کشیدن «لحاف چهل تکه» از روی سینمای خواب‌زده در موضوع عفاف و حجاب
در ایام بزرگداشت واقعه تاریخی قیام مسجدگوهر‌شاد که در تقویم به نام روز «عفاف و حجاب» نامگذاری شده است، فیلم داستانی رونمایی می‌شود که به داستانی واقعی از آن حادثه تاریخی اشاره دارد.
به گزارش گروه رسانه های خبرگزاری تسینم، در ایام بزرگداشت واقعه تاریخی قیام مسجدگوهر‌شاد که در تقویم به نام روز «عفاف و حجاب» نامگذاری شده است، فیلم داستانی رونمایی می‌شود که به داستانی واقعی از آن حادثه تاریخی اشاره دارد. «لحاف چهل‌تکه» از جمله معدود تولیدات سینمای ایران درباره واقعه تاریخ‌ساز گوهر‌شاد مشهد است.
«لحاف چهل تکه» یکی از معدود آثار تولید شده تصویری درباره قیام گوهر‌شاد است، به عنوان یک فیلمساز دلیل کم‌کاری و حتی بی‌توجهی سینمای ایران به موضوعاتی از جنس قیام گوهر‌شاد را چه می‌دانید؟
به نظرم باید بپرسیم که اصولاً سینمای ایران درباره کدام یک از وقایع تاریخی کشورمان پرکار بوده که نسبت به واقعه قیام گوهر‌شاد کم‌کاری کرده باشد. وقتی نگاه می‌کنیم به مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر مانند انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، می‌بینیم حتی در موضوعاتی که به نظر پرکار بوده‌ایم، عملاً کم‌کاری کرده‌ایم و بسیاری از موضوعات و اتفاقات مهم تاریخ انقلاب اسلامی هنوز در سینما دیده نشده‌اند. سوژه‌های مهم تاریخی داریم که مدفون مانده و کسی به آنها نپرداخته است، مثلاً چه کسی به موضوع قحطی بزرگ در ایران تا قبل از اینکه آقای طالبی سراغ آن برود، پرداخته بود؟ اصلاً چند نفر می‌دانستند که چنین اتفاقی افتاده است؟ این کم‌کاری چه عمدی بوده چه سهوی اثرش را گذاشته است.
در این بین حتی موضوعات فرهنگی مهمی مانند «عفاف و حجاب» هم مغفول باقی مانده است!
واقعه تاریخی مسجد گوهر‌شاد که به موضوع عفاف و حجاب اشاره دارد نیز از جمله همان مواردی است که تقریباً نیمه مدفون شده بود. متأسفانه ما در پرداختن به موضوعات فرهنگی از ابزارهای خوبی که در اختیار داریم کمتر استفاده می‌کنیم. به موضوع حجاب و عفاف نگاه کنید، داد همه مسئولان فرهنگی در این باره بلند است و کسی را نداریم که درباره بدحجابی و وضعیت عفاف تذکر نداده باشد ولی چرا از ابزارهای خوبی مانند سینما، تلویزیون و رسانه که در اختیارمان است برای پرداختن به چنین موضوعاتی استفاده نمی‌کنیم؟ به نظرم ضعف ما در همین استفاده نکردن از داشته هایمان است.
چرا درباره عفاف و حجاب و همین واقعه تاریخی مسجد گوهر‌شاد کار خوبی تولید نشده است؟
تولید آثار سینمایی و تلویزیونی تاریخی مستلزم پیش‌زمینه قوی تحقیقاتی و ادبیاتی است. نیاز داریم پژوهش کنیم و جزئیات وقایع را از دل تاریخ بیرون بکشیم و در اختیار هنرمندان قرار دهیم که یا معمولاً تخصصی در حوزه تاریخ و پژوهش ندارند یا اینکه وقت لازم را برای اینکه خودشان دست به پژوهش بزنند، ندارند. متأسفانه در ایران به خاطر نبود این پژوهش‌ها، هنرمند باید خودش دست به کار شود و مدت‌ها درباره وقایع تاریخی دست به پژوهش بزند. برای تولید «لحاف چهل‌تکه» هم با وجود اینکه داستان را مادربزرگم برایم تعریف کرده بود و داستان واقعی است مجبور شدم تحقیقات طولانی داشته باشم.
