سیستان و بلوچستان| پیوند تاریخ و طبیعت در روستای ساحلی تیس + تصویر
روستای ساحلی تیس با تمدن ۲ هزارساله خود در چابهار یکی از جاذبه‌های گردشگری سیستان و بلوچستان است که تاریخ و طبیعت را به یکدیگر پیوند زده و هرسال پذیرای گردشگران فراوانی است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، روستای تاریخی تیس که به آن تیز نیز گفته می‌شود در دوران هخامنشیان یکی از بنادر مهم ایران در دریای عمان بوده است پس از آن نیز رونق این بندر در دوران تمدن اسلامی در کتب تاریخی روایت شده است.
وجود قلعه پرتغالی‌ها در ساحل این روستا نیز نشان‌دهنده موقعیت استراتژیک تیس در سواحل مکران است. این روستا در 5 کیلومتری شهر چابهار واقع شده است و تنها روستای "منطقه آزاد چابهار" محسوب می‌شود که باوجود جاذبه‌های فراوان گردشگری و آب‌وهوای بی‌نظیر جنب‌حاره‌ای زمینه جذب گردشگران را فراهم می‌کند و پیوندی زیبا از تاریخ و طبیعت را پیش چشم گردشگران و مسافران به نمایش می‌گذارد.
چشم‌نوازی تک مناره سفید در دل درختان همیشه سبز
در مسیری که منطقه آزاد چابهار را به ساحل تیس می‌رساند اولین صحنه‌ای که برای رهگذران چشم‌نوازی می‌کند، تک مناره سفید رنگ مسجد تاریخی جامع تیس است که در میان درختان همیشه سبز حاره‌ای این منطقه تاریخ 2 هزار ساله این روستا را به نمایش می‌گذارد. مسجد جامع تیس یکی از قدیمی‌ترین مساجد اهل سنت و نماد اعتقادات و باورهای مردم بلوچ و از مساجد اولیه بعد از ورود اسلام به ایران است.
به لحاظ معماری به سبک مساجد کشورهای پاکستان و هندوستان ساخته‌شده است و مانند اکثر مساجد اهل تسنن یک مناره دارد. رنگ‌ها و نقش‌های زیبای این مسجد به مانند تابلویی بی‌نظیر نمادی از سبک زندگی و اعتقادات و باورهای مردم تیس است. مناره و گنبدهای رنگی مسجد جامع تیس جلوه‌ای چشم‌نواز دارد که شوق و اشتیاق برای دیدن درون مسجد را افزایش می‌دهد. محراب و منبر این مسجد نیز با سبکی متفاوت از دیگر جاذبه‌های این مسجد تاریخی است.
غارهای سه‌گانه جلوه‌ای متفاوت از طبیعت
کوه‌ها و صخره‌هایی که روستای تیس را محاصره کرده است به سبب نزدیکی در کنار دریا جنس و ظاهری متفاوت دارد که وجود غارهای سه‌گانه در دامنه کوه "شهبازبند" جلوه‌ای متفاوت از طبیعت را به نمایش می‌گذارد. در ارتفاعی حدود 25 متر بالاتر از سطح زمین یک غار طبیعی و دو غار مصنوعی قرار دارد که در زبان محلی به "بان میستی" معروف است.
در زبان بلوچی " بان" به معنای مرد صالح و خداپرست و تارک دنیا و "میستی" به معنای معبد است. در درون غاری که طبیعی و از دو غار دیگر کوچک‌تر است یک قبر با گنبد کوچکی روی آن وجود دارد که خطوطی شبیه به خط هندی روی آن نقش بسته است. از این غارها به‌عنوان مکانی برای عبادت و یا برگزاری رسوم دینی استفاده می‌شده است چراکه در هر یک از این سه غار یک سکو از جنس سنگ و گچ ساخته‌شده است.
