انشعاب فاضلاب ۶۴ درصد تهرانی‎ها وصل شد/ استفاده از پوشش خاص ضد خوردگی برای دومین بار در جهان

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، کلانشهر تهران این روزها شاهد اجرای یکی از بزرگترین پروژه های عمرانی است. زیرساختی که در بسیاری از کلانشهرهای جهان به خصوص در کشورهای پیشرفته بسیار پیش از این اجرا شده، اما پایتخت کشورمان هنوز پوشش کاملی نسبت به این زیرساخت مهم ندارد.

اجرای شبکه فاضلاب شهری که یکی از الزامات زندگی شهری به منظور حفظ بهداشت و سلامت از یک سو و استفاده بهینه از چرخش آب گرانبها از سوی دیگر است، این روزها در ادامه اجرای پروژه های سالهای اخیر، در کلانشهر تهران در حال پیاده سازی است.

در خصوص آخرین وضعیت اجرای پروژه های فاضلاب در پایتخت با «فرهاد جلالی امین» معاون مهندسی و توسعه شرکت فاضلاب تهران به گفت‌وگو نشسته ایم. مشروح این گفت‌وگو در ادامه آمده است.

تسنیم: ابتدا در خصوص شمای کلی پروژه فاضلاب کلانشهر تهران بفرمائید. این پروژه از چه زمانی آغاز شده و چه حجمی از کار را در بر می گیرد؟

جلالی امین: اجرای شبکه فاضلاب تهران از سنوات قبل شروع شده و چندین شرکت مهندسی مشاور در طراحی آن دست داشتند. با توجه به اینکه مناطق شهرداری تهران در طی سالهای اخیر گسترش پیدا کرده، چیزی در حدود 70 هزار هکتار مجموع وسعت مناطقی است که تحت پوشش شرکت فاضلاب تهران است. بحث توسعه شبکه فاضلاب در 22 منطقه شهرداری در برنامه قرار دارد که شروع این برنامه به سال 74 باز می گردد. باید در مجموع قریب به 9 هزار کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب در تهران احداث کنیم که این حجم از لوله گذاری و احداث تونل از قطر های پایین 250 میلیمتری شروع شده و تا قطرهای بزرگ 1000 میلیمتری را در بر می گیرد. از این میزان حدود 192 کیلومتر خط اصلی انتقال و تونل داریم.

تسنیم: این حجم تماماً در خود شهر تهران است؟

جلالی امین: بله، در خود شهر تهران. این شبکه های جمع آوری که از انشعابات منازل شروع می شوند، فاضلاب را جمع آوری کرده و به وسیله خطوط انتقال و تونل ها، آن را برای پالایش و تصفیه به تصفیه خانه های تهران انتقال می دهند.

تسنیم: این 9 هزار کیلومتر شبکه، شامل چه تعداد انشعاب می شود؟

جلالی امین: برای این 9 هزار کیلومتر شبکه باید 900 هزار فقره انشعاب ایجاد شود. فرض کنید اگر حدود 2 تا 3 میلیون مشترک داشته باشیم، برای هر چند خانه یک سیفون وصل می شود و در نهایت می شود 900 هزار نقطه. برای احداث این 900 هزار نقطه مجزا به یک شبکه پیوسته و در نهایت تصفه خانه ها، امروز در حال کار در اغلب کوچه ها و معابر شهر تهران هستیم.

تسنیم: از این 9 هزار کیلومتر شبکه تا امروز چه مقدار احداث شده و آیا در تمامی مناطق به یک میزان سهم از این مقدار شبکه وجود دارد؟

جلالی امین: در مناطق شهرداری تهران میزان احداث شبکه و برخورداری از طول شبکه با توجه به شرایط هر منطقه متفاوت است. در بعضی مناطق شهرداری تهران بر اساس اولویتی که داریم بیشتر کار شده و بعضی مناطق کمتر کار شده است. از این 9 هزار کیلومتر، حدود 6 هزار و 300 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب تا امروز در شهر تهران احداث شده است.

تسنیم: یعنی بالای 60 درصد.

جلالی امین: حدود 70 درصد شبکه معابر کار شده است. از 192 کیلومتر خطوط اصلی انتقال، 160 کیلومتر اجرا شده که در این بخش به معنای انجام حدود 83 درصدی کارها است. از انشعاباتی که 900 هزار فقره در نظر گرفته ایم حدود 577 هزار فقره انشعاب نصب شده داریم که میزان پیشرفت کار در این بخش را به 64 درصد رسانده است. یعنی 64 درصد کل شهر تهران تا امروز انشعابات فاضلابشان وصل شده است.

