زیبایی‌های هنر و معماری اسلامی در حرم سیدعلاءالدین حسین شیراز + فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، گردشگری مذهبی از قرن‌ها پیش در سراسر دنیا وجود داشته و قدمت آن به قدمت فرهنگ دینی تمامی ادیان است. گردشگری مذهبی به سفرهایی اطلاق می‌شود که اصلی‌ترین هدف آن‌ها تجربه‌ی مذهبی باشد، ممکن است گردشگران مذهبی بارها به مکانی مذهبی بروند و یک بار رفتن به آن مکان، آن‌ها را از سفرهای مکرر باز نمی‌دارد.

نکته‌ای که در گردشگری مذهبی باید به آن توجه کرد این است که این نوع گردشگری را نمی‌توان با کلمه‌ «زیارت» جایگزین کرد. در زیارت شما به قصد زیارت به مکان مقدس مذهبی دین خود می‌روید برای مثال شیعیان به قصد زیارت و انجام اعمال مذهبی به حرم امام رضا (ع) در مشهد می‌روند اما در گردشگری مذهبی ممکن است یک گردشگر برای بازدید از کلیسا یا مسجد تاریخی به شهر دیگری سفر کند.

در گردشگری مذهبی هدف از سفر صرفا زیارت و انجام اعمال مذهبی نیست و طیف گسترده‌تری از سفرهای مذهبی را شامل می‌شود. استان فارس با وجود داشتن مساجد تاریخی زیبا یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی است، وجود مساجدی از دوره‌های مختلف تاریخی از ظرفیت‌هایی است که باید به آن توجه شود. 

مقبره امامزاده سیدعلاءالدین حسین (ع) معروف به حسین کوچک فرزند امام موسی الکاظم (ع) و برادر حضرت شاهچراغ (ع) است که در میدان آستانه در جنوب شرقی بافت تاریخی شیراز واقع شده است.

 بنا به گفته بسیاری از مورخین حضرت حسین‌بن‌موسی (ع) معروف به سیدعلاءالدین حسین (ع) از فرزندان بلافصل امام کاظم (ع) است که در شیراز مدفون و دارای زن و فرزند بوده و از رجال بزرگ حدیث روایت محسوب می‌شود.وی به همراه احمدبن‌موسی(ع) و جمع کثیری از برادرزادگان  دوستان به قصد زیارت حضرت رضا (ع) از حجاز به سمت خراسان حرکت کردند.

مأمورین و حکام شهرها خبر حرکت چنین قافله بزرگی را به مأمون دادند و خلیفه ترسید که اگر چنین جمعیتی از بنی‌هاشم و دوستداران و فداییان امام رضا (ع) به خراسان برسند، اسباب تزلزل مقام خلافت وی می‌شوند بنابراین امریه‌ای به تمام حکام فرستاد که در هر کجا به قافله بنی‌هاشم رسیدند، مانع از حرکت آنها به سمت طوس شوند و آنها را به سمت مدینه برگردانند.

به هرکجا که این حکم رسید، قافله حرکت کرده بود مگر شیراز که قبل از رسیدن قافله، حکم به حکومت وقت رسید. قتلغ خان حاکم شیراز مردی بود بسیار جدی و مقتدر که با چهل هزار لشکر جرار در «خان زنیان» هشت فرسخی شیراز اردو زدند. همین که قافله بنی‌هاشم رسیدند، پیغام داد برای امامزادگان که بنا به دستور خلیفه از همین جا باید برگردید.

عاقبت کار ممانعت از حرکت به درگیری کشید و جنگ شدید خونینی درگرفت. لشکر قتلغ خان بر اثر فشار و شجاعت بنی‌هاشم پراکنده شدند و شکست خوردند، اما سپاه قتلغ خان با شایعه وفات حضرت رضا(ع) سبب سستی و پراکندگی سپاه بنی‌هاشم و شیعیان شدند و احمدبن‌موسی شبانه با برادران و اقارب از بیراهه به شیراز رهسپار شدند. 

