گورستان ابرقدرت‌ها؛ سرنوشت آمریکا در افغانستان چه خواهد شد؟ + تصاویر
افغانستان از قرن ۱۹ میلادی تاکنون بارها شاهد هجوم کشورهای خارجی به خاک خود بوده، اما تاکنون هیچ کشوری به پیروزی نظامی در افغانستان موفق نشده است و پس از انگلیس و اتحاد جماهیر شوروی، اکنون نوبت آمریکاست که شانس خود را امتحان کند.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، از قرن 19 میلادی تاکنون قدرت‌های خارجی تلاش کرده‌اند تا افغانستان را تحت کنترل خود درآورند، اما در این تلاش ناکام بوده‌اند و پس از انگلیس و شوروی، اکنون آمریکا در این گورستان امپراتوری‌ها حضور یافته است.
انگلیس
در مدت 80 سال، انگلیس سه بار در افغانستان جنگید حتی در مواردی به اشغال و یا تحت کنترل درآوردن بخشی از این کشور موفق شد اما سرانجام در این جنگ‌ها هزاران نظامی انگلیسی کشته شدند و در نهایت نیز پس از جنگ جهانی اول در سال 1919 افغانستان موفق شد تا استقلال خود را از این کشور کسب کند.
افسر انگلیسی و سربازان وی سال 1880 افغانستان
مردم افغانستان سه بار جنگ‌های شدیدی را با قشون انگلیس انجام دادند، نخستین جنگ افغانستان ــ انگلیس در سال‌های 1839 تا 1842 میلادی اتفاق افتاد که با فرماندهی «محمد اکبرخان» به‌نفع مردم افغانستان پایان یافت.
نیروهای انگلیسی در کابل اشغالی در سال 1879
کابل پس از تصرف توسط «نادر خان» در سال 1929؛ وی به‌مدت چهار سال بر افغانستان حکمرانی کرد
استقلال افغانستان براساس پیمان «راولپندی» که به‌منظور پایان دادن به سومین جنگ افغانستان ــ انگلیس از سوی دولت‌های وقت دو کشور در تاریخ 28 اسد (مرداد) 1298 مصادف با 19 آگوست 1919 میلادی امضاء شد تحقق یافت.
کمپ تیپ سوم ارتش انگلیس پیش از حمله به «علی مسجد» در سال 1878. این حمله آغازگر دومین جنگ انگلیس و افغانستان شد
جنگ دوم افغانستان ــ انگلیس نیز در سال‌های 1878 تا 1880 میلادی به‌وقوع پیوست که با در هم شکسته شدن ارتش انگلیس به‌دست افغان‌ها، این جنگ نیز با پیروزی ملت مسلمان افغانستان تمام شد.
«سر لوئیس کاواگنری» نماینده انگلیس در افغانستان در سفر به کابل. وی دو ماه پس از آن در قیام مردمی کشته شد که به جنگ 1879 منجر شد
سومین جنگ افغانستان ــ انگلیس نیز در 6 ماه می سال 1919 میلادی آغاز و در ماه آگوست همان سال با شکست سخت نظامیان انگلیسی توسط مردم مسلمان افغانستان خط پایانی بر تجاوز نظامی انگلیس بر این کشور کشیده شد.
«امان‌الله خان» شاه وقت افغانستان از انگلیس خواسته بود تا به‌صورت صلح‌آمیز این کشور را ترک کند و استقلال آن را به‌رسمیت بشناسد که با مخالفت بریتانیا آتش سومین جنگ تاریخی افغانستان و انگلیس شعله‌ور شد و در نهایت با شکست نظامیان انگلیسی به‌دست مردم مسلمان این کشور منجر به استقلال افغانستان شد.
28 اسد (مرداد) سالروز سومین شکست انگلیس در سال 1919 میلادی در افغانستان است و مردم این کشور همه‌ساله این روز را با نام روز استقلال افغانستان جشن می‌گیرند.
پس از پیروزی مردم مسلمان افغانستان برای سومین بار در تقابل رودررو با انگلیس، انقلاب مردمی دیگر کشورها نیز با این اتفاق تاریخی آغاز شد که منجر به برچیده شدن حاکمیت روباه پیر از منطقه گردید.
