلق به چندین هزار سال پیش بوده‌اند سالم پیدا کرده‌اند‌.

با پیشرفت علم که یک وسیله‌ای برای بهبود زندگی بشر است، متأسفانه عده‌ای دشمن دانا و خودیهای نادان دست به تغییرات در نمک زدند و این ماده غذایی بسیار مفید و پرارزش را دست‌خوش تغییراتی کرده‌اند که این ماده غذایی پر‌ارزش تبدیل به سمی مهلک شده است.

تحقیقات نشان می‌دهد که با دست بردن در این ماده غذایی مهم آن را تغییر داده‌اند و از آن یک سم خطرناک به‌نام NaCl ساخته‌اند که حاوی دیگر مواد ریز‌مغذی نیست و به‌بهانه‌های واهی به آن ید I شیمیایی اضافه کرده‌اند تا به‌طور مثال از بیماری گواتر پیشگیری کنند، البته اگر به آمار گواتر در کشور دقت کنید با توجه به جمعیت امروز و نسبت‌بندی ساده‌ای به جمعیت دهه‌های گذشته، بیماری گواتر و مشکلات تیرویید کمتر نشده بلکه بیشتر نیز شده است.

حال این سؤال پیش می‌آید که بالاخره نمک خوب است یا بد؟

اگر از نمک ریز‌مغذی‌های پتاسیم، منیزیم، منگنز، روی، آهن، ید طبیعی، کلرید سدیم، فسفاتها و... را جدا کنیم، آیا باز هم می‌توانیم اسم آن را نمک طعام بگذاریم؟!

نمکی که امروزه در دسترس ما است تنها«کلرید سدیم» NaCl است و هیچ‌کدام از این ریزمغذیها را ندارد.

چه نمکی مورد تأیید است

این ریزمغذیها در نمک دریا و سنگ نمکها موجود است که با تجزیه آنها به این نمک شیمیایی امروزه دست پیدا می‌کنند؛ نمک دریا حاوی مقادیر زیادی ریزمغذیها و یونهای منگنز، منیزیم، کلسیم، پتاسیم، سدیم، برم، ید، روی، سولفاتها، آهن و… است؛ نمک فقط کلرید سدیم نیست!

بررسی نمک در احادیث

أَحْمَدُبْنُ فَهْدٍ فِی عُدَّةِ الدَّاعِی قَالَ فِی الْحَدِیثِ الْقُدْسِیِ‏ یَامُوسَى سَلْنِی کُلَّ مَاتَحْتَاجُ إِلَیْهِ حَتَّى عَلَفَ شَاتِکَ وَمِلْحَ‏ عَجِینِکَ

احمدبن فهد در عدة الداعی در مورد حدیثی قدسی: ای موسی، هرآنچه نیاز داری از من بخواه حتی علف گوسفندت و نمک آشت را.

و روی‏ أن أفضل ما یطبخ منه ماء و ملح‏.

و روایت شده که بهترین چیزی که از آن غذا طبخ می‌شود، آب و نمک است.

الشِّهَابُ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص‏) سَیِّدُ إِدَامِکُمُ الْمِلْحُ‏

شهاب، رسول‌الله(ص) فرمود: آقا و سرور خورشهای شما نمک است.

وَ مِنْهُ، عَنْ بَکْرِبْنِ صَالِحٍ عَنِ الْجَعْفَرِیِّ عَنْ أَبِی‌الْحَسَنِ الْأَوَّلِ(ع) قَالَ: لَمْ‏یَخْصِبْ‏ خِوَانٌ‏ لَامِلْحَ‏ عَلَیْهِ وَ أَصَحُّ لِلْبَدَنِ أَنْ یُبْدَأَ بِهِ فِی الطَّعَامِ.

سفره برکت نمی‌گیرد و کامل نمی‌شود جز با نمک و بدن با شروع غذا به نمک اصلاح می‌شود.

عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِبْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَحْمَدَالْمُحْسِنِ الْمِیثَمِیِّ عَنْ مِسْکِینِ‌بْنِ عَمَّارٍ عَنْ فُضَیْلٍ الرَّسَّانِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ(ع) قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ تَبَارَکَ وَتَعَالَى إِلَى مُوسَى‌بْنِ عِمْرَانَ(ع) أَنْ مُرْقَوْمَکَ یَفْتَتِحُوا بِالْمِلْحِ وَیَخْتَتِمُوا بِهِ وَإِلَّا فَلَایَلُومُوا إِلَّا أَنْفُسَهُمْ.

و از او از ابن‌سماعه از احمدبن حسن میثمی از مسکین‌بن عمار از فضیل رسان از فروه از ابی‌جعفر علیه السلام نقل می‌کند که فرمود: خدا به موسی وحی کرد که قومت را امر کن که به نمک افتتاح کنند و به آن ختم کنند وگرنه ملامت نکنند مگر خودشان را.

عَنْهُ عَنِ الْقَاسِمِ‌بْنِ یَحْیَى عَنْ جَدِّهِ عَنْ مُحَمَّدِبْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ(ع) قَالَ قَالَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ(ع‏) ابْدَءُوا بِالْمِلْحِ‏ فِی أَوَّلِ طَعَامِکُمْ فَلَوْیَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی الْمِلْحِ‏ لَاخْتَارُوهُ عَلَى التِّرْیَاقِ الْمُجَرَّبِ‏ وَرَوَى بَعْضُ أَصْحَابِنَا عَنِ الْأَصَمِّ عَنْ شُعَیْبٍ عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ(ع‏).

از او از قاسم پسر یحیی از جدش از محمدبن مسلم از ابی‌عبدالله(ع) که فرمود: امیرالمؤمنین(ع) فرمود: در اول غذایتان با نمک شروع کنید، پس اگر مردم آنچه را در نمک هست می‌دانستند آن را بر پادزهر مجرب اختیار می‌کردند و بعضی از اصحاب ما این را از اصم از شعیب از ابی‌بصیر از ابی‌عبدالله(ع) نقل کرده‌اند.

سید مسعود بااوسی و حسین معینی

انتهای پیام/*