احمدبن‌موسی، سیدامیر محمدو سیدعلاءالدین حسین (ع) به صورت ناشناس به شیراز وارد شدند و در منزل یکی از دوستان صمیمی اهل بیت طهارت در محل (سردزدک) همین مکان که الان بارگاه حضرت شاهچراغ (ع) و برادران است، پنهان شدند و شب و روز را به عبادت می‌گذرانیدند. از طرف قتلغ خان جاسوسان بسیاری برای پراکنده کردن امامزادگان معظم گماشتند تا بعد از یک سال محل اختفای احمدبن‌موسی برای حکومت مشخص شد. 

پس از شهادت احمد بن موسی (ع) حضرت سیدعلاءالدین حسین (ع) که در خفا به سر می‌برد، در سال 203 هـ ق در همین مکانی که بقعه و بارگاه ایشان قرار دارد، با تجسس عمال حاکم وقت شناسایی شد و به درجه رفیع شهادت نائل آمد.

صحن مطهر آستانه بنای مرتفعی است با گنبدی بلند بر فراز آن که به صورتی منفرد جلب نظر می‌کند مدخل اصلی آن از جانب جنوب است که با صحن کوچکی به خارج مربوط می‌شود. در جانب غربی آن، محوطه‌ به نسبت وسیعی است که قبرستان قدیمی بوده و اکنون صحن غربی بقعه به شمار می‌رود.

بنای اصلی بقعه را قتلغ خان ساخته که در عهد مغول و تیموریان یعنی اواخر قرن هشتم یا اوایل قرن نهم والی شیراز بوده و بوستانی در محل فعلی بقعه داشته است، او پس از ظاهر شدن مزار متبرک، به ساخت بنا همت گماشته است. پس از گذر زمان بنای مذکور تخریب و دوباره در اواسط دوران صفویه احیا شد.

در زمان صفویه فردی به نام میرزاعلی که اهل مدینه بوده نسبت به احداث بنا اقدام می‌کند که دوباره تخریب می‌شود. بنای اصلی فعلی توسط خلیل سلطان ذوالقدر حاکم فارس (891 تا 926 هـ.ق) در زمان سلطنت شاه اسماعیل صفوی احداث و به استناد کتیبه تاریخی موجود در حرم سال 923 هـ.ق تزئینات ساختمان به پایان رسید.

در زمان شاه طهماسب صفوی بخش‌هایی به ساختمان اضافه و کارهای تکمیلی ساختمان انجام می‌گیرد. کتیبه بالای حرم به خط ثلث است و تاریخ 943 هجری را نشان می‌دهد.بر طبق تاریخ 943 مذکور در پایان کتیبه بالای حرم (زیرگنبد) در زمان شاه طهماسب اول کارهای تکمیلی انجام پذیرفته است.

به ساختمان بقعه در زلزله‌های عصر قاجار صدمات شدیدی رسید به ویژه گنبد بقعه تخریب شد که توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک دوباره احداث می‌شود. 

آینه‌کاری داخل بقعه نیز در سال 1309 هـ.ش توسط محمدرضاخان قوام‌الملک انجام می‌گیرد. در سال 1348 هـ.ش توسط اداره کل اوقاف و امور خیریه فارس تعمیرات حرم در دستور کار قرار گرفته که این مرحله توسعه تا سال 1368 به طول انجامید.

حرم مطهر یک مدرسه علمیه قدیمی به نام مدرسه محمودیه آستانه در مغرب صحن دارد که دارای فضایی دل باز و کاشی‌کاری زیبایی است.
در طی سال‌ها فعالیت‌های متعددی در حرم مطهر انجام گرفته که از جمله نصب ضریح بر روی قبر مطهر و درب طلا، زدن چاه عمیق و احداث برق اضطراری و نیز ساختن سالن‌های جدید و پس از انقلاب سالن شهدا، سالن درالشفا و تعویض کردن گلدسته‌های حرم و توسعه یافتن اطراف ضریح را می‌توان نام برد.

در سال 1375 هـ.ش طرح جامعه توسعه حرم مطهر حضرت سیدعلاءالدین حسین (ع) توسط اداره کل اوقاف فارس تهیه شد که در این طرح احداث دو شبستان وسیع و بزرگ به وسعت 2600 مترمربع در بخش شمالی ساختمان در دستور کار قرار گرفت این شبستان با طرح‌های بسیار زیبای معماری اسلامی، ایرانی بزرگترین شبستان مجموعه‌های زیارتی و مذهبی جنوب کشور است. 

انتهای پیام/