دومین نشست "وقف پژوهی در تاریخ همدان" برگزار شد

 به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان،  حجت الاسلام محمد کاروند پیش از ظهر امروز در دومین نشست "وقف پژوهی در تاریخ همدان" اظهار داشت: در سال‌های اخیر نگاه جامعه برای انجام وقف در عرصه‌های علمی و کمک نخبگان سوق پیدا کرده است.

 وی با اشاره به اینکه در حال حاضر 6800 موقوفه با نیت وقف برای علم‌آموزی، فناوری و غیره در کشور شناسایی شده است افزود: آخرین وقف انجام شده با نیت کمک به علم و توسعه فناوری مربوط به شهر مقدس مشهد است.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه همدان گفت: خوشبختانه در استان همدان وقف‌هایی برای ساخت حوزه علمیه، کتابخانه و اهدای کمک هزینه تحصیلی به طلاب، دانشجویان و دانش‌آموزان انجام شده است که همین امر وظیفه ما در اداره اوقاف و امور خیریه را سخت‌تر می‌کند.

وی با اشاره به وقف چند هزار جلد کتاب از سوی دکتر اذکایی تصریح کرد: موقوفه سیف الدوله در ملایر نیز از جمله موقوفاتی است که یکی از نیاتش برای ترویج علم می‌باشد به همین دلیل سال گذشته ما 170 میلیون ‌تومان در مدرسه سیفیه  که محل تربیت بسیاری از نخبگان بوده، هزینه کرده‌ایم.

کاروند با بیان اینکه از ابتدای امسال تاکنون 800  میلیون تومان کمک هزینه تحصیلی به طلاب، دانشجویان و دانش‌آموزان پرداخت شده است ابراز کرد: کشورهای غربی با اقتباس از  فرهنگ وقف دانشگاه‌هایی را تاسیس کردند که امروز به عنوان یکی از مهمترین دانشگاه‌های جهان هزینه‌های خود را از همین موقوفات تامین می‌کنند.

وی با تاکید بر لزوم ترویج فرهنگ وقف درجامعه گفت:  امر وقف پیش از اسلام نیز در کشور ما رواج داشته است و مستنداتی برای آن  وجود دارد اما اسلام باپرداختن به موضوع وقف آن را غنی کرد.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه همدان با تشریح برخی نیات وقف و گستره وسیع آن  اظهار داشت: در اسلام پیامبراکرم(ص) اولین واقف بودند و پس از ایشان امیر المومنین چاه‌هایی را کنده و وقف کردند که هنوز هم با گذشت سال‌ها مسلمانان از آن بهره‌مند می‌شوند.

کاروند با اشاره به اینکه در زمان صحابی رسول اکرم(ص) نیز اصحابی که تمکن مالی داشتند معمولا موقوفاتی را به ثبت می‌رساندند افزود: در طول تاریخ برخی موقوفات پس از وقف به دست افراد سود جویی می‌افتادند که اقدام به موقوفه خواری می‌کردند اما پس مدتی دوباره اداره این موقوفات به افراد نیکوکار واگذار می‌شد  به همین دلیل ما موقوفاتی داریم که ممکن است تا سه بار وقف شده باشند.

 وی با بیان اینکه قرن 4 تا 7 هجری طلایی‌ترین دوران وقف بود که بیشترین وقف‌ها در حوزه علم انجام و اداره آنها نیز به دانشمندان و علما واگذار شد ابراز کرد: در قرن هفتم با وجود حمله مغول اگرچه بسیاری از موقوفات از بین رفت اما موقوفاتی نیز به ثبت رسید.

مدیرکل اوقاف و امور خیریه همدان بیان کرد:  بهترین دوران برای گسترش موقوفات مربوط به زمان صفویه است که در آن موقوفاتی با نیت انجام خدمات عمومی با هدایت دانشمندان و علما انجام و تبدیل به یک فرهنگ در بین مردم و درباریان شده بود.