درباره داستان فیلم لحاف چهل تکه کمی توضیح می‌دهید؟
این داستان را مدت‌ها پیش مادربزرگ مرحومه‌ام برایم تعریف کرده بود. آنها مدت‌ها قبل به شهر کاشمر می‌روند و در آنجا زنی در همسایگی آنها زندگی می‌کرده و این داستان واقعی، داستان آن زن است. در واقعه گوهر‌شاد از چنین دست خاطراتی زیاد است و خوشبختانه از دو سال پیش با راه‌اندازی همایش ملی گوهر‌شاد، خاطرات زیادی جمع‌آوری شده است و در سایت همایش قابل دسترسی است.
به نظر می‌رسد اگر کمی زودتر مثلاً در همان اوایل انقلاب چنین نهضتی برای جمع‌آوری خاطرات به وجود می‌آمد، تعداد بیشتری از شاهدان ماجرا زنده بودند و خاطرات بیشتری جمع‌آوری می‌شد!
بله،ای کاش زودتر این کار انجام می‌شد ولی ببینید درباره وقایع انقلاب اسلامی که حدود 40 سال از آن می‌گذرد، چقدر کار شده؟ کسی سراغ آنها رفته است؟ ما در این کشور در یک روز رئیس‌جمهور و نخست‌وزیرمان ترور شدند ولی یک فیلم سینمایی درباره آن نساخته‌ایم. اگر همین اتفاق در امریکا افتاده بود هر سال برایش فیلم می‌ساختند. ترور کندی مثال خوبی است، تا به حال چندین فیلم سینمایی، سریال و مستند درباره ترور این رئیس‌جمهور امریکا ساخته شده است و هنوز هم می‌سازند ولی ما چند اثر سینمایی یا تلویزیونی درباره حادثه هفتم تیر داریم؟
سینما ابزاری فرهنگی است، اشاره کردید که از ابزارمان خوب استفاده نمی‌کنیم، آیا فیلم هایی مانند «لحاف چهل تکه» می‌تواند درباره فرهنگ‌سازی حجاب و عفاف تأثیرگذار باشد؟
ما به دلیل غفلت تاریخی‌مان فراموش کرده‌ایم در همین جامعه‌ای که بعضی از زنانش برای بی‌حجاب‌تر شدن با هم مسابقه می‌گذارند، روزی برای حفظ حجاب و عفاف خون‌ها و جان‌هایی داده شده است و زنان همین کشور بودند که در برابر بی‌حجابی قیام کردند. اگر ما این وقایع تاریخی را به خوبی به تصویر می‌کشیدیم اکنون سرعت از بین رفتن حجاب و عفاف در این حد نبود. پرداختن به مسائل تاریخی و فرهنگی در سینما فارغ از مباحث و مسائل سیاسی می‌تواند به فرهنگ‌سازی کمک کند.
به عنوان یک مستند‌ساز، فکر نمی‌کردید می‌شد واقعه مهم قیام گوهر‌شاد را در قالب یک فیلم مستند به تصویر کشید؟
در موضوعات تاریخی فرق چندانی میان روایت مستند و داستانی نیست زیرا برای بازسازی حوادث در فیلم مستند هم نیاز به ژانر دایکو درام داریم. البته می‌شد ژانر‌های دیگر را نیز امتحان کرد ولی در کل هزینه کار مستند هم در تولید موضعات تاریخی بالا است.
از ساخت «لحاف چهل تکه » هم بگویید، اشاره داشتید که داستان آن واقعی است!
سیناپس فیلمنامه «لحاف چهل تکه» را چند سال پیش نوشته بودم اما فرصت ساخت آن مهیا نشده بود. تا اینکه خانه فیلم مدیریت امور هنری شهرداری مشهد، امکان ساخت فیلم را فراهم کرد. ابتدا می‌خواستیم برای ساخت فیلم به تهران بیاییم و از لوکیشن شهرک غزالی استفاده کنیم، بعد قرار شد منزلی قدیمی در نزدیکی حرم امام رضا(ع) را انتخاب کنیم و کار را با بازیگران و عوامل بومی بسازیم. به لطف خدا و حضرت رضا(ع)، یک هفته قبل از ماه مبارک رمضان کار فیلمبرداری آغاز شد و درست یک شب مانده به آغاز ماه مبارک به اتمام رسید. اکنون هم لطف خدا است که در روز عفاف و حجاب رونمایی این کار و اولین اکرانش در اکران‌های تابستانی جشنواره عمار انجام می‌شود.
منبع: روزنامه جوان
انتهای پیام/