اصفهان| وقتی زاینده‌رود میزبان شترها شد؛ پاسخ به حواشی برنامهای که قرار بود آئین‌های کهن را زنده کند
در جریان برنامهای که قرار بود بخشی از آئین‌های کهن نصف‌جهان را بازسازی کند حضور تعدادی شترسوار در بستر رودخانه خشک زاینده‌رود واکنش بسیاری از شهروندان اصفهانی را به‌دنبال داشت.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در ایام نوروز برنامهای با عنوان "به‌وقت فروردین" توسط کمیته فرهنگی ــ تفریحی ستاد هماهنگی خدمات سفر شهر اصفهان برگزار شد که به بازسازی و نمایش بازار و فرهنگ قدیم اصفهان می‌پرداخت. در این برنامه از شتر برای به‌نمایش گذاشتن نماد کاروان‌های کهن استفاده شده بود، ساعتی پس از اجرای این برنامه عکس‌هایی در فضای مجازی دست به دست شد که نشان‌دهنده حضور تعدادی شتر در بستر خشک زاینده‌رود بود.
کاربران شبکه‌های اجتماعی به‌دنبال انتشار این تصاویر واکنش‌های گوناگونی داشتند، "شترسواری در کویر زاینده‌رود"، "زخمی تازه بر پیکره زاینده‌رود"، "زاینده‌رود هنوز نمرده است"، "اسب و شتر به‌جای قایق سواری" و... پیام‌هایی بود که در واکنش به این اقدام در فضای مجازی منتشر شد.
محمد عیدی ظهر امروز در نشست خبری با اصحاب رسانه پیرامون حواشی پیش‌آمده درباره برنامه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با عنوان "به‌وقت فروردین" اظهار داشت: یکی از حوزه‌هایی که در آن وارد شدیم و بر مبنای آن برنامه تدوین می‌کنیم، گردشگری رویداد بوده که این نوع گردشگری شکلی از گردشگری پایدار است که فضای پشت فضای کالبدی را بازنمایی می‌کند.
وی افزود: ما به‌سوی برنامههای عرصه‌محور هم حرکت کرده‌ایم که خود رویکردی جدید به‌شمار می‌رود، برنامههای ما به استقبال مخاطب می‌رود، در فرهنگ ما نیز، مانند تعزیه به استقبال مخاطب در عرصه می‌رویم.
مدیرعامل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: برنامه شترسواری که حساسیت ایجاد کرده یک اتفاق خوب بوده، ابتدا میزان حساسیت را نشان داد که چقدر خوب است که نسبت به یک پدیده طبیعی توجه شده و این نشان از مسئولیت مدنی دارد.
وی تصریح کرد: دوم اینکه بحث بر سر توزیع این مبحث است که اصفهان 2 خصلت طبیعی و فرهنگی دارد که هر 2 در ارتباط با هم شکل گرفته است، یکی از ویژگی‌هایی که بناهای تاریخی ما دارد پاسخ به نیازهای فرهنگی بوده و برای رونق‌بخشی نیاز داریم آن‌ها را بازنگری کنیم، یکی از جنبه‌های هویتی شهر اصفهان فضای گفت‌وگویی است.
عیدی بیان کرد: پل خواجو هم یک اثر تاریخی بسیار عظیمی به‌روی زاینده‌رود است و به‌نوعی یک جاده مواصلاتی بوده و یک سری آیین‌ها را صورت‌بندی کرده، امسال اتاق فکری تشکیل شد تا فرهنگی که از این طریق پیرامون زاینده‌رود شکل گرفته و فرهنگ فرادست و فرودست را به هم نزدیک کرده به‌صورت نمادین بازسازی شود.
وی گفت: شترها نماد باراندازی کاروانیان تجاری بوده که در گذشته وجود داشته، در برنامه سازمان بنا نبوده که از بستر زاینده‌رود استفاده شود و بخشی از برنامه شترهایی بوده‌اند که در گذشته کنار پل خواجو می‌نشستند، قسمتی را که به‌روی بستر بوده و بر سر آن حرف به‌وجود آمده، برش‌خورده‌ای از یک اتفاق پس از برنامه بوده و شتربان به‌غیر از زمان برنامه اقدامی داشته که سبب این موج نارضایتی شده است.
