بارزانی تضمین داد همه‌پرسی را در کرکوک برگزار نمی‌کند/ رسانه‌های اقلیم دنبال ایجاد هرج‌ومرج هستند

"آسو مامند" عضو دفتر سیاسی حزب اتحادیه میهنی کردستان و مسئول این حزب در کرکوک در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم اظهارات قابل‌ تأملی در خصوص تحولات عراق و اقلیم کردستان طی ماه‌های اخیر داشت که از نظر خوانندگان می‌گذرد.

تسنیم: مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق در مصاحبه‌ای که با رسانه‌های آمریکایی انجام داده، اعلام کرد که حتی اگر همه‌پرسی برگزار نمی‌شد به اقلیم کردستان حمله صورت می‌گرفت. این اظهارات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مامند: وضعیتی که امروز در اقلیم کردستان با آن روبه‌رو هستیم به‌خاطر تصمیمات غلط، اصرار بر برگزاری همه‌پرسی جدایی، هماهنگ نشدن با آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهای همسایه و اتخاذ تصمیمات بدون مشورت است. هر ملتی حق تعیین سرنوشت خود را از طریق همه‌پرسی دارد، اما این همه‌پرسی بایستی از طریق مذاکره با حکومت مرکزی انجام می‌گرفت.

بعضی از فشارها از خارج وجود داشت، اما همان طوری که گفتم اگر قبل از برگزاری همه‌پرسی، رایزنی‌ها و هماهنگی‌ها انجام می‌گرفت، مسئله ورود نیروهای نظامی و مردمی عراق به کرکوک به وجود نمی‌آمد. به توصیه‌های قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای گوش داده نشد و به این بحران گرفتار شدیم.

تسنیم: آیا حزب دموکرات کردستان قبل از برگزاری همه‌پرسی با حزب اتحادیه میهنی مشورت کرده بود؟ آیا حزب شما در این خصوص به آن‌ها هشدار داده بود؟

مامند: رهبران حزب اتحادیه میهنی در جلسه مشترک با حزب دموکرات نظرات و ارزیابی‌های خود را به آن‌ها اعلام کرده بودند. تصمیماتی که آینده مردم کرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد لازم است که از طریق پارلمان کردستان صورت بگیرد. قبل از برگزاری رفراندوم در نشستی که برگزار شد، اعلام کردیم که همه‌پرسی حق مردم کردستان است. اما این همه‌پرسی بایستی از طریق مذاکره و هماهنگی با دولت مرکزی عراق و کشورهای همسایه انجام گیرد. نماینده سازمان ملل و تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا قبل از برگزاری همه‌پرسی پیام فرستادند که این همه‌پرسی در این زمان انجام نگیرد، ولی به هشدارهای آن‌ها توجه نشد.

ما قبل از برگزاری همه‌پرسی تبعات آن را گوشزد کردیم و گفتیم؛ این همه‌پرسی را لااقل در منطقه اقلیم کردستان برگزار کنید، چرا در مناطق مورد مناقشه هم برگزار می‌کنید؟ با خود مسعود بارزانی هم چندین جلسه برگزار کردیم و هشدار دادیم که اصرار بر برگزاری همه‌پرسی و تبلیغات جدایی از عراق باعث به وجود آمدن جنگ داخلی می‌شود و بحران ایجاد می‌کند. همه شاهد بودند که ما هفت مقام رسمی حزب اتحادیه میهنی به‌غیر از نجم‌الدین کریم استاندار سابق کرکوک، به بارزانی هشدار دادیم. بارزانی به ما تضمین داد که این همه‌پرسی را در مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک برگزار نخواهد کرد، اما به قول خودش عمل نکرد و این مصیبت کنونی بر سر اقلیم کردستان وارد شد.

تسنیم: مسعود بارزانی به‌پشتوانه چه‌کسی و چه‌دولتی بر برگزاری همه‌پرسی اصرار کرد و آن را برگزار کرد؟

مامند: حتی کودکان هم این مسئله را می‌دادند که نباید به اسرائیل اعتماد کرد. اقلیم کردستان کجا و اسرائیل کجا؟ ما همیشه گفته‌ایم که اقلیم کردستان بایستی هماهنگ با برادرانمان در جمهوری اسلامی ایران و ترکیه حرکت کند، چون سرنوشت ما مشترک با این کشورهاست. متأسفانه اتخاذ سیاست‌های غلط توسط بارزانی، کردستان را به این نقطه بحرانی رسانده است.