حضور ارتش سرخ شوروی در افغانستان (1979 تا 1988)
ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی به‌بهانه تقویت ارتش شکست‌خورده و ضعیف دولت کمونیستی وقت کابل، در 6 دی ماه سال 1358 خاک افغانستان را اشغال کرد.
نظامیان تیپ هوابرد شوروی روی یک تپه در سال 1988
نیروهای ارتش سرخ سلاح و مهمات فراوانی را با خود وارد افغانستان کردند که 100 دستگاه تانک T-60، جنگنده‌های میگ 21 و 23 و S-U، نفربرهای M-16 و 36 فروند هلیکوپتر جنگی پیشرفته M-I24 بخشی از آنها بود.
شوروی سابق در مرداد ماه سال 1358 تعداد 100 فروند هواپیمای جدید را در پایگاه هوایی قندهار مستقر کرد و در مهر ماه همان سال «مارشال پاولوفسکی» فرمانده نیروهای زمینی شوروی با 60 نفر از ژنرال‌های برجسته شوروی سابق به‌منظور تهیه نقشه و شناسایی نقاط استراتژیک وارد افغانستان شدند.
پس از این اقدام، حدود 1500 نظامی ارتش سرخ در آذر ماه سال 1358 در پایگاه هوایی بگرام و فرودگاه بین‌المللی کابل مستقر شدند و «حفیظالله امین» رئیس‌جمهور وقت افغانستان را وادار کردند که به قصر دارالامان در جنوب غرب کابل برود تا بدین ترتیب تجاوز نظامی به شهر آسان‌تر شود.
نیروهای مجاهدین در مناطق کوهستانی ولایت «کنر» در نزدیکی مرز پاکستان سال 1980
دولت کمونیستی وقت افغانستان و ارتش سرخ شوروی سابق که در این کشور مستقر بودند با مقاومت مجاهدین افغان و قیام گسترده علیه آنها در مناطق مختلف روبه‌رو شدند.
خروج نظامیان ارتش سرخ شوروی از افغانستان در سال 1989
نیروهای ارتش سرخ اتحاد جماهیر شوروی سابق، پس از 9 سال و 50 روز اشغال افغانستان، با تحمل تلفات 50 هزار نفری و خسارت‌های سنگین مالی، بدون کوچک‌ترین دستاورد نظامی و سیاسی مجبور به ترک خاک افغانستان در 26 بهمن 1367 شد.
حادثه یازده سپتامبر و حمله آمریکا به افغانستان
پس از حادثه 11 سپتامبر سال 2001 میلادی در نیویورک، آمریکا و متحدانش به‌بهانه «جنگ با تروریسم» و ایجاد ثبات به افغانستان سرازیر شدند اما با گذشت بیش از 16 سال از حضور آنها در این کشور، برخی کارشناسان معتقدند که نه‌تنها امنیت و ثبات در این کشور به وجود نیامده، بلکه موجب گسترش گروه‌های تروریستی و ظهور داعش در افغانستان شده است.
واشنگتن پس از حمله به برج‌های تجارت جهانی در نیویورک از گروه طالبان خواست که بن‌لادن را به واشنگتن تسلیم کند و پس از اینکه گروه طالبان با این خواسته آمریکا مخالفت کرد، جرج بوش رئیس‌جمهور وقت آمریکا، با شعار از بین بردن تروریسم به‌ویژه گروه القاعده، برقراری نظام دموکراتیک، آوردن صلح و ثبات و از بین بردن کشت مواد مخدر و فساد اداری در افغانستان با تعدادی انبوه از نیروهای نظامی آمریکایی و پس از مدت اندکی نیروهای کشورهای عضو ناتو پا به افغانستان گذاشت.
حادثه 11 سپتامبر زمینه را برای ایجاد یک ائتلاف جهانی به‌بهانه مبارزه با تروریسم در افغانستان علیه طالبان و القاعده به‌رهبری آمریکا فراهم کرد که منجر به حضور بیش از 150 هزار نیروی نظامی از کشورهای مختلف جهان در این کشور شد.
اکنون با گذشت بیش از 16 سال حضور نظامی آمریکا در افغانستان، در حالی که نمی‌توان پایانی را برای جنگ افغانستان متصور بود، طالبان همچنان حضور گسترده‌ای در افغانستان دارد و براساس برخی گزارش‌ها، حکومت مرکزی افغانستان تنها بر حدود 60 درصد از خاک این کشور کنترل دارد.
