کتاب جدید "خرمشاد" رونمایی شد

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، کتاب "جایگاه تمدنی ایران در جهان اسلام امروز " محمدباقر خرمشاد عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و سایت انجمن علمی جامعه شناسی سیاسی ایران  امروز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با حضور جمعی از اساتید و اعضای این انجمن رونمایی شد.

خرمشاد: ایران از گزینه‌‌های مطرح رهبری تمدن اسلام است

خرمشاد عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این مراسم درباره کتاب جایگاه تمدنی ایران در جهان اسلام امروز با بیان نکاتی، اظهار داشت: این کتاب پاسخی به سه مسئله و تبین سه ساحتی است که در واقع اضلاع یک مثلث را تشکیل می‌دهند.در واقع این کتاب ایده‌ای است که از حدود 12 سال پیش پرورش یافته است.کتاب شامل 8 بخش و 312 صفحه است.

وی ادامه داد: در این کتاب تلاش شده پس از تعریف مفهوم تمدن و وضعیت آن در سه ساحت بین‌المللی، منطقه‌ای و داخلی بررسی شود و جایگاه ایران در این سه سطح مورد توجه قرار گیرد.

این استاد دانشگاه با اشاره به وضعیت کنونی تمدن در سطح بین‌الملل یادآور شد: پس از فروپاشی شوروی سابق در سال 1390 نظام دو قطبی از هم پاشید و این مسیر با حضور یک قطب در حال پیشروی بود، در این شرایط  بازیگران حاضر دیگر نمی‌پذیرند که جهان به سمت یک قطبی شدن پیش رود لذا جهان از آن زمان تاکنون در شرایط گذار قرار گرفته است.نه می‌توان گفت بازگشت جهان امروز به نظم دوقطبی امکان‌پذیر است و نه اینکه دوره نظم یک قطبی گذشته است.

خرمشاد با بیان اینکه می‌توان به صورت نسبی ادعا کرد که جهان به سمت چند قطبی شدن در حال حرکت است،گفت: امروز  شاهد تلاش‌‌‌های جدی از سوی برخی کشورها برای حاکم کردن تمدن‌های مورد نظرشان بر جهان هستیم به طوریکه امروز تمدن غرب از سوی کشورهای غربی، تمدن کنفوسیوس از سوی چین، تمدن ارتدوکسی از سوی روسیه و تمدن اسلامی که نمی‌توان رهبری برای آن در نظر گرفت و چند کشور به دنبال رهبری آن هستند در این زمینه در حال شکل‌گیری هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود:  در حال حاضر شاهد نوعی بیداری تمدنی در جهان هستیم. جریان فکری مشخصی در چین در حال شکل‌گیری است تا تسلط فکری این تمدن را در جهان ایجاد کند. این تمدن به طور جدی دنبال این است که بنیان تمدن کنفوسیوس را برای این تسلط آماده کند.کتاب‌ها و مقالات متعددی از سوی اندیشمندان و صاحب نظران چینی در این حوزه با این محوریت تهیه و تدوین شده است.

وی تصریح کرد: روسیه نیز امروز در رقابت تمدنی با دیگر رقبا به دنبال قرائت بنیان‌های فکری ارتدوکسی است و تلاش می‌کند بنیان‌های فکری را برای این چارچوب‌ تمدن‌سازی فراهم کند.

خرمشاد در ادامه با اشاره به جایگاه ایران در این تمدن جهانی یادآور شد: ایران در این عرصه در قلمرو تمدن اسلامی تعریف می‌شود و می‌توان گفت جزو سه عضو برتر برای رهبری تمدن اسلامی است. به ادعای این کتاب ایران مهمترین کاندیدای رهبری تمدن اسلامی است و تلاش می‌کند هدایت و رهبری حوزه تمدنی اسلامی را برعهده بگیرد.