 وی با بیان اینکه در زمان صفویه شاه عباس 999 کاروانسرا ساخته و آنها را وقف کرد اظهار داشت:  در این دوران وقف‌هایی در حوزه  وقف آب انبار ،وقفهای مذهبی و غیره انجام شد و برای نخستین بار نیز وزارت اوقاف نیز در این زمان ا شکل گرفت.

کاروند عنوان کرد: اگرچه در دوران قاجار با برخی آشفتگیها در حوزه وقف رو به‌رو بودیم اما سیاهترین دوران وقف مربوط به دوران پهلوی است که اقدام به فروش موقوفات کردند، موضوعی که امروز پس از گذشت سال‌ها کار ترویج وقف در جامعه را مشکل کرده است.

"همایش ملی وقف و بناهای آرامگاهی همدان"  برگزار می‌شود

در ادامه این نشست رضا نظری از اساتید باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی همدان  که پیش از این پژوهش‌هایی را در حوزه وقف انجام داده بود پشت تریبون قرار گرفت و گفت: در تلاشیم سال آینده "همایش ملی وقف و بناهای آرامگاهی همدان" را برگزار کنیم.

وی افزود:امروز اداره کل اوقاف و امور خیریه در مسیری قرار گرفته است که می‌توانیم موقوفات ونیات مختلف آن را بهتر و بیشتر از گذشته به مردم معرفی کنیم.

بسیاری از موقوفات توسط زنان ایرانی انجام شده است

محمد ابراهیم زارعی عضو هییت علمی دانشگاه بوعلی سینا نیز اظهار داشت: شهر همدان جایگاه ویژه‌ای در حوزه موقوفات دارد که به دلیل قرار گرفتن در مسیر عتبات عالیات و غیره نصیب این شهر شده است.

وی با اشاره به اینکه در مسیر بودن شهر همدان و عبور افرادی بسیاری از این شهر سبب شد تا طبقات جامعه همدان به وقف توجه ویژهای داشته باشند گفت: با توجه به پیشینه‌ای که درباره وقف موجود است به جز برخی پژوهش‌های انجام شده توسط افرادی  مانند دکتر اذکایی، کمتر به حوزه وقف پژوهی در همدان توجه شده است.

عضو هییت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان با اشاره به بهره‌مندی همدان از موقوفات افزود:  موقوفات از آنجا که به هر دلیل نمی‌شود  در آنها دخل و تصرفی کرد از جایگاه ممتازی برخوردار هستند به همین دلیل می‌بینیم که موقوفاتی بسیاری مانند وقف مساجد، مدارس، پل ها و غیره در همدان انجام شده و تاثیر به سزایی در ساختار شهر همدان و عمران و آبادانی داشته است.

وی تصریح کرد: اگر به موقوفات اهمیت داده نشود و یا از آنها به درستی استفاده نکنیم ممکن است همین کار امر مسیر شهر و یا موقوفات را به سمت دیگری ببرد به همین دلیل  وقف نیازمند مطالعات جامع و درست است.

برای ایجاد اشتغال در جامعه از ظرفیت‌های وقف استفاده شود

زارعی با اشاره به اینکه بسیاری از موقوفات به رجال مذهبی، سیاسی و به ویژه زنان ایرانی متعلق است که نیاز به شناساندن دارند ابراز کرد: باید از ظرفیت وقف و راه‌های استفاده از آن برای ایجاد اشتغال و رفع مشکل بیکاری در جامعه استفاده کرد.

وی تصریح کرد: متاسفانه ما در ایران در برخی عرصه‌ها درهای میراث فرهنگی و اوقاف را به روی پژوهشگران خود می‌بندیم در حالیکه باید درها و زمینه‌ها برای پژوهش در حوزه مختلف باز و فراهم شود.

 به گزارش تسنیم، در پایان این نشست از برخی از افراد مانند دکتر اذکایی واقف بیش از 14 هزار جلد کتاب، استاد محمدباقر ضرابی واقف 110 قطعه هنری ارزشمند تجلیل شد.

 انتهای پیام/