کمبود منابع آب چالشی جدی برای کشاورزی استان همدان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، استان همدان نیز از مسئله کمبود منابع آب مستثنی نیست به طوری که بنابر اعلام مسئولان مربوطه وضعیت منابع آبی استان نسبت به سال‌های گذشته با کاهش جدی روبه‌رو بوده و آب‌های زیرزمینی همدان نیز سالانه 90 سانتی‌متر کاهش می‌یابد.

این آمارها نشان می‌دهد که مشکل کاهش منابع آبی استان به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل شده و اگر این زنگ خطر جدی گرفته نشود بحران کم‌آبی زندگی انسان‌ها، جانوران و گیاهان را به خطر می‌اندازد.

سطح بارندگی‌ در همدان 55 درصد از میانگین بلند مدت کمتر است

کمبود منابع آبی تجدیدناپذیر استان در حالی‌ است که مقدار بارندگی نیز در سه ماهه پاییز نسبت به مقدار پیش‌بینی شده و قابل انتظار کمتر بوده است.

رئیس اداره پیش‌بینی و پیش‌آگاهی جوی استان همدان از پایین بودن مقدار بارندگی در استان نسبت به سطح نرمال خبر داده و می‌گوید: رقم نرمال بارش‌ برف و باران در استان همدان 114 میلی‌متر است اما اکنون 55 درصد نسبت به میانگین بلندمدت کاهش دارد که اگر دی و بهمن جبران شود به اندازه نرمال می‌رسد.

نادر پیرتاج با اشاره به ناپایداری توده‌های بارشی در استان می‌افزاید: متأسفانه دو سالی است که توده‌های بارشی وقتی به استان همدان می‌رسد منطقه را به صورت نعل‌اسبی دور زده و مدت زیادی پایدار نمی‌مانند که شناسایی عوامل آن نیاز به‌کار پژوهشی دارد.

منابع آبی تجدیدپذیر در استان همدان بسیار کم است

سرپرست شرکت آب منطقه‌ای همدان نیز از کمبود منابع آبی تجدیدپذیر در همدان خبر داده و می‌گوید: سهم آب تجدیدپذیر هر فرد 7 هزار مترمکعب است در‌حالی‌که این مقدار در همدان برای هر نفر یک هزار و 672 مترمکعب است.

منصور ستوده با تأکید بر اینکه بیش از 60 درصد از آب تجدیدپذیر در استان همدان مصرف می‌شود، می‌افزاید: یکی از اولویت‌ها و هدف‌گذاری‌ها، ثابت نگه‌داشتن روند افت آب‌های زیرزمینی است.

وی بیان می‌کند: انسداد چاه‌های غیرمجاز، جلوگیری از برداشت اضافی و هوشمند کردن چاه‌ها با نصب کنتورها از مهمترین اقداماتی است که می‌توان بدین منظور انجام داد به‌طوری‌که با انسداد چاه‌های غیرمجاز 110 میلیون مترمکعب در مصرف آب صرفه‌جویی شده است.

روش‌های غلط آبیاری موجب کاهش منابع آبی می‌شود

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان نیز با بیان اینکه بر اساس پژوهش‌های انجام شده و آمارهای به دست آمده 75 درصد منابع آبی همدان به مصرف بخش کشاورزی می‌رسد، می‌گوید: باید برای این موضوع چاره‌ای اندیشیده و از هدررفت آب جلوگیری کرد.

قاسم اسدیان با تأکید بر اینکه استفاده از روش‌های نوین کشاورزی و آبیاری محصولات زراعی و باغی برای استفاده کمتر از منابع آبی ضروری است، می‌افزاید: بهره‌وری یعنی کار را به درستی انجام دادن و در آبیاری محصولات نیز باید نیاز آبی در اختیار ریشه گیاه قرار گیرد در‌حالی‌که اجرای روش‌های غلط متداول شده است.

وی بیان می‌کند: پیش از این از روش آبیاری بارانی استفاده شده و مقدار زیادی از آب هدر می‌رفت زیرا بخشی از آب روی بوته پاشیده شده که از این مقدار، بخشی بر اثر گرما تبخیر شده و مقداری نیز جذب اندام گیاه می‌شد و به ریشه نمی‌رسید.

اسدیان بیان می‌کند: بخش دیگری از آب حاصل از آبیاری بارانی نیز روی خاک اطراف پاشیده می‌شد و تنها مقدار کمی جذب ریشه می‌شد و درواقع آب به هدر می‌رفت.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی همدان با اشاره به روش‌های صحیح آبیاری عنوان می‌کند: این کار با روش‌های جدید مانند تیپ یا لوله آب امکان‌پذیر است که آب را به صورت مستقیم در اختیار ریشه گیاه قرار می‌دهد.

اسدیان می‌افزاید: اندازه این لوله‌ها متناسب با تراکم گیاه و نوع ریشه متفاوت بوده و از رویش علف هرز در اطراف گیاه و هدررفت آب جلوگیری می‌کند، ضمن اینکه لوله زیر سایه تاج گیاه قرار گرفته و از تعرق و تبخیر آب جلوگیری می‌شود.

وی بیان می‌کند: این لوله‌ها قابل تعویض و جابه‌جایی بوده و برای همه نوع کشت حتی گندم و یونجه نیز می‌توان از روش تیپ‌گذاری یا قطره‌ای استفاده کرد.

اسدیان می‌گوید: برای آبیاری درختان و محصولات باغی نیز روش باتلاقی یا قطره‌ای پیشنهاد می‌شود زیرا با انجام روش قطره‌ای، آب قطره‌ قطره و به مرور در اختیار ریشه درخت قرارگرفته و ضمن جلوگیری از خفگی ریشه، پرت آب به حداقل رسیده و از رویش علف هرز نیز جلوگیری می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی همدان با تأکید بر ضرورت کشت ارقام زودرس محصولات عنوان می‌کند: این کار در برخی مناطق استان انجام شده و ارقامی از محصولات که نسبت به کم‌آبی مقاوم‌تر بوده یا به آب کمتری نیاز دارد کشت شده است.

اسدیان با بیان اینکه این کار به کاهش استفاده از منابع آب زیرزمینی کمک می‌کند، می‌افزاید: در کنار این روش‌ها باید مدیریت منابع آب‌های سطحی نیز با استفاده از روش‌های بیولوژیک، مکانیکی و بیومکانیکی انجام شود تا از هدررفت آب از سطح به پایین‌تر جلوگیری شود.

وی مطرح می‌کند: در واقع باید گیاهان مقاوم که حالت "خشک‌روی" داشته و آب کمتری از دست می‌دهند کشت شوند تا آب کمتری استفاده شود.

اسدیان می‌افزاید: بحث الگوی زراعی، تاریخ تراکم و نوع گیاه نیز در ذخیره منابع آبی بسیار مهم است و در همدان با توجه به کمبود منابع آبی باید از کشت پاییزه بیشتر استفاده کرد زیرا کشت بهاره به دلیل برخورد با فصل گرم سال و تبخیر آب از گیاهان به آب بیشتری نیاز دارد.

گزارش از سمیه مظاهری

انتهای پیام/