وی با اشاره به ساحت منطقه‌ای تمدن و درگیری‌های جهان اسلام در منطقه گفت: طی شش یا هفت سال گذشته شاهد شکل‌گیری گروه‌های تکفیری در درون جهان اسلام هستیم که مشکلات و مسائلی را برای این تمدن ایجاد کرده است. شکاف‌های موجود امروز در جهان اسلام این سوال را مطرح کرده است که در جهان آشوب زده اسلام چگونه می‌توان شکاف‌های ایجاد شده را برای ظهور تمدن اسلامی از بین برد و کدام جنبه از دین می‌تواند مورد ملاک قرار گیرد تا مورد وفاق همه قرار گرفته و به رشد تمدن اسلامی بیانجامد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: تمدن اسلامی می تواند به عنوان موضوعی مورد توجه همه کشورهای اسلامی قرار گیرد. اگر جمهوری اسلامی ایران بتواند تمدن اسلامی را به عنوان گفتمان غالب و راهبرد اصلی بین جوامع اسلامی ایجاد کند، این تمدن به عنوان یک موضوع کلان جایگاه اسلام و ایران را در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای تقویت خواهد کرد.

وی با اشاره به وضعیت ایران در داخل نیز گفت: در داخل نیز برخی شکاف‌های هویتی و معرفتی نسبت به موضوعات مختلف تمدنی وجود دارد که گاها ما را با چالشهایی مواجه می کند.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه چه مفهومی را می‌توان مطرح کرد تا به عنوان پدیده اجماعی مورد نظر همگان قرار گیرد، تصریح کرد:  یکی از موضوعات مورد اختلاف مواجه انقلاب اسلامی با غرب است.برخی معتقدند تمدن غرب به گونه‌ای است که با بنیان‌های تمدنی اسلامی در تضاد است و نمی‌توان بخشی از آن را گرفت و مابقی را نادیده گرفت. لذا استفاده از این تمدن جامعه را دچار اعوجاج می‌کند. بنابراین باید تمدنی جدید و از نو ایجاد کرد.

وی تصریح کرد: در مقابل این نگاه برخی روشنفکران معتقدند جمهوری اسلامی می‌تواند بخشی از فرهنگ غرب و تمدن غرب را بپذیرد و با استفاده از آن به پیشرفت تمدن اسلامی کمک کند.

وی گفت: کتاب شامل 8 بخش و 312 صفحه است.

پس از سخنان خرمشاد هزار جزیبی و برزگر مطالبی را درباره کتاب مطرح کردند.

** هزار جزیبی: تمدن اسلامی هرگز دنبال برخورد با سایر تمدن‌ها نبوده است

جعفر هزارجزیبی عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در بخشی از سخنان خود پیرامون کتاب گفت: کتاب به خوبی مسائل موجود درباره تمدن‌ها را مطرح می‌کند و معتقد است کشورهای اسلامی پس از ظهور انقلاب اسلامی وارد جریان تمدن‌سازی شده‌اند، هرچند این کتاب ایده‌آل‌هایی را مطرح می‌کند.

وی با اشاره به اینکه فصل‌های مختلف کتاب جا برای پرداخت بیشتر در این زمینه دارد، تصریح کرد: کتاب با طرح سوالی آغاز می‌شود و در این کتاب تلاش شده به این سوالات به شکلی علمی، دقیق و حساب شده پاسخ داده شود.

این استاد  با بیان اینکه شکل‌گیری تمدن اسلامی ایرانی سازه‌هایی را می‌طلبد، گفت: علاوه بر انسجام درونی در این مسیر نیازمند تحمل اندیشه‌های مختلف هستیم. با چند قطبی شدن جامعه جهانی تشکیل تمدنی بزرگ و یکپارچه با موقعیت جدید جغرافیایی و فضا کار سختی است.

وی به تضاد تمدن غرب با اسلام نیز اشاره کرد و گفت: غرب قطعا در راستای منافع تمدنی خود با تمدن اسلامی همواره مخالف است و موضعی که گاها با عنوان ایران‌هراسی بیان می‌شود، عبارت کاملی نیست زیرا هدف اصلی آنها اسلام هراسی است و تلاش می‌کنند از این طریق اجازه رشد و شکل‌گیری تمدنی در مقابل تمدن غرب را ندهند.

هزار جزیبی یادآور شد: غرب برای تضعیف روند شکل‌گیری تمدن اسلامی ویروس‌ها و میکروبهایی را وارد آن کرده است. به طوری که پشتیبانی و حمایت از گروه‌های به ظاهر اسلامی جزوی از برنامه‌های آنها برای مقابله با این تمدن است.

وی با اشاره به برخی ویژگی‌های تمدن اسلامی یادآور شد: تمدن اسلامی هرگز به دنبال برخوردهای نرم‌افزاری و سخت افزاری با سایر تمدن‌ها نبوده است بلکه تلاش کرده برای همه موضوعات مورد نظر جهان داشته باشد و از نکات مثبت و مورد توجه تمدن‌های دیگر نیز استفاده کند.

