بدون مذاکرات آستانه، گفتگوهای ژنو به بن‌بست می‌رسید
به عقیده کارشناس روس، اگر مذاکرات آستانه نبود، گفتگوهای ژنو، مدتها قبل به بن‌بست رسیده بود، ولی مذاکرات آستانه الگوی درستی برای رفع مشکلات نظامی در سوریه بوجود آورد تا شرایط را برای حل و فصل مسائل سیاسی هموار کند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه اینترنتی «گازیتا رو» در تحلیلی می نویسد: روز پنجشنبه همه شرکت کنندگان در نشست «آستانه-6» به منظور بررسی اوضاع در سوریه به پایتخت جمهوری قزاقستان عزیمت کردند.
کارشناس روس معتقد است، شاید مذاکرات آستانه هنوز نتوانسته باشد مناقشه در سوریه را بطور کامل حل و فصل نماید، ولی بدون تردید تاثیر گفتگوهای بین سوریها در ژنو که همچنان اصلی ترین شکل تلاشها برای حل و فصل بحران سوریه است را افزایش داده است. به گفته وی، دور کنونی مذاکرات آستانه نیز تا حدود زیادی دستور کار دور بعدی گفتگوها در ژنو را رقم خواهد زد.
روز پنج شنبه همه طرفین شرکت کننده در مذاکرات آستانه، وارد پایتخت قزاقستان شدند: "استفان دی میستورا" نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه، هیئتهای نمایندگی کشورهای ضامن صلح «روسیه»، «ایران» و «ترکیه» و البته نمایندگان ناظر آمریکا و اردن. علاوه بر این، در این دور از مذاکرات 24 نماینده گروههای مسلح مخالف سوری نیز شرکت دارند.
اصلی ترین موضوع ششمین دور از مذاکرات استانه، اوضاع در استان ادلب است که در طول تابستان سال جاری گروه تروریستی «جبهه النصره» فعالیت قابل توجهی در آنجا داشت. طرفین شرکت کننده در این مذاکرات، قصد دارند در خصوص اوضاع در این منطقه به توافق رسیده و اقدامات لازم برای حمایت از برقراری آتش بس در این استان شمالی سوریه را مورد بررسی قرار دهند.
این روزنامه می افزاید، اکنون که مذاکرات آستانه به ششمین دور خود رسیده است، می توان نتیجه گیری کلی از آن داشت: مذاکرات مسالمت آمیز در پایتخت قزاقستان نخستین بار در اواخر ماه ژانویه سال 2017 برگزار شد و می توان آن را عرصه جدیدی برای حل و فصل مناقشه در سوریه، در کنار مذاکرات ژنو دانست که تا اواخر سال 2016 هیچ پیشرفت قابل توجهی نداشت و تازه بعد از آغاز مذاکرات در آستانه بود که موفق شد طرفین مناقشه، یعنی نمایندگان دمشق و گروههای مخالف سوری را برای نشستن پشت میز مذاکره متقاعد سازد.
روسیه، ایران و ترکیه - محور اصلی مذاکرات آستانه
"لئونید عیسی‌اف" کارشناس ارشد دفتر تحقیقات سیاسی در دانشگاه «مدرسه عالی اقتصاد» مسکو یادآور شده است، برغم آنکه شرکت کنندگان در مذاکرات آستانه واقعا پشت یک میز می نشینند، ولی مذاکرات آنها هم مستقیم نیست. این اصل بر مذاکرات ژنو نیز حاکم است و طرفین تنها از طریق دی میستورا پیشنهادات خود را مطرح می کنند. ولی در مذاکرات آستانه نقش میانجیگر را کشورهای ضامن صلح، یعنی روسیه، ایران و ترکیه ایفاء می کنند.
این کارشناس افزوده است: «ضمن اینکه زیر اسناد مورد توافق در جریان مذاکرات آستانه را نیز نمایندگان مسکو، تهران و آنکارا امضاء می کنند و نه دولت سوریه یا مخالفان آن. به همین دلیل مشکل عدم گفتگوی مستقیم طرفین مناقشه در مذاکرات آستانه نیز حل نشده است، هرچند همه طرفین در یک سالن و گردهم می نشینند.»
آستانه، عرصه مناسبی برای حل مشکلات روزمره تاکتیکی و نظامی
به نوشته «گازیتا رو»، روسیه در نخستین دور مذاکرات آستانه پیشنهادات سیاسی، از جمله تدوین قانون اساسی جدید سوریه و همچنین باقی ماندن "بشار اسد" در مسند ریاست جمهوری تا حل و فصل مشکلات و برگزاری انتخابات را مطرح کرد که به نتیجه نرسیده و کم کم از دستور کار نشستها حذف گردید. اکنون مذاکرات آستانه بیشتر عرصه ای برای بررسی مسائل تاکتیکی-نظامی و تحقق آنها در دوره های زمانی کوتاه مدت است که البته در این اقدام موفق نیز عمل نموده و مشکلات را یکی پس از دیگری از پیش روی برداشته است.
یکی از مهمترین نتایج مذاکرات آستانه نیز امضای توافقنامه مربوط به ایجاد مناطق چهارگانه کاهش تنش در سوریه بین روسیه، ایران و ترکیه در ماه مه سال جاری بود که در این مناطق حمل هر نوع سلاح ممنوع بوده و رژیم آتش بس بطور کامل رعایت می شود. این مناطق شامل استان حمص، منطقه شرق گوتا، حومه دمشق و البته استان ادلب است که وضعیت آن کمی پیچیده تر از سه منطقه دیگر است.
بدون مذاکرات آستانه، گفتگوها در ژنو متوقف شده بود
لئونید عیسی‌اف معتقد است: «مذاکرات آستانه اجازه داده تا روند مذاکرات ژنو بصورت موثرتری پیش برود و شاید بتوان گفت که بدون مذاکرات آستانه، گفتگوهای بین سوریها در ژنو مدتها قبل قطع شده بود. ولی اکنون تاثیر مذاکرات آستانه در توقف درگیریهای نظامی و ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه، کاملا مشخص است و این مسئله برای پیشرفت در روند حل و فصل سیاسی بحران در سوریه، یعنی ادامه مذاکرات ژنو، ضروری است. برای اینکه قبل از این، عرصه ای برای رفع مشکلات نظامی وجود نداشت.»
این کارشناس افزود: «در این راستا باید گفت که اهمیت مذاکرات آستانه حتی بیشتر از مذاکرات ژنو است، برای اینکه این مذاکرات عرصه ای برای حل و فصل مسائل روزمزه امنیتی در سوریه شده، در عین حال که کاری هم به دورنمای آتی مسائل ندارد.»
توافقات آستانه الگویی برای توقف درگیریهای نظامی
این روزنامه یادآور شده است که اصلی ترین هدف مذاکرات ژنو، همانطور که در قطعنامه شماره 2254 شورای امنیت آمده است، آغاز روند تدوین قانون اساسی جدید سوریه، فراهم سازی شرایط برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و همچنین مشخص شدن نقشه راه برای حل و فصل جنگ داخلی در این کشور است. آخرین دور مذاکرات ژنو در اواسط تابستان سال جاری انجام شد و دور بعدی هم قرار است در اوایل ماه اکتبر باشد. این در حالی است که دستور کار این نشست در بسیاری از موارد به نتیجه مذاکرات کنونی در آستانه بستگی خواهد داشت.
عیسی‌اف می گوید: «شرکت کنندگان در مذاکرات آستانه بطور کلی نقش گفتگوهای ژنو را زیرسئوال نمی برند. ولی باید پذیرفت که بدون مذاکرات آستانه، گفتگوها در ژنو نیز در همان سال 2016 به بن بست رسیده و متوقف شده بود. البته این مسئله جداگانه ای است که طرح ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه، منحصرا نتیجه مذاکرات آستانه و بدون تلاش روسیه، ایران و ترکیه غیرممکن بود و اکنون نه تنها موفق بودن خود را به اثبات رسانده، بلکه باعث شده تا روسیه بتواند از این الگو استفاده کرده و برای تشکیل منطقه کاهش تنش دیگری در جنوب شرقی سوریه، آمریکا و اسرائیل را نیز دخیل کند. همچنین برای ایجاد ثبات در منطقه گوتای شرقی و استان حمص، از عربستان سعودی و مصر هم کمک بگیرد.»
انتهای پیام/
