سامان ارسطو: "آوای دیوانگان" جایش در تئاتر ملی و دولتی کجاست؟!
سامان ارسطو عملکرد مرکز هنرهای نمایشی در دوره مهدی شفیعی را نسبت به دوره قبلی مؤثرتر می‌داند و معتقد است شفیعی آدم منعطفی است که می‌شنود و با آدم راه می‌آید.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، نمایش «همان باش؛ که نیستی» اثر سامان ارسطو که به بخش بعلاوه فجر(Try Out) سی‌وششمین جشنواره تئاتر فجر دعوت شده است، امروز ساعت 11 و 15 در تالار آفتاب اجرا می‌شود. ارسطو که بیش از سه دهه است در عرصه تئاتر فعالیت دارد با بیان نارضایتی از حضور نمایشش در این بخش از جشنواره، در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفت: «من اصلاً از حضور این بخش در جشنواره خبر نداشتم. این بخش تمرین و اجراست؛ اما کار من که تمرین ندارد، من نمی‌توانم چهارسال تمرینم را روی صحنه بیاورم. آنِ جشنواره کجاست؟ ما کجای این جشنواره‌ایم؟ حق گروه من است که در جشنواره در یک سالن دورافتاده، در بخش بعلاوه فجر اجرا برود؟»
ارسطو درباره دلایل پذیرفتن این دعوت گفت: «می‌خواهم آدم‌ها بیایند و کار را ببینند. بخش اصلی کار من آگاه‌سازی است؛ اما چرا در ایرانشهر اجرا نرویم؟ چرا سالن سایه یا چهارسوی مجموعه تئاترشهر نه؟! ما دیگر دوره‌مان گذشته. ما همه این سختی ها را صد برابر گذرانده‌ایم. عدم شرکت یا انصراف نیز پاک کردن صورت مسأله به راحت ترین شکل ممکن است. انصراف دادن حتی بخاطر یک فرد دیگر یکجور شو می‌شود.»
این بازیگر انصراف محمد مساوات و محمد عاقبتی در اعتراض به حذف «روز عقیم»، یک جریان‌سازی موقت دانست و گفت: «5سال پیش من در کاری بازی می‌کردم که با حضور شورای نظارت و ارزشیابی و رئیس وقت تئاترشهر بازبینی شد و گفتند ارسطو را بردار و برای اجرا به تئاتر شهر برو. من نامه نوشتم به خانه تئاتر؛ اما نه جوابی از خانه تئاتر گرفتم و نه گروهی که حاضر شد بازیگرش را کنار بگذارد. یک روز قرار شد در اعتراض به ایستگاه مترو جلوی تئاتر شهر هیچ نمایشی روی صحنه نرود؛ اما همه، به جز یک کار، اجرا رفتند. در هالیوود، مرلین مونرو اعلام میکند دستمزد خانم‌ها کم است و هیچ بازیگر زنی جلوی دوربین نمی‌رود، هیچ بازیگر زنی! امروز ما گروه هایی داریم که در اصل سینمایی هستند، چهره‌اند و معلوم است برای حسین کیانی چنین کاری نمی‌کنند. حسین کیانی حقش خیلی بیشتر از این‌هاست. »
وی افزود: «پس «جشن گفتگو» یعنی چه؟ یعنی اینکه شما برای من تعیین کنید که من با چه کسی گفتگو کنم؟ جشن گفتگو یعنی بخواهید حسین کیانی بیاید درباره کارش حرف بزند! تئاتر وقتی که بی‌خطر باشد، وقتی که حرفی برای گفتن نداشته باشد که تئاتر نیست. اتفاقاً کارهایی مثل روز عقیم باید در بخش بین‌الملل باشند.»
این کارگردان به داوری‌های جشنواره‌های فجر معترض است و در این گفتگو گفت: «کارهایی در تهران اجرا می‌شوند که حتی از 70 تا داور هم کسی به دیدنشان نمی‌رود؛ چون اسم ندارند. خانه تئاتر یعنی چی؟ وقتی از خانه می‌خواهم که کارم را ببینند می‌پرسند بچه‌های گروهت اسم دارند! اسم یعنی چی؟! یک آدمی 5سال روز یک پروژه کار میکند و هیچ کس از خانه تئاتر برای داوری نمی‌آید. به من می‌گویند خب تو که داورها را نمی‌شناسی و اسم‌هایشان مخفی است. من تئاتری‌ها را می شناسم، من سه دوره بازرس انجمن خانه تئاتر بودم.»
سامان ارسطو حضور فرهاد مهندس‌پور را به عنوان دبیر این دوره از جشنواره اتفاقی می‌داند که می‌توانست موفق باشد؛ اما بنا به دلایلی ناکام ماند: «وقتی شنیدیم که مهندس‌پور بعد از سال‌ها برگشته و دبیر جشنواره شده است خوشحال شدیم که این آدم قطعاً کسانی را که سال‌ها زحمت کشیده‌اند، می‌بیند و گروه‌هایی را که تاکنون در گوشه و سایه بوده‌اند، مثل گروه ما و خیلی‌های دیگر، وسط می‌آورد و با صدای جشنواره اعلام میکند اینها هم هستند، اینها را هم ببینید! اما با شروع روند تکراری جشنواره متوجه شدیم که داستان همان داستان است، فقط آدم عوض شده و هیچ اتفاق دیگری نیفتاده. این جشنواره تفکر فرهاد مهندس‌پور نبود؛ اگر تصمیم‌ها را افراد دیگری جز مهندس‌پور می‌گیرند بهتر است اعلام شود. ما که می‌دانیم یک‌سری از کارها سفارش‌شده‌اند؛ آن یک‌سری کارها را اعلام کنید! ولی قرار نیست که باز عده دیگری پشت در بمانند. در باید برای آنها هم باز باشد. شما تئاتری دیرینه و درخشان‌اید آقای مهندس‌پور!»
