خروج آمریکا از برجام چه عواقبی در پی خواهد داشت؟
به عقیده کارشناسان، خارج شدن احتمالی آمریکا از برجام، ممکن است تغییراتی در سیاست هسته‌ای و موشکی ایران ایجاد کند، ولی روند توسعه روابط تهران با روسیه، چین، فرانسه، آلمان و حتی انگلیس، ادامه خواهد یافت.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت» امروز در تحلیلی نوشته است: پاسخ احتمالی تهران به ضربه زدن "دونالد ترامپ" به توافق هسته‌ای ممکن است افزایش توان هسته‌ای ایران و همچنین توسعه برنامه موشکی این کشور باشد. این دقیقا پیش بینی است که در محافل کارشناسی روسیه در این رابطه شنیده می شود.
هشدارهای مقامات جمهوری اسلامی ایران در خصوص نقض تعهدات آمریکا در قبال برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مدتها قبل از تهدید رئیس جمهوری جدید آمریکا در مورد امکان لغو این توافقنامه شنیده شده بود.
"محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران وعده داده است که در صورت مطرح شدن ادعاهای جدید از سوی کاخ سفید و ادامه تهدیدات نسبت به تهران، کشورش قطعا «اقدامات قاطع تری» در این رابطه در نظر خواهد گرفت.
بر اساس اطلاعات رسانه های گروهی ایرانی، ظریف که این سخنان را در صحن مجلس شورای اسلامی به زبان آورده، اطمینان داده است که ایران هرگز از توافق هسته‌ای که طرف دیگر آن، نه تنها آمریکا، بلکه کشورهای عضو گروه «1+5» هستند، خارج نخواهد شد. این نخستین بار نیست که ظریف به آمریکا که روابط تهران با آن، بعد از انتخاب شدن ترامپ به سمت ریاست جمهوری آن، پیچیده تر از گذشته شده، در خصوص خروج از برجام هشدار می دهد. البته وزیر خارجه ایران تاکنون نگفته که این انتقام چه خواهد بود.
دونالد ترامپ بارها از توافق هسته‌ای انتقاد کرده، ولی بر اساس اطلاعات روزنامه «واشنگتن پست»، قرار است بزودی لغو آن را اعلام کند. البته حتی برخی اطرافیان ترامپ، از جمله "جیمز ماتیس" وزیر دفاع او هم معتقدند که به نفع آمریکاست که در برجام باقی بماند.
در محافل کارشناسی بر این عقیده هستند که خودداری احتمالی آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت به رژیم تحریمها، می تواند ایران را به سمت توسعه برنامه هسته‌ای و افزایش تولید موشکهای بالستیک سوق دهد.
"کریل سیمونوف" رئیس مرکز تحقیقات اسلامی موسسه توسعه نوآوری به «کامرسانت» گفته است: «هرچند تهران بارها اعلام کرده که قصد ساخت سلاح هسته‌ای را ندارد، ولی اقدام واشنگتن ممکن است رهبران ایران را به این سمت متمایل سازد. اعمال تحریمها نیز اگرچه منابع مالی تهران را محدود خواهد کرد، ولی بطور کامل نخواهد توانست مانع از این مسئله شود.»
به عقیده وی، ایران اکنون توانسته اقدامات خویش در حمایت از سوریه و گروههای شیعه در منطقه خاورمیانه را افزایش دهد و در حال حاضر عملا نقش موثری در بهبود اوضاع سوریه و عراق بازی می کند. البته اعمال تحریمهای جدید از سوی آمریکا، درآمدهای نفتی ایران را کاهش داده و بطور کلی روی امکانات مالی ایران برای پیشبرد سیاستهای خویش در خاورمیانه تاثیر منفی خواهد داشت.
آمریکا در صورت لغو برجام، خود بازنده خواهد بود
"رجب صفروف" مدیرکل مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه، اطمینان دارد که بازی آمریکا برای اعمال فشار بیشتر بر تهران، منجر به فعال شدن نیروهای اصولگرا در ایران و درخواست آنها برای ازسرگیری فعالیتهای کامل هسته‌ای در داخل این کشور خواهد شد.
وی توضیح داده است: «یکی از عواقب اعمال فشار آمریکا، تغییر اوضاع در داخل خود ایران و فعال شدن مخالفان توافق هسته‌ای خواهد بود که معتقدند برجام به ضرر این کشور تمام شده است. اقدامات دونالد ترامپ علیه ایران در این اواخر، اصولگرایان را به درستی دیدگاهشان بیشتر معتقد کرده است.»
به عقیده صفروف، البته جناح اصلاح طلب، به رهبری "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران، همچنان تلاش خواهند کرد تا برنامه جامع اقدام مشترک را حفظ کنند، ولی کار برای آنها بسیار دشوار خواهد شد. و در صورت اقدام شدیدالحنی از جانب آمریکا، این امکان وجود دارد که اصولگرایان کنترل خود بر اوضاع را از دست بدهند.
این کارشناس مسائل ایران افزود: «علاوه بر این، برخلاف آمریکا، نزدیکی ایران به سایر اعضای گروه 1+5، یعنی روسیه، چین و کشورهای اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس، ادامه خواهد یافت، برای اینکه توسعه روابط دوجانبه آنها با تهران، به نفع هر دو طرف و مورد تمایل همه آنهاست. سایر کشورهای عضو گروه 1+5 و حتی آژانس بین المللی انرژی اتمی هیچ ادعایی در رابطه با اجرای تعهدات ایران در قبال برجام، مطرح نکرده اند. بنابراین تهران می تواند برنده خروج احتمالی واشنگتن از برجام باشد و حتی شرکای اروپایی آمریکا از این اقدام حمایت نکنند.»
خط مشی ایران در عرصه بین‌المللی تغییری نخواهد کرد
"آلکسی مالاشنکو" کارشناس ارشد مرکز کارنگی در مسکو نیز معتقد است: «در داخل ایران اظهارات تند علیه آمریکا افزایش خواهد یافت تا مردم این کشور متقاعد شوند که جمهوری اسلامی در برابر اعمال فشارهای آمریکا ایستاده و بر توانایی دفاعی خویش خواهد افزود که از جمله آن توسعه برنامه موشکی ایران خواهد بود. البته ایران در عرصه بین المللی همچنان خط مشی اصولی خویش مبتنی بر خویشتن داری و ادامه گفتگوها برا یحل و فصل مشکلات را دنبال خواهد کرد.»
به عقیده مالاشنکو، همین خط مشی باعث خواهد شد تا مواضع ایران، حداقل در آن بخش از اروپا که ایران را دیگر یک تهدید نمی بینند، تقویت شود. کشورهای اروپایی بسیاری همچنان به گسترش روابط سیاسی و اقتصادی خویش با جمهوری اسلامی ادامه داده و حاضر نخواهند شد تا به خاطر آمریکا، از امکانی که بعد از انعقاد توافق هسته‌ای در سال 2015 بدست آمده، صرف نظر کنند.
انتهای پیام/
