بیات:نباید ناهنجاری جایگزین انجام کارهای علمی و پژوهشی در دانشگاه شود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، 16 آذر روز دانشجو به یاد سه دانشجو که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در تاریخ 16 آذر 1332 و حدود چهار ماه پس از کودتای 28 مرداد همان سال در دانشگاه تهران کشته شدند گرامی داشته می‌شود.

مقام معظم رهبری در سخنان ارزشمند خود درباره اهمیت این روز فرمودند "هنگامی که به نام دانشجوی شهید می‌رسیم، این یقین در ما پدید می‌آید که پذیرش شهادت و اقدام به جهادی که بدان منتهی شده، از سر خودآگاهی و با اراده روشن بینانه بوده است و این ارزش عمل را مضاعف می‌کند و به این سبب است که دانشجویان شهید که در شمار سرآمدان ایمان و ایثار آگاهانه بوده‌اند، ستارگان همیشه درخشانی هستند که هر جویای حقیقت می تواند راه خویش را با آنان بیابد".

در کنار این  از جمله موضوعات دکترین انقلاب اسلامی، تئوری همگرائی و وحدت حوزه و دانشگاه است به عبارت دیگر، ایجاد ارتباط حقیقی بین علم و دین است. بنابراین لازم است فرایند تحقق "وحدت" به طور دقیق، کارشناسی و ضابطه‌مند شود.

بر این مبنا با توجه به اهمیت جایگاه حوزه و دانشگاه و تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری درباره بخش دانشگاهیان و حوزویان دفتر تسنیم در استان مرکزی اقدام به برگزاری میزگرد تخصصی بررسی و تحلیل "دانشگاه، حوزه و تولید علم و اندیشه" و راهبردهای اجرایی کرد.

در این میزگرد تخصصی "حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی" دبیر کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی، "حجت‌الاسلام محمود مرادی" معاون پژوهش حوزه های علمیه استان مرکزی، "یاری" از اساتید و کارشناسان خبره دانشگاهی استان مرکزی، "هلیا واحدی" عضو سازمان بسیج اساتید و "راحله بیات" از کارشناسان و اساتید دانشگاهی استان مرکزی برگزار شد.

در این نشست ابعاد مختلف حرکت علم محور و اندیشه‌ساز حوزه و دانشگاه، مراقبت از محیط‌های علمی کشور در راستای تحقق تدابیر مقام معظم رهبری به بحث گذاشته شد.

مشروح صحبت‌های "راحله بیات" از کارشناسان و اساتید دانشگاهی و رئیس خانه داوطلب اساتید جمعیت هلال احمر استان مرکزی در میزگرد تخصصی "دانشگاه، حوزه و تولید علم و اندیشه" در زیر می‌آید:

تسنیم: مجموعه دانشجویی در گفتمان‌سازی انقلاب اسلامی و حرکت به سوی تمدن اسلامی چه وظیفه‌ای دارد؟

بیات: عرصه فرهنگی  عرصه جهاد است با توجه به آن که موضوع جنگ نرم جدی است و بی‌وقفه در حال بروزرسانی نیرنگ و حیله‌های تازه است، باید که ابزار اساسی دانشجویان و حامیان جبهه حق در جنگ نرم و فتنه‌هایی که هر روز وجود دارند، روشنگری و افزایش بصیرت است، ترسیم شاخص‌ها و تبیین مقاومت در گفتمان انقلابی اسلامی است.

اکنون شاید نبردها تغییر کرده و این اراده‌ها و عزم‌های راسخ دانشجویان مدافع انقلاب اسلامی است که پیروز میدان می‌شود، اگر امروز بیشتر از این غفلت کنیم تمامی زحماتی که برای انقلاب و رسیدن به جامعه اسلامی متحمل شدیم و همچنین تاوانی که با خون جوانان کشور داده‌ایم بر باد می‌رود.

در نبرد کنونی و امروزی تبلیغ ابزاری اساسی و کلیدی است، انتظار داریم دانشجویان و نخبگان در مسیر تبلیغی حرکت کنند که  تنها شعار نباشد، تبلیغی که در ضمیر و بطن افراد جامعه اثرگذارشود و نه تنها به گوش، بلکه در عمق تفکر و اندیشه آحاد مردم نفوذ کند، فعالیت و حرکت دانشجویان باید در راستای ایجاد فضای گفتمان مناسب و کاربردی باشد.

درحالی که دشمن و افکار غرب‌زده داخلی هر روز و هر لحظه در حال ایجاد بن‌بست عقاید در زمینه معارف اسلامی در سطح دانشگاه و جامعه هستند، باید با گفتمان مستمر در این جهان مخاصمه عقاید ابتکارعمل داشته و با شناخت صحیح زمان و مکان و مخاطب مدیریت افکار را از دست آنها بگیریم.

