پایان ۴ سال دبیرکلی ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، چهار سال پیش در جریان برگزاری پانزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز «سیدمحمد حسین عادلی» با رأی اعضای این مجمع به عنوان دبیرکل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد و با یک نوبت تمدید، در مجموع 4 سال دبیر کل این مجمع جهانی بود.

در 4 سال اخیر مجمع کشورهای صادرکننده گاز به نوعی پوست اندازی کرد و تلاش های موثری را برای تأثیرگذار شدن در بازار گاز جهان انجام داد. نقش دبیر کل ایرانی این مجمع در ساختارسازی های جدید و پررنگ کردن نقش این نهاد در بخش کارشناسی و مطالعات تجارت گاز جهان بسیار پررنگ بود. با این حال تا تبدیل شدن این مجمع به یک کارتل اقتصادی در تجارت جهانی گاز و تأثیرگذاری در سیاست گذاری ها و قیمت گذاری های بازارهای آتی جای کار بسیاری باقی مانده است.

در مجموع می توان گفت عادلی به عنوان یک دبیرکل نه تنها هیچ چیزی برای GECF کم نگذاشت، بلکه یک دبیر کل نمونه، آشنا به مسئولیت هاو پرتلاش بود. اما به نظر می رسد ایران از این فرصت چهارساله در دست داشتن دبیر کلی تنها مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز نتوانست جز نیک نامی یک مسئول ایرانی و شاید بهره گیری از بُعد دیپلماسی در امضای دو قرارداد با عراق، بهره دیگری داشته باشد.

در این مدت سهم ایران از تجارت جهانی گاز از حدود 2 درصد در سال 92 به حدود یک درصد در ابتدای سال 96 رسید. در حالی که حیاتی ترین بخش در محقق شدن افزایش سهم هر کشور در تجارت جهانی گاز، پس از افزایش ظرفیت های تولید، قدرت دیپلماسی و چانه زنی های منطقه ای و بین المللی است و در زمانی که دبیر کل مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز یک ایرانی بود می توانستیم از این موقعیت بهتر و بهینه تر بهره بگیریم.

در مدت دبیر کلی نماینده ایران در GECF، دو قرارداد صادرات گاز با عراق به امضا رسید که عراق را با مجموع واردات روزانه حدود 70 میلیون مترمکعب گاز در فصول گرم سال از ایران، به بزرگترین مشتری گازی کشور تبدیل می کرد و اجرایی شدن این دو قرارداد سهم ایران را در تجارت جهانی گاز به حدود 3 درصد می رساند اما پس از به تأخیر افتادن های متعدد در آغاز این تجارت گازی، 10 درصد از ظرفیت این دو قرارداد یعنی صادرات روزانه حدود 7 میلیون مترمکعب تا امروز اجرایی شده است.

از سوی دیگر در این 4 سال، نه تنها در قرارداد صادرات گاز به پاکستان هیچ توفیقی حاصل نشد، بلکه در عمل شاهد کمرنگ شدن دیپلماسی گازی ایران با پاکستان و فعال شدن کشورهای دیگر همچون قطر در مذاکرات گازی با این کشور بودیم.

در مدت دبیر کلی عادلی در GECF، ایران با حکم دیوان بین المللی داوری ملزم به کاهش 13.3 درصدی قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه از سال 2012 و برگرداندن حدود 1.9 میلیارد دلار از مبالغ دریافتی بابت فروش گاز به ترکیه شد که از این جهت ماههاست گاز رایگان به ترکیه صادر می کنیم تا ارزش آن به رقم مدنظر در حکم دیوان بین المللی داوری برسد.

بدعهدی ترکمنستان در صادرات گاز به ایران و قطع این صادرات در اوج سرمای سال قبل نیز در همین زمان رخ داد و دیپلماسی مسئولان کشورمان که پیش از این اقدام ترکمنستان، جلساتی با مسئولان این کشور داشتند، نتوانست از این اقدام به دور از اخلاق ترکمن ها که منجر به افزایش مصرف سوخت مایع در نیروگاهها و صنایع شد، جلوگیری کند.

ایران در زمینه جذب سرمایه گذاری برای فعال کردن صنعت LNG‌ نیز تا امروز موفق نبوده و تنها مذاکراتی بی نتیجه در این بخش انجام شده است. مجموع این مسائل نشان می دهد عادلی اگر چه دبیرکل خوبی برای مجمع جهانی کشورهای صادرکننده گاز بود اما ایران نتوانست از داشتن این جایگاه برای گسترش سهم خود در بازار جهانی گاز بهره چندانی داشته باشد. 

فردا نوزدهمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز با حضور وزرای تمامی کشورهای عضو در مسکو پایتخت روسیه برگزار می شود و انتخاب دبیرکل جدید این سازمان یکی از برنامه های اصلی این نشست است. در این خصوص نمایندگانی از روسیه و لیبی برای این احراز این پست نامزد شده‎اند.

انتهای پیام/