مدیرعامل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در پاسخ به این سؤال که حضور شترها به‌روی پل باید با اجازه میراث فرهنگی صورت می‌گرفته، اظهار داشت: حضور شترها به‌روی پل و به‌روی بستر نبوده، در تصاویر نیز برنامه مربوط به ما کنار پل بوده، اگر زاینده‌رود هم زنده بود ما این برنامه را برگزار می‌کردیم و بنده ارتباط این مسئله با عادی‌سازی خشکی زاینده را نمی‌دانم.
وی در پاسخ به این سؤال با اجرای چنین برنامه‌هایی چه‌میزان به دانش فرهنگی مردم اضافه شده، افزود: برنامه از دوران صفویه می‌گوید، ما در این برنامه فضایی تاریخی را بازنگری کردیم و از نقاره‌زنی و لباس‌های صفوی و مشاغل سنتی و کاروان تجاری را که کنار پل باراندازی کرده نشان داده‌ایم.
عیدی خاطرنشان کرد: اینکه بگوییم چه‌میزان تأثیر داشته به‌خلاف نگاه علمی است، این مسئله به کسانی که برنامه را دیدند بستگی دارد که چه‌میزان تحت تأثیر قرار گرفته‌اند.
وی تصریح کرد: در فضایی که ما به‌سرعت به‌سمت مدرنیته رفتن هستیم نیاز داریم تا شبکه ارتباطی سنتی شهر را بازنگری کنیم، در برنامه ما بارانداز شترها کنار پل بوده، در گذشته که از روی پل با بنز و تریلی تردد نمی‌کرده‌اند و اگر کاروانی هم عبور کرده مشکلی نداشته و من هنوز متوجه این آسیب و مسئله مورد طرح نشده‌ام.
مدیرعامل سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان بیان کرد: به‌روی این مسئله مطالعه کرده‌ایم و می‌دانیم زاینده‌رود به‌سبب ویژگی‌های طبیعی برای ما اهمیت ندارد و زاینده‌رود یعنی فرهنگ و مرکز تمدن ایران، اما اینکه برنامهای را به آن ربط بدهیم اتفاق جالبی نیست.
وی گفت: بحث ما این است که آیا بازنمایی یک رویداد تاریخی کنار پل خواجو که در گذشته اتفاق افتاده و ما به‌عنوان گردشگری رویداد بازنمایی کرده‌ایم اتفاق غیرمنطقی است یا خیر، عبور کاروانیان از هویت پل خواجو بوده، رویدادی فرهنگی در شهر رخ داده و برخی بدون آنکه در این برنامه حضور پیدا کرده باشند بر اساس برخی عکس‌ها در فضای مجازی قضاوت کرده‌اند.
عیدی اظهار داشت: زاینده‌رود هیچ‌گاه عادی نمی‌شود، زیرا زاینده‌رود ستون فقرات فرهنگ و تمدن ایران است و خشکی زاینده‌رود پیش از آنکه خشکی آن باشد به‌معنی خشکی فرهنگی است، خشکی زاینده‌رود نه برای دولت‌مردان و نه برای مردم عادی نمی‌شود، باید دید آیا این‌گونه برنامه‌ها را جز عادی‌سازی می‌بینیم یا اینکه آب و آیین 2 یار هم‌بسته در طول تاریخ بوده‌اند.
وی افزود: اگر این 2 را از دست دادیم در واقع به خشکسالی فرهنگی و اجتماعی رسیده‌ایم و به‌نفع هیچ‌کس نیست، مشاغلی را در آینده نشان می‌دهیم که در اصفهان با آب شکل گرفته بوده، گردشگری رویداد به بازنمایی آن آیین‌ها و رفتارهایی می‌پردازد که با آب شکل گرفته بودند.
معاون فرهنگی اجتماعی شهردار اصفهان خاطرنشان کرد: برای همه برنامههای سازمان اتاق فکر تشکیل شده، اگر به فضای کالبدی شبکه ارتباطی بنا را بدهیم دیگر نیاز به مجسمه نداریم و در خانه تاریخی قرار نیست مجسمه قرار