**برزگر: آشفتگی و شتاب‌زدگی در بخشی از کتاب دیده می‌شود

در بخش دیگری از این مراسم ابراهیم برزگر از دیگر اساتید دانشگاه علامه طباطبایی به برخی کلید واژه‌های این کتاب اشاره کرد و گفت: تمدن اسلامی، تمدن نوین اسلامی، ایران و انقلاب اسلامی، جهان اسلام و بیداری اسلامی آموزه‌های اسلامی، دانشگاه تمدن ساز، و آینده پژوهی تمدن از جمله کلید واژه‌هایی است که در این کتاب مورد استفاده قرار گرفته است.

وی با اشاره به مطالب درج شده در کتاب افزود: در این کتاب تمدن‌های موجود در جهان طی 25 سال گذشته به خوبی مورد توجه و بررسی قرار گرفته و سیر صعود و سقوط آنها مشخص شده است.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی تاکید کرد: در بخش مربوط به ایران، نکات درخور توجه‌ای آمده است و نشان می‌دهد، ژن تمدن‌سازی ایرانی‌‌ها قوی است و آنها همواره توانسته‌اند تمدنی را بنا بگذارند.این مسئله جای امیدواری برای ما است اینکه در شرایط فعلی می‌توانیم تمدن‌ساز باشیم البته وضعیت‌مان نسبت به قبل متفاوت است.محدودیت‌ها، فرصت‌ها و موقعیت جغرافیایی نسبت به گذشته تغییر کرده است.

وی با اشاره به شخصیت دکتر خرمشاد گفت: ایشان فردی نوآور و صاحب سبک در مسئله جامعه شناسی سیاسی هستند اما ای کاش مسئولیت اجرایی را کنار می‌گذاشتند زیرا مشغله‌های اجرایی باعث می‌شود مباحث علمی کامل نشوند.

برزگر در ادامه با اشاره به برخی انتقادات به این کتاب  نیز تصریح کرد: قطعا نقد هدیه ای است که باعث برطرف شدن آسیب‌ها می‌شود و بنده معتقدم با بیان این انتقادات می‌توان به دکتر خرمشاد برای بهتر شدن آثار کمک کرد.

وی ادامه داد: کتاب مجموعه مقالاتی است که به صورت موزائیکی در کنار هم قرار گرفته است. این می‌تواند به نوعی نقطه قوت برای موضوع باشد اما از طرف دیگر اگر این موزائیک‌ها به خوبی در کنار هم قرار نگیرند، آشفتگی‌هایی در اثر ایجاد می‌کنند. در بخش‌هایی از این کتاب شاهد نوعی آشفتگی و شتاب زدگی هستیم.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نویسنده در برخی از فصول نظر قطعی و نهایی خود را اعلام نکرده است گفت: در موضوعاتی مانند پروسه یا پروژه بودن تمدن‌، شاهد موضع‌گیری نهایی نویسنده نیستیم که ببینیم نویسنده کدام یک از این دو موضوع را قبول دارد.

وی در ادامه به برخی از مشکلات ایران در زمینه تمدن‌سازی اشاره کرد و افزود: غرب قطعا با تمدن اسلامی که ایران به دنبال رهبری آن است، مخالف است. اما ایران علی‌رغم داشتن بسیاری از شاخص‌های تمدن‌سازی به قول رهبر انقلاب در حوزه مدیریتی همچنان مانده است و بعد از 40 سال در این بخش ضعف دارد.

برزگر با بیان اینکه تمدن‌سازی قدیم ایرانیان در این کتاب مغفول مانده است،گفت: به نظر بنده باید روی موضوع هویت تمدن ایران و غرب نیز بیشتر پرداخت می‌شد. تمدن غرب در حال حاضر بخشی از تمدن ما به شمار می‌رود مانند کت و شلواری که برگرفته از غرب است جزوی از هویت ما شده است. اما ما همچنان در حال حل معما به سرمی‌بریم و هنوز نتوانستیم این موضوع را حل کنیم. این مسئله در کتاب نیز حل نشده است اینکه اگر قرار است تمدن‌سازی نوین داشته باشیم راه حل آن چیست و موانع آن کدام است؟

انتهای پیام/