تسنیم: در این دوره جدید، اداره مناطق مورد مناقشه به چه‌شکلی خواهد شد؟ آیا طبق قانون اساسی این مناطق تحت اداره مشترک قرار خواهد گرفت یا به‌صورت یک‌طرفه توسط دولت مرکزی عراق اداره خواهد شد؟

مامند: ما از دولت مرکزی عراق انتظار داریم که راه‌حل مناسبی در این خصوص ارائه کند. عراق متعلق به همه ماست و قانون اساسی فصل الخطاب است. بایستی تدابیری اندیشیده شود تا هر چه زودتر هیئتی از مسئولان اقلیم کردستان راهی بغداد شود و با دولت مرکزی عراق مذاکره کند. مذاکرات بایستی در چارچوب قانون اساسی انجام شود، چراکه تضمین‌های لازم برای حل بحران در قانون اساسی وجود دارد. همه حق و حقوق مردم عراق در قانون اساسی پیش‌بینی شده است. حل بحران مناطق مورد مناقشه در چارچوب قانون اساسی قابل‌حل است.

اگر شورای عالی انتخابات عراق یک نهاد بی‌طرف بود این مشکلات به وجود نمی‌آمد. ما درباره مشکلاتی که پس از همه‌پرسی به وجود آمد هم به‌صورت شفاهی و هم به‌صورت کتبی تذکر داده بودیم. بعضی موارد را نمی‌توانم در رسانه‌ها بیان کنم و خیلی حقایق را نمی‌توانم بازگو کنم. من شخصاً به مسئولان حزب دموکرات کردستان التماس کردم و گفتم که دست و پای شما را می‌بوسم، ولی این کار را نکنید، این همه‌پرسی مشکلات زیادی برای کردستان ایجاد خواهد کرد. من پیش نجم‌الدین کریم استاندار کرکوک هم رفتم و به او گفتم مسعود بارزانی حرف تو را گوش می‌دهد با او صحبت کن و از برگزاری همه‌پرسی منصرفش کن. حتی وقتی مسعود بارزانی به کرکوک سفر کرد در همان‌جا هم به هشدارهای خود ادامه دادیم اما حرف ما را گوش ندادند. این مورد را هم باید بگویم که نجم‌الدین کریم از مسببان اصلی مشکلات به وجود آمده بر کردستان است.

تسنیم: مگر نجم‌الدین کریم عضو حزب اتحادیه میهنی نیست؟

مامند: به‌ صورت ظاهری عضو حزب اتحادیه میهنی بود، اما دنباله‌روی اشخاص دیگری را می‌کرد و به حرف‌های آن‌ها گوش می‌داد.

تسنیم: برگردیم به سخنان مسعود بارزانی پس از حوادث همه‌پرسی و کرکوک. وی گفته است که بعضی‌ها از داخل کردستان به ما خیانت کردند. منظورش چه کسانی است؟ اتهامات خیانت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مامند: مردم کردستان مردم هوشیاری هستند. کسی که با اقداماتش به مردم کردستان خیانت کرده است، مسعود بارزانی است. به اوضاع کرکوک و حتی مناطق اقلیم کردستان نگاه کنید که به چه وضعیتی دچار شده است. مردم کرکوک از شیعه تا سنی، از کرد تا عرب و ترکمن، سه سال است که برای محافظت از صلح و ثبات در این شهر هرگونه فداکاری را انجام داده‌اند. مردم عراق شاهد هستند که حزب اتحادیه میهنی برای محافظت از کرکوک خون داده است. اگر حزب اتحادیه میهنی نبود کرکوک هم به مانند موصل و صلاح‌الدین به اشغال داعش درمی‌آمد.

متأسفانه در حالی که ما مخالف برگزاری همه‌پرسی بودیم این همه‌پرسی بر ما تحمیل شد. ما هیچ زمانی به مردم کردستان خیانت نکرده‌ایم. ما به این خاطر کرکوک را به نظامیان عراقی تسلیم کردیم که نمی‌خواستیم خون‌ریزی و کشتار در این شهر به راه بیافتد. امکانات نظامی ما محدود است و قابل مقایسه با ارتش عراق نیست. ارتش عراق دارای جنگنده‌های هوایی، تانک‌ها و جنگ‌افزارهای سنگین است که ما نداریم. بهترین راه برای حل بحران، مذاکره و گفت‌وگو است. به هر حال ما طرفی نبودیم که به مردم کردستان خیانت کرد.

تسنیم: در منطقه آلتون کوپری تنش بین نظامیان عراقی و پیشمرگه ادامه دارد. به نظرتان ادامه این تنش می‌تواند منجر به هجوم نظامیان عراقی به اربیل شود؟

مامند: در این خصوص نمی‌توان به‌ صراحت چیزی گفت، اما آنچه عیان است این است که رسانه‌های اقلیم کردستان از وقتی که ارتش عراق وارد کرکوک شده، در صدد ایجاد هرج و مرج در این شهر و افزایش تنش بین عراق و اقلیم کردستان هستند. در صدر این رسانه‌ها شبکه‌های تلویزیونی کردستان 24 و روداو قرار دارند. این در حالی است که همه می‌دانیم با ایجاد هرج و مرج و تنش هیچ مشکلی حل نخواهد شد.