تسنیم: ضرورت مراقبت از دانشگاه برای پرهیز از سیاست‌زدگی در چیست؟

بیات: با توجه به آنکه دانشگاه همیشه بستر تفکر و اندیشه بوده و همچنین دانشجو یکی از مهمترین مخاطبان و جامعه هدف برای القاء اندیشه و تفکر بوده به همین سبب دستمایه تهاجم فرهنگی و سیاست‌بازی بوده که گاهی هم با انحرافات از مسیر و اهداف و رسالت اصلی خود بازمانده است.

در این مقطع که حجم دشمنی­‌دشمنی‌ها در برابر نظام اسلامی بیشتر و پیچیده‌تر شده و است، کسب تحلیل و قدرت سیاسی اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده اگر قدرت تحلیل نباشد انسان فریب  بیگانگان را می‌خورد، در دنیای سیاست افراد به شکل صریح نمی‌گوید که من هدفم چیست، با مغالطه‌های سیاسی بر شخص تسلط می‌یابند.

با مغالطه‌های فلسفی ذهن را منحرف می‌کنند دانشجویان و جوانان باید توانایی شناخت مغالطه را داشته و قدرت تحلیل را در خود با افزایش بصیرت بالا برند، جوانان با داشتن شور و نشاطی همراه با آرمان‌گرایی ممکن است دستخوش جریانات باطل حزبی معاند شوند.

تحرک سیاسی دانشجو بسیار خوب و لازم است زیرا آینده کشور قرار است که در دستان جوانان امروز باشد پس باید با تجربه به  قدرت تحلیل و فهم سیاسی برسند، اگر امروز به این درک و فهم از سیاست نرسند فردا برای اداره کشور ناکارآمد و بی هویت عمل می‌کنند.

بنابراین معنای صحیح سیاسی بودن دانشگاه‌ها همان قدرت تحلیل سیاسی داشتن است، تریبون برای احزاب و گروه‌ها بودن سیاسی بودن محسوب نمی‌شود، عدم استقلال دور شدن از هدف اصلی سیاسی شدن دانشگاه‌ها است، دانشجو باید به آن نقطه از ادراک سیاسی برسد که تا جبهه‌های مختلف را بشناسد و بداند دشمن از کدام سو و با چه ابزاری او را مورد حمله قرار می‌دهد.

در حال حاضر برخی در دانشگاه به سمت و سوی خودباختگی حرکت می‌کنند و مخالف تمدن اسلامی گام برمی‌دارند، دانشگاه باید ابتدا بستر مناسبی برای تحقق تولید و رشد علمی و معرفتی باشد نه به این شکل که در مواقع نیاز مورد سواستفاده برخی جریان‌های سیاسی و حزبی معاند قرار بگیرد.

آنچه دانشجو باید بدنبال آن باشد سیاست‌گری است و نباید به اشتباه سیاست‌بازی را دنبال کنند، یکی از وظایف تشکل‌های دانشجویی برنامه‌ریزی و تبیین اهداف در این زمینه است که نباید نادیده گرفته شود.

تسنیم: اهمیت توجه به علوم انسانی برای تحقق گفتمان قالب انقلابی و اسلامی چه اندازه مهم است؟

بیات: از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون در زمینه تبیین معارف انقلاب و گفتمان‌سازی فعالیتی در خور و شایسته انجام نشده است هر از گاهی افرادی طلایه‌دار گفتمان اسلامی شده‌اند که در پی منافع و اهداف حزبی خود بوده و از ابتدا با گفتمان اسلامی همسو نبوده و نیستند، افرادی که بدنبال تحقیق و واکاوی گفتمان اسلامی در پی رهنمودهای رهبر معظم در راستای روشنگری و تبلیغ و بسط و گسترش آن در جامعه هستند به مراتب کمتر از آنی که باید تریبون در دستشان قرار دارد.

علم همیشه در یک مسیر ثابت حرکت می‌کند و این روند در مورد علوم انسانی چنین حکم می‌کند تحول در علم وجود دارد ولی در بطن اصلی آن تغییری ایجاد نمی‌شود تغییر تنها در سرفصل‌ها وجود دارد در علوم انسانی دیدگاه معارف اسلامی و اندیشمندان اسلامی توجه نداریم و سپس نظریه و دیدگاه نظریه‌پردازان غربی را مطرح می‌کنیم.

تعداد بیشتری از کتب آموزشی ما در حوزه فلسفه و علوم انسانی ترجمه نویسندگان غربی است در حالی که ما از سالیان دور تا به امروز در تمامی حوزه‌ها اندیشمندان فراوانی داشته‌ایم بنابراین در راستای علوم انسانی اسلامی همچنان نیازمند پژوهش و گسترش در سطح دانشگاه و پیرو آن جامعه هستیم.