تسنیم: اولویت احداث شبکه فاضلاب در مناطق تهران به چه صورت بوده و آیا در حال حاضر اولویت بندی خاصی دارد که در هر منطقه چقدر شبکه فاضلاب احداث شود؟

جلالی امین: سال 74 که کار احداث شبکه فاضلاب شهر تهران آغاز شد، این کار بر اساس مطالعات سک شرکت مهندسی مشاور خارجی بود، بعد از آن توسط شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس این مطالعات بازنگری شد. طرح فاضلاب اصلی تهران یک قسمت در شرق تهران بود که یک تونلی قرار بود فاضلاب را به تصفیه خانه جنوب انتقال دهد. این تصفیه خانه در سالهای اخیر در جنوب تهران احداث شده و دارای 6 مدول با ظرفیت 3 میلیون نفر است و یک خط انتقال مرتبط با آن تا بالای تهران رفته است.

اولویت اول این بود که شبکه فاضلاب مناطق جنوبی تهران در اطراف شهرری و مناطق شمال تهران را اجرا کنیم چرا که در این مناطق مشکل دفع فاضلاب داشتیم و اگر می خواستند از چاه جذبی استفاده کنند، مشکلاتی ایجاد می شد و مشکل دفع فاضلاب و مشاکلات زیست محیطی در بر داشت. از این رو بر اساس اعتباراتی که در اختیار داشتیم به این مناطق اولویت دادیم و در نتیجه آ\ن تلاش ها اکنون چیزی در حدود 95 تا 96 درصد از منطقه شهر ری به شبکه فاضلاب متصل است. در شمال تهران نیز به دلیل بافت سنگی منطقه، احداث شبکه فاضلاب در اولویت قرار گرفت. اما در مناطق دیگر همچون منطقه 21 و 22 که معابر آن نسبت به مناطق دیگر جدید است، کمتر کار انجام شده و درصد پیشرفت کارها کمتر است. در مجموع در مناطق مختلف هر کدام پیشرفت مختلفی در اجرای شبکه فاضلاب دارند. هر چه از سمت جنوب و شرق به سمت غرب تهران می رویم، درصد پوشش شبکه فاضلاب کمتر است.

تسنیم:‌در حال حاضر مهمترین پروژه ای که در تهران در دست اجرا دارید، چه پروژه ای است؟

جلالی امین:  در مجموع باید 12 تصفیه خانه در تهران احداث شود که از این تعداد، دو تصفیه خانه از لحاظ حجم و بزرگی بسیار مهم است. یکی از این تصفیه خانه ها، تصفیه خانه جنوب تهران است که اکنون در مدار بهره برداری است و دیگری تصفیه خانه غرب تهران است که اکنون در دست ساخت است. مهمترین پروژه فعلی ما ساخت و تکمیل خط لوله انتقال غرب تهران و ساخت تصفیه خانه غرب تهران است. تصفیه خانه جنوب تهران مناطق جنوبی، شرفی و بخشی از مناطق مرکزی و شمالی تهران را تحت پوشش قرار داده اما مناطق غربی تهران را پوشش نداده است. مثلا مناطق 9، 17 و 18 تحت پوشش این تصفیه خانه نیست.

ساخت تصفیه خانه ای در غرب تهران در منطقه فیروزبهرام اسلام شهر در پایین آزادگان و شمال اسلامشهر در دست انجام است که عملیات اجرایی این تصفیه خانه شروع شده و به موازات آن عملیات احداث تونل آن را هم شروع کرده ایم.

قرار است فاضلابی که از غرب تهران جمع آوری می شود توسط 10 کیلومتر تونل و یک کیلومتر کانال که مجموعا طولی 11 کیلومتری دارند به این تصفیه خانه در فیروزبهرام اسلامشهر انتقال یابد. الان در خصوص احداث این تصفیه خانه زمین تملک شده، تأمین اعتبار شده و پیمانکار هر دو جبهه کاری انتخاب شده است. اعتبارات احداث این تصفیه خانه و تونل انتقال آن از محل بانک توسعه اسلامی به صورت وام تأمین می شود. پیمانکار تصفیه خانه فاضلاب غرب تهران شرکت ترکیه ای کوزو و پیمانکار خط انتقال شرکت جنرال مکانیک وابسته به بنیاد مستضعفان است.