بهترین راه برای حل مشکلات، مذاکره با حکومت مرکزی عراق در چارچوب قانون اساسی است. پیشمرگه‌های حزب دموکرات از یک‌طرف در منطقه آلتون کوپری با ارتش عراق درگیر هستند و از طرف دیگر دروازه‌های مرزی را تسلیم دولت عراق می‌کنند. از یک‌طرف تنش ایجاد می‌کنند از طرف دیگر دنبال راه برون‌رفت از بحران هستند.

ما از همان روز اول برای امنیت و آرامش مردم در کرکوک تلاش می‌کردیم. می‌دانید که در روزهای نخست، بسیاری از خانواده‌های کرد از کرکوک فرار کردند، اما در سایه امنیت و آرامش به وجود آمده در شهر، بسیاری از خانواده‌ها به خانه‌های خود بازگشته‌اند. متأسفانه اربیل با ایجاد مشکل برای بازگشت آن‌ها سعی در ایجاد هرج و مرج در این شهر دارد و رسانه‌های وابسته به آن‌ها در نشان دادن وضعیت بد و بحرانی از کرکوک با یکدیگر رقابت می‌کنند. البته در روزهای نخست ورود ارتش عراق به کرکوک یک سری از مشکلات برای مردم این شهر به وجود آمد، اما ما توانستیم از طریق گفت‌وگو با دولت مرکزی عراق بسیاری از مشکلات ایجاد شده را حل کنیم.

تسنیم: به نظرتان احتمال اینکه حزب اتحادیه میهنی بتواند قدرت را در اقلیم کردستان به دست بگیرد چقدر است؟ هم‌ اکنون بارزانی تضعیف شده و بسیاری از مردم کردستان شاهد سیاست‌های اشتباه و شکست وی بودند و حتی وی مجبور به استعفا شد. در این شرایط چقدر احتمال دارد که حزب اتحادیه میهنی با ائتلاف با حزب گوران و دیگر احزاب سیاسی بتواند قدرت را از دست حزب دموکرات خارج کند؟

مامند: ما طرفدار اتحاد کردها هستیم. سیاستمدارانی که کردستان را به این وضعیت دچار کرده‌اند بایستی سیاست‌های خود را تغییر دهند. ما هیچ قصدی برای دور کردن هیچ حزبی از صحنه سیاسی کردستان نداریم. وضعیت هر حزبی را مردم کردستان مشخص می‌کنند. در مورد عاقبت بارزانی هم مردم کردستان باید تصمیم بگیرند. لازم است هیئتی متشکل از همه احزاب سیاسی کردستان تشکیل شود تا برای مذاکره با دولت مرکزی عراق راهی بغداد شود. مردم در اقلیم کردستان با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بسیاری از مشکلات آن‌ها از جمله پرداخت حقوق کارکنان می‌تواند از طریق مذاکره در چارچوب قانون اساسی حل شود.

تسنیم: به نظرتان بحران ایجاد شده بین حزب دموکرات کردستان و حزب اتحادیه میهنی می‌تواند منجر به جنگ داخلی در اقلیم کردستان شود؟

مامند: ما به هیچ وجه خواستار تنش و جنگ با هیچ حزبی نیستیم. ما هر کاری از دستمان برآید انجام می‌دهیم تا وارد جنگ با حزب مسعود بارزانی و یا هر حزب دیگری نشویم.

تسنیم:‌چرا مسعود بارزانی در اثنای همه‌پرسی اجازه داد تا پرچم‌های اسرائیل در منطقه اقلیم کردستان به اهتزاز دربیایند؟ چرا اقلیم کردستان به‌ عنوان متحد اسرائیل نشان داده شد؟ چرا با وجود مخالفت شدید ایران و ترکیه با همه‌پرسی هیچ رایزنی با این کشورها انجام نشد؟

مامند: اینکه چرا مسعود بارزانی اجازه می‌داد که در تبلیغات آری به همه‌پرسی استقلال کردستان، پرچم‌های اسرائیل به اهتزاز دربیایند را باید از خودش پرسید و بنده در جایگاهی نیستم که به این سؤال پاسخ بدهم و نمی‌دانم چرا به این کار اجازه می‌داد.

لازم بود که قبل از برگزاری همه‌پرسی هیئت‌هایی از اقلیم کردستان به جمهوری اسلامی ایران  و ترکیه سفر کرده و در این خصوص با آن‌ها مذاکره می‌کردند. حتی هیئتی از طرف ایران هم به اقلیم کردستان سفر کرد و با احزاب و مقامات کرد دیدار کردند.

تسنیم: آیا در رأس هیئت ایرانی قاسم سلیمانی قرار داشت؟

مامند: هیچ شبهه‌ای نداشته باشید که قاسم سلیمانی نقش اساسی برای ایجاد ارتباط بین طرفین ایفا می‌کرد.

اسلام اوزکان روزنامه نگار ترک

انتهای پیام/