ارسطو معتقد است وقتی در یک هرم مدیریتی افراد به‌درستی چیده نشده باشند رویدادها نیز به نادرستی شکل می‌گیرند: «انتقاد اصلی من به آقای وزیر است. وقتی مسئول کل زیر مجموعه اصلی اش را درست تنظیم نمی‌کند زیر مجموعه بعدی‌اش همه لق می زند. می‌خواهم به وزیر بگویم که وقتی فوتبالیست‌ها تئاتری می شوند من هم می‌خواهم علی دایی بشوم؛ وقتی ستاره های سینما پولساز می‌شوند من هم می‌خواهم نقش اول سینما باشم. جای من تئاتری بعد از سی سال که هیچ درآمد مالی و امکاناتی ندارم کجاست؟ چرا یک نفر از راه نرسیده می‌تواند بهترین جشنواره‌های خارجی برود و در سال‌های دولتی اجرا رود؟ جای گروه من کجاست؟ تا کی ما نمی‌توانیم از بودجه‌های دولت استفاده کنیم اما دانشجویی که تازه کارش تمام شده می‌تواند در ایرانشهر اجرا برود؟ و هیچ‌کس هم نمی‌تواند بگوید که این اشخاص چه کسانی هستند که با سامان ارسطو و گروهش مشکل دارند.»
وی افزود: «من می‌خواهم از آقای وزیر بپرسم که گروه «آوای دیوانگان» جایش در تئاتر ملی و دولتی کجاست؟! کی می‌توانیم در آرامش کار کنیم و دنبال سالن خصوصی ندویم... جای من و امثال من سالن خصوصی نیست. سالن خصوصی برای کسانی است که تازه کارند تا بروند سالن اجاره کنند نه من. من نباید دنبال سالن خصوصی بروم و سی میلیون سفته بدهم و بدنم بلرزد. اینها همه به وزیر برمی گردد... این بودجه کجا خرج می شود و چه نظارتی روی آن هست و چه گروه هایی روی آن کار می کنند؟!
ارسطو در این چندسال اخیر عملکرد مرکز هنرهای نمایشی را نسبت به دوره قبلی مؤثرتر می‌داند و گفت:«مهدی شفیعی خیلی آدم منعطفی است که می‌شنود و با آدم راه می‌آید و درباره ما حداقل این اتفاق افتاد.»
وی درباره نمایش خود گفت: ناین نمایش در آغاز سال جاری به دعوت توماس اوستر‌مایر و کمپانی تئاتر «شابونه» در جشنواره فایند2017 حضور یافت و از سوی انستیتوی گوته آلمان، که تهیه‌کنندگی کار را به عهده گرفت، عنوان اثر «مدرنیته ایرانی» را به‌عنوان تنها نماینده تئاتر آسیا در برلین دریافت کرد. زحمت کار ما را شخصی از کشوری دیگر می‌بیند و ما را با هزینه خودش دعوت میکند. آن‌وقت در کشور خودمان دیده نمی‌شویم و حتی جشنواره ملی نیز ما را در بدترین بخش و سالن ممکن قرار می‌دهد. عوامل جشنواره به من قول داده بودند مهمان‌های خارجی و ایرانی را برای کار من دعوت می‌کنند؛ اما در نهایت به پخش بروشور در هتل فردوسی رسیدیم و جالب است که خیلی از آنها نمی‌دانستند کاری که قبلا در آلمان اجرا شده است. هم اکنون با عنوان تمرین-اجرا در تئاتر آفتاب اجرا می‌شود. کاری که کاملاً مشخص است کاری سفارشی درباره ترنسکچوال‌هاست و اطلاعات غلطی به مخاطب می‌دهد، باید در ایرانشهر اجرا رود و کار من که تجربه شخصی خودم درباره ترنس‌هاست و آگاهی درستی به مردم می‌دهد باید در سالنی نامناسب، پلاتوی تمرین رضا حداد، اجرا شود!»
ارسطو که از پوستر جشنواره نیز ناراضی است مردم را افرادی آگاه می‌خواند: «در کتابفروشی بودم و دیدم مردم به پوستر ما می‌خندیدند. آقای مهندس پور! نگو که پوستری زده‌ایم که مردم هم خوششان می‌آید. راننده تاکسی به من می‌گفت شما در همین جشنواره با همان پوسترید! مردم بسیار آگاه هستند. حالا شما هرچقدر می‌خواهید یک دیوار بچینید که خانواده تئاتر می‌آیند تئاتر می بینند و تمام! درحالی‌که جشنواره یعنی مردم. جشنواره خلوت است به جز کارهای ستاره‌دار یا دارای روابط عمومی قوی.»
ارسطو معترض است که کسی حواسش به سالن‌های خصوصی نیست و مدیران سالن‌های دولتی نیاز به تغییر دارند: «سالن شهرزاد به من قول اجرا داد اما درنهایت به وعده‌اش عمل نکرد. یا چندشب پیش در خانه مانا نمایش خیمه‌شب‌بازی اجرا شده است که حتی یک مهمان خارجی هم به تماشای این نمایش سنتی ایرانی ننشسته بود؛ مگر ما جشن گفتگو نداریم؟ در میانه اجرا هم ناگهان از خوابگاه کناری یک بطری آب در حیاط مانا پرتاب می‌شود که به یکی از بازیگران می‌خورد.»
پایان نمایش «همان باش؛ که نیستی» با نشست و گفتگو با سامان ارسطو و بازیگرانش همراه می‌شود. افسانه میرباقری، نادیا باوند، امیرمؤید باوند و سامان ارسطو بازیگران این نمایش هستند.
انتهای پیام/