تسنیم: بازه زمانی اجرای این پروژه چگونه تعریف شده؟

جلالی امین: یک مقدار چون مشکل تحریم داشتیم، مقداری در جابه جایی پول مشکل به وجود آمد که در شورع کار کمی تأخیر ایجاد کرد. اما در مجموع تصفیه خانه سه ساله تکمیل می شود و یک ماه بهره برداری آزمایشی ان است. البته خط انتقال را باید در بازه زمانی 2.5 ساله تکمیل کنیم. در خصوص خط انتقال 1200 متر کانال هست که از این مقدار 800 متر اجرا شده و ازآن قسمتی که تونل هست که 10 کیلومتر طول دارد، تاکنون 600 متر اجرا شده است.

تسنیم: پس می توانیم بگویم که عملا بهره برداری کامل از این دو پروژه در سال 1399 انجام می شود؟

جلالی امین: بله، همینطور است.

تسنیم: این تصفیه خانه و خط انتقال غرب تهران کدام قسمت های تهران را تحت پوشش قرار می دهد؟

جلالی امین: قسمت های غربی تهران شامل مناطقی چون منطقه 2 و 5 شهرداری و مناطق 17 و 18 شهرداری و همچنین منطقه 9 شهرداری را تحت پوشش قرار می دهد.

تسنیم: در حال حاضر فاضلاب این مناطق به کجا ارسال می شود؟

جلالی امین: الان هنوز شبکه فاضلاب در این مناطق نصب نشده است. از 900 هزار انشعاب کل تهران که اشاره شد، 600 هزار انشعاب نصب شده بیشتر در قسمت های شرقی و شمالی تهران است.

تسنیم: پروژه خط انتقال فاضلاب غرب تهران برتری و ویژگی خاصی نسبت به پروژه های قبلی در این بخش دارد؟

جلالی امین: در خصوص تونل غرب تهران برای نخستین بار به صورت مکانیزه و با استفاده از دستگاه TBM که پیش از این در اجرای خطوط انتقال اب از آن استفاده کرده بودیم، برای حفاری استفاده می کنیم و بدین صورت حفاری کاملا مکانیزه و متفاوت از روش های سنتی خواهیم داشت.

دستگاه TBM به منظور اجرای 10 کیلومتر تونل زیرزمینی که در عمق 3 متری زمین حفاری می شود از حوالی بزرگراه آزادگان به درون زمین رفته و پس از اتمام کار از خیابان سی متری جی بیرون می آید . همزمان با انجام عملیات حفاری عملیات سگمنت گذاری به منظور مقاوم سازی پوشش انجام می شود.

فاضلاب می تواند خورندگی روی بتن ایجاد کند بنابراین باید ما روی بتن از پوششی استفاده کنیم که خوردگی به وجود نیاید. جدید بودن این پروژه یکی در بحث استفاده از دستگاه  TBM و حفاری مکانیزه است و دیگری این است که از پوشش PVC برای پوشش روی سطح بتن استفاده شده است.

تسنیم: در تونل های قبلی فاضلاب تهران از این پوشش استفاده نشده بود؟

جلالی امین: از پوشش های دیگری استفاده شده بود و روش کار به این صورت بود که می آمدیم اول حفاری می کردیم و بعدا روی ان پوشش ایجاد می کردیم. ولی در تونل غرب تهران، همان لحظه ای که حفاری شد سگمنت ها را برای مقاوم کردن نصب می کنند و در همان سگمنت ها، پوشش گذاری می شود و اینطور نیست که بعدا پوشش گذاری شود.

تسنیم:‌ استفاده از این پوشش بر اساس تکنولوژی روز جهان است؟

جلالی امین: این پوشش قبل از این فقط در کشور کانادا انجام شده و اکنون پروژه تونل غرب تهران دوم باری است که در سطح جهان از این نوع پوشش استفاده می شود. این پوشش مواد پلاستیکی است که باید هم مقاومت مناسبی در برابر خوردگی داشته باشد و هم روی بتن خوب بچسبد که بر اساس بحث های مهندسی ارزشی که توسط متخصصان شرکت فاضلاب تهران انجام شد، تصمیم گرفته شد از این پوشش استفاده شود.

انتهای پیام/