در این جنگ بیش از 2400 نظامی آمریکایی و حدود 1100 نظامی از دیگر کشورهای عضو ناتو کشته شدند.
این در حالی است که نیروهای امنیتی افغان در سال گذشته تلفاتی سه یا چهار برابر این شمار را داشتند و درگیری‌ها در سال گذشته جان بیش از 3 هزار غیرنظامی افغان را نیز گرفت.
استراتژی ترامپ در افغانستان/شکست امپراتوری‌ها ادامه می‌یابد
رئیس‌جمهور آمریکا بامداد 12 آگوست سال 2017 میلادی استراتژی خود را اعلام کرد اما به‌خلاف خواست اولیه‌اش با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان مخالف است، زیرا نمی‌خواهد خلأ ایجادشده باعث قدرت گرفتن گروه‌های شبه‌نظامی شود.
وی گفته بود که آمریکا باید حضور در افغانستان را ادامه دهد تا شرایط قابل پیش‌بینی و غیر قابل قبول خروج سریع نظامیان این کشور در افغانستان صورت نگیرد.
با این حال، ترامپ به‌خلاف انتظار کارشناسان شمار نیروهایی راکه قرار است به افغانستان اعزام شوند اعلام نکرد، این در حالی است که گزارش برخی منابع آگاه از توافق ترامپ برای اعزام 4000 نظامی بیشتر به افغانستان خبر می‌دهند.
رئیس‌جمهور آمریکا در این باره گفته که تعداد نظامیان بر اساس شرایط این کشور تعیین خواهد شد.
ترامپ در یک سخنرانی تلویزیونی در یک پایگاه در نزدیکی گورستان نظامی آرلینگتون در نزدیکی واشنگتن صحبت می‌کرد که محل دفن تعداد زیادی از 2400 نظامی کشته‌شده آمریکایی در افغانستان است.
ترامپ اظهار داشت آمریکا دیگر نمی‌تواند در برابر پناه دادن پاکستان به مخالفان مسلح دولت و گروه‌های شبه‌نظامی ساکت بماند.
رئیس‌جمهور آمریکا همچنین خواستار نقش بیشتر هند در کمک به ایجاد امنیت در افغانستان، از جمله در زمینه گسترش همکاری‌های اقتصادی شد.
با اینکه استراتژی جدید آمریکا مورد استقبال حکومت افغانستان قرار گرفته، اما این موضوع نارضایتی کارشناسان سیاسی افغان و همچنین خارجی را نیز در پی داشته است، زیرا به‌باور آنان باعث تشدید جنگ در افغانستان خواهد شد و به تأمین امنیت و ثبات در این کشور کمکی نخواهد کرد.
«جاوید کوهستانی» کارشناس مسائل نظامی گفته: فشارها بر پاکستان و ابراز خوشبینی درباره هند وضعیت را در کوتاه‌مدت متشنج کرده و موجب شدت گرفتن جنگ خواهد شد، امیدوار هستم که در بلندمدت این استراتژی باعث تأمین امنیت در کشور شود.
از سوی دیگر، «احمد سعیدی» کارشناس مسائل سیاسی نیز با اشاره به نقاط ضعف و قدرت این استراتژی گفت: راهبرد جدید آمریکا ادامه جنگ افغانستان را در پی خواهد داشت.
«فرید زکریا» نویسنده و خبرنگار ارشد آمریکایی نیز در «واشنگتن پست» نوشت: سیاست خارجی آمریکا شکست خورده است و برای مشاهده این شکست نیز نشانه‌ای واضح‌تر از رویکرد این کشور در افغانستان وجود ندارد.
پس از گذشت 16 سال جنگ و اعزام صدها هزار نظامی به افغانستان، رئیس‌جمهور جدید آمریکا تصریح می‌کند که تغییرات بنیادین را در رویکرد این کشور در قبال افغانستان ایجاد خواهد کرد؛ با این حال طی ماه‌های اخیر شاهد هستیم که ترامپ نیز ادامه اقدامات مشابه دولت‌های پیش از خود را انجام داده و نتیجه آن نیز این شد که آمریکا شدیداً درگیر جنگ بی‌پایان در افغانستان شده است.
انتهای پیام/.*