بررسی موانع از مقاصد برنامه‌ریزی برای محتوای کتاب‌های درسی، تدریس اساتید و یادگیری ‌دانشجویان در قالب برنامه‌های راهبردی می‌تواند راهگشای اکنون به وضعیت مطلوب باشد، برنامه‌ریزی باید برروی سه محور و سه عنصر اساسی ‌دانشگاه‌ یعنی ‌محتوای ‌کتاب‌های ‌درسی، تدریس استاد و یادگیری دانشجویان قرار گیرد، بررسی وضعیت‌ دانشگاه به طور کلی برای نشان دادن وضعیت رشته‌های علوم انسانی مفید است.

رشته‌های ‌تحصیلی‌ در دانشگاه  تا اندازه‌ای از انجام ‌رسالت‌ خود‌ منحرف و سبب ‌از هم‌ گسیختگی‌  ‌و ‌عدم ‌انسجام‌ رشته‌های ‌علوم ‌انسانی‌ شده‌ است، اگر رشته‌های علوم انسانی وظایف پژوهشی و آموزشی ‌خود را در برابر ‌اهداف ‌و برنامه‌های راهبردی دانشگاه ‌با‌ ‌ توجه ‌به هماهنگی ‌مقاصد برنامه‌ریزی محتوای کتاب‌های درسی، تدریس استاد و یادگیری انجام دهند، علاوه بر توسعه علمی توانایی آن را دارند که هدایت‌گر توسعه‌ و حل مشکلات و مسائل حرفه‌ها و مشاغل باشند.

مفهوم دانشگاه برگرفته ‌از الهیات‌ است که حقایق پیوسته به انسان و طبیعت را نظم می‌دهد، خداوند جهان را آفریده و همه نعمت‌ها را برای‌ انسان خلق کرده تا انسان در این محیط راه شناخت او را طی کند علم توسعه شناخت آدمیان یا همان علوم انسانی راه شناخت خداوند است برنامه‌ریزی علوم‌انسانی در دانشگاه‌های ‌غرب بدون در نظر گرفتن سطح فرا کلان یا شناخت خداوند عمل می‌کند.

ماهیت وجود دانشگاه، مبتنی بر تفکر و توسعه شناخت و فرهنگی کردن آن است و انباشت توده‌ای‌ از اطلاعات بی‌هدف در آن جایی ندارد، مگر اینکه ‌اطلاعات در راستای توصیف، توضیح و تأکید بر رشد و توسعه شناخت به هدف پاسخ‌گویی منطقی به‌ نیازهای بشری باشند، بدون بر‌قراری ارتباط با فراکلان و داشتن معرفت از حضرت حق و فلسفه حیات و هستی در دامن علوم انسانی وجود این ‌همه ‌شناخت علمی بی‌مفهوم، بی‌ارتباط و ناپیوسته می‌گردد، بنابراین باید دانشگاه را از تهاجم عقاید و افکاری که از ریشه با علوم انسانی اسلامی مخالف هستند برحذر داشت.

علوم انسانی و آموزش‌ دانشگاهی ‌کشور فاقد هماهنگی ‌و انسجام ‌و جهت‌ روشن‌ است بنابراین، برنامه‌ریزی راهبردی برای آموزش کشور ضروری‌ است، دانشگاه باید توانایی این را داشته که دانشجو ‌را زیر چتر هدف خلقت که توسعه شناخت آدمی برای شناخت خداوند است تربیت کند، برای ‌ایجاد این نظام نیاز چندانی به‌ ریخت و پاش نیست‌ و تنها کافی است که در برنامه‌ریزی راهبردی دانشگاه به اهداف در سطح  بلند مدت، میان مدت و حال توجه شود تا تحقق اهداف هموار گردد.

 با بسترسازی افزایش اثربخشی یادگیری و کاهش موانع از مقاصد برنامه‌ریزی محتوای کتاب‌های درسی، تدریس استاد و یادگیری دانشجو برای ‌روشن‌ شدن ‌جایگاه ‌علوم ‌انسانی در دوره دانشگاهی، پیش ‌دانشگاهی، دبیرستانی، راهنمایی ‌و دبستانی و حتی پیش دبستانی استفاده شود خوب‌ است ‌استادان، دبیران ‌و معلمان سعی کنند با کسب آگاهی از رسالت مراکز آموزشی بکوشند تا با انتخاب الگوهای مناسب یادگیری به رشد همه جانبه اجتماعی، شناختی، فردی و رفتاری شاگردان در جهت افزایش شناخت آدمی کمک کنند.

بعد دیگر اهمیت علوم انسانی در اهدافی است که دین اسلام برای زندگی انسان ترسیم کرده که همان سعادت دنیوی و اخروی است دستیابی همگانی و بهتر به این هدف در گرو تربیت جامعه و هدایت آن است که با آشنایی و تدوین علوم انسانی اسلامی میسر است.

انتهای پیام/