قبرستان رمزآلود "اجنه"
یکی دیگر از جاذبه‌های روستای تاریخی تیس قبرستانی مرموز و عجیب است که برخلاف همه قبرستان‌ها، گورها به‌جای آنکه بر روی زمین خاکی حفر شود بر روی صخره حفرشده و بر روی تپه‌ای در دامنه کوه "پیل‌بند" قرار دارد. مردم بلوچ تیس به این قبرستان "جن سنط" می‌گویند و در باور مردم محلی اگر کسی شبانگاه به این گورستان وارد شود مورد نفرین اجنه قرارگرفته و بعد از چند روز با عذابی سخت خواهد مرد.
به نظر می‌رسد رمز آلودگی این گورستان از قدمت بسیار آن سرچشمه می‌گیرد چراکه مردمان امروز با این باور که حفر قبر آن‌هم بر روی صخره‌های سخت از بشر ساخته نیست این قبرستان را به نیروی مافوق بشر نسبت می‌دهند. این محل که به قبرستان شماره یک تیس نیز معروف است ازنظر قدمت مربوط به سده چهارم هجری قمری تا دوران صفوی است و در سال 1386 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در کنار آن، کمی بافاصله قبرستان امروزی مردم تیس وجود دارد با این تفاوت که قبرها بر روی سطح خاکی حفر شده‌اند.
قلعه پرتغالی‌ها نماد مبارزه با استعمار
قلعه پرتغالی‌ها یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری بندر تیس است که این بنا نیز به‌عنوان یک اثر ملی و تاریخی به ثبت رسیده است. ویرانه‌های این قلعه که بر روی دماغه‌ای در ساحل تیس وجود دارد نشان‌دهنده پیروزی ایرانیان بر استعمارگران پرتغالی است. این بنا که قدمت آن به دوران اسلامی بازمی‌گردد اکنون در حال مرمت است.
بندر تاریخی تیس که در دهانه خلیج چابهار قرار دارد با قدمت بیش از 2 هزار سال یکی از نقاط مهم و استراتژیک است که قلعه پرتغالی‌ها در این بندر بر روی تپه‌ای مشرف بر جاده چابهار – تیس بنا شده است و آثار به‌جا مانده از این قلعه نشان می‌دهد پرتغالی‌ها در دوران استعمار از این مکان برای دیده‌بانی استفاده می‌کردند.
سبک معماری و مصالح به‌کاررفته در قلعه پرتغالی‌ها تداعی‌کننده دوره سلجوقی است اما تغییرات و تعمیرات بعدی که در اتاق‌ها و ایوان‌های این قلعه انجام‌شده است نشان‌دهنده سبک معماری دوران صفوی و قاجار است. ازآنجایی‌که این بندر در دوران هخامنشی یکی از بنادر مهم ایران بوده است، قدمت مکانی که قلعه پرتغالی‌ها بر روی آن ساخته‌شده به دوران پیش از اسلام برمی‌گردد.
ساحل آرام و متفاوت تیس
روستای تیس با ساحلی شنی و آرام دارای طبیعتی منحصر به فرد در سواحل دریای عمان است. هر چه دریای بزرگ چابهار و یا سواحل گواتر به صخره‌های ساحلی و موج‌های خروشان معروف است، ساحل بندر تیس به آرامش شهرت دارد و همین آرامش سبب شده تا بندر تیس به محل مناسبی برای قایق‌سواری و دیگر بازی‌ها و ورزش‌های دریایی تبدیل شود که خاطرات و لحظاتی خوش را برای گردشگران رقم می‌زند.
عمق آب در این محل تا حدود یک کیلومتر از ساحل کمتر از یک متر است و آرام بودن آب با این میزان عمق شرایط مناسبی برای شنا کردن را فراهم کرده است. از طرفی آب زلال و شفاف دریای عمان در این ساحل صحنه‌های زیبایی از رژه انواع ماهیان کوچک را به نمایش می‌گذارد.
گزارش از حسنیه ارباب افضلی
انتهای پیام/م
