سیاست‌های کنونی دولت اقتصاد را به سمت رکود تورمی می‌برد

به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران پویا، اقتصاد مجموعه‌ای از رویدادهای به‌هم‌پیوسته است؛ بنابراین نمی‌توان بدون در نظر گرفتن متغیرهای دیگر سیاست اقتصادی موفقیت‌آمیزی اجرا کرد بنابراین پیش از هر اقدامی و اجرای سیاستی باید الگوی اقتصادی داشت و بر اساس آن  اقدام کرد که البته لازمه موفقیت‌آمیز بودن آن الگو نیز متناسب بودنش با شرایط  جامعه  است. اکنون سیاست اقتصادی که  دولت بی هیچ وجه از آن کوتاه نمی‌آید توجه به سرمایه‌گذاری خارجی است؛ در چنین شرایطی اگر از سوی دولت سیاستی اعمال شود که باعث افزایش قیمت ارز شود به اقتصاد کشور لطمه خواهد زد. دولت در اولین اقدام مهم اقتصادی خود دستور کاهش نرخ سود بانکی را صادر کرد اکنون برخی از کارشناسان از پیامدهای اقتصادی آن احساس نگرانی کردند که در این رابطه با کامران ندری استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق «علیه‌السلام» گفت‌و‌گو کردیم.

وی در مورد اینکه کاهش نرخ بانکی چه تبعات منفی می‌تواند در اقتصاد کشور داشته باشد گفت: وقتی سپرده بانکی دارای سود بالایی است یک دارایی مطمئن برای مردم محسوب می‌شود؛ زیرا خانواده‌ها می‌دانند که تقریبا اصل و سود سرمایه بانکی‌اشان تضمین شده است و به همین جهت ترجیح می‌دهند پس‌اندازهای خود را به شکل سپرده انجام دهند.

این کارشناس اقتصادی  با بیان اینکه وقتی سود بانکی کاهش پیدا کرد، مردم  برای پس‌انداز از سایر دارایی‌های مالی استفاده می‌کنند  گفت: عمده این دارایی‌ها یا زمین و مسکن است یا طلا و ارز؛ زیرا مردم دارایی‌های مالی خود را در بازار سرمایه، همچون بورس قرار نمی‌دهند چرا که آن را دارایی پر ریسک می‌دانند و به طور کلی در ایران خانوارها خیلی بازار سرمایه‌ای نیستند و آن را پر ریسک می‌دانند.

*احتمال به وجود آمدن رکود تورمی

ندری با اشاره به اینکه چنین شرایطی می‌تواند برای اقتصاد کشور خطرناک باشد و باعث تشدید رکود به همراه تورم شود گفت: اگر دارایی مردم به سراغ ارز و زمین برود و مردم برای حفظ ارزش پول خود و سرمایه‌گذاری به سراغ این دو بخش بروند حجم عظیمی از سرمایه راکد در این بخش به وجود می‌آید و این برای تولید و به طور کلی اقتصاد بسیار خطرناک خواهد بود.

وی در رابطه با اینکه راکد شدن سرمایه در بخش زمین و ارز چگونه به اقتصاد و تولید لطمه می‌زند گفت: زمین و ارز دو عامل کلیدی در تولید هستند که بالا رفتن قیمت آنها یعنی بالا رفتن تهیه مواد اولیه برای تولیدکنندگان که در نتیجه باعث بالا رفتن قیمت کالای نهایی نیز می‌شود  و این موضوع باعث می‌شود از طرفی تولید کننده رغبتی  برای تولید نداشته باشد و از طرف دیگر با بالا گرفتن قیمت نهایی کالا میل مصرف کننده خریداری کالا نیز کاهش پیدا می‌کند که در نتیجه باعث ایجاد رکود تورمی می‌شود.

این کارشناس مالی افزود: در دنیای امروز و به ویژه در ایران ارز نقش اساسی در قیمت تمام شده برای تولید کالا دارد چرا که برای تولید برخی کالاها نیاز است تا واردات کالای واسطه‌ای یا در برخی موارد تکنولوژی صورت بگیرد و به همین جهت ارز یک منبع بسیار مهم برای تولید محسوب می‌شود

ندری با بیان اینکه از طرف دیگر هر فعالیتی احتیاج به یک مکانی دارد و زمین از گذشته ها یکی از مهمترین عوامل تولید بوده است  گفت: اگر نیروهای درون اقتصاد باعث شوند از ارز و زمین برای پس‌انداز کردن استفاده کنند باعث کمیابی زمین و ارز و در نتیجه افزایش هزینه‌های تولید می شود.

وی در مورد اثرات کاهش نرخ سود بانکی در بازار مسکن گفت: تقاضا برای مسکن افزایش پیدا می‌کند و با بالا رفتن تقاضا برای خرید مسکن اگر ظرفیت خالی برای خرید مسکن وجود داشته باشد روی قیمت مسکن تأثیرگذار نخواهد بود اما اگر ظرفیت خالی وجود نداشته باشد ممکن است قیمت مسکن بالا رود. 

این استاد اقتصاد دانشگاه  در مورد اینکه چگونه کاهش نرخ سود بانکی باعث رونق در بازار مسکن می‌شود گفت:‌ اگر کوچ سرمایه به بازار مسکن باعث رشد سرمایه‌گذاری در بخش تولید مسکن شود می‌تواند به رونق اقتصادی کشور کمک کند  اما اگر باعث سرمایه‌گداری در بخش ساخت‌وساز نشود صرفا باعث می‌شود مسکنی که از قبل ساخته شده است با قیمت بالاتر به فروش برسد و اثر مطلوبی در تولید ندارد و  اگر سرمایه‌ای که به سوی مسکن آمده است با رشد سرمایه‌گذاری شود مسکن ساخته شده بخش های اقتصادی را درگیر خود نمی‌کند

ندری با بیان اینکه اثر نرخ کاهش نرخ بهره روی رشد تولید مبهم است ولی اثر تورمی محرز است گفت: این اقدام به مرور زمان باعث بالا رفتن سطح عمومی قیمتها می شود.

**کاهش نرخ سود بانکی در کوتاه مدت  نمی‌تواند روی تولید و اشتعال اثرگذار باشد

وی با بیان اینکه در کوتاه مدت سیاستهای پولی انبساطی فقط اثر اسمی دارد گفت:  بنابراین در اینکه کاهش نرخ سود بانکی بتواند در کوتاه مدت روی تولید و اشتعال اثرگذار باشد جای تردید است و پاسخ آن را باید مدل اقتصادی که برای نوشته شده است بدهد.

این کارشناس اقتصادی  افزود: این نگرانی جدی است که اثر کاهش نرخ سود بانکی به روی تولید کم و روی قیمتها زیاد باشد.

وی با بیان اینکه اکنون برای خرید خانه‌ای به ویژه در شهرهای بزرگ همچون تهران حد اقل به مبلغی حدود صد میلیون تسهیلات نیاز است گفت: در چنین شرایطی عمده خریداران مسکن به مدد تسهیلات بانکی توانمند خریداری خانه می‌شوند.

*پرداخت اقساط ماهیانه وام مسکن  از سطح معمول زندگی مردم بیرون است

ندری با بیان اینکه متقاضیان وام مسکن برای دریافت تسهیلات بانکی با این مبلغ باید بیش از 20 درصد سود در سال بدهند و اقساط ماهیانه پرداختی آن نیز از سطح معمول زندگی مردم بیرون است که این مقدار بالایی است و از توان آنها خارج است گفت: در چنین شرایطی وقتی پائین آوردن نرخ سود بانکی باعث رونق مسکن می‌شود که نرخ سود تسهیلات و اقساط مسکن پایین بیاید و اگر قرار باشد که کاهش نرخ سود بانکی باعث رونق شود   تنها راه رونق در بازار مسکن و به تبع آن خروج از رکود فعلی پایین آوردن نرخ سود تسهیلات بانکی و اقساط پرداختی است.

*برنده اصلی وضعیت فعلی بانکها در کشور سهامداران آنها هستند

وی با انتقاد از رویکرد بانکها گفت: اکنون کار بانکها بنگاه داری است که جذب سپرده کنند و سود اصلی آن را سهامداران بانکها می‌برند و اگر مشکلی برای آنها ایجاد شود دولت برای ورشکسته نشدنشان به آنها کمک می‌کند در حالی که اکثر آنها آنگونه که شایسته است نقس واسطه‌گری ندارند و برنده اصلی وضعیت فعلی بانکها در کشور سهامدران آنها هستند.

ندری با بیان اینکه در بانکهای دولتی سود سپرده‌ها به سهامدارشان که دولت است تعلق می‌گیرد  که آنچنان جای نگرانی نیست اما در بانکهای خصوصی و خصولتی سود سپرده نصیب سهامدران شخصی می‌شود که از سوی دولت همواره حمایت می‌شوند و این سود صرف کارهای شخصی آنها می‌شود.

* بانکها بنگاه اقتصادی کسب سود برای سهامدران شده‌اند

وی در مورد علت این ادعا که بانکها بنگاه‌های اقتصادی برای سهامدارنشان شده اند و سود سپرده‌ها به سهامدارن می‌رسد و بانک کار واسطه‌ای نمی‌کند گفت: واضح‌ترین دلیلی که در این رابطه وجود دارد و احتیاج به تحقیق آنچنانی نیز ندارد مسابقه‌ای است که بانکها برای دریفات سپرده‌های مردم گذاشتند در حالی که برای دادن تسهیلات صف‌های طولانی وجود دارد و شرایط اعطای بک وام بانک‌ها روز به روز سختر می‌شود و تا رابطه‌ای نباشد گرفتن وام از بانک کار ساده‌ای نیست.

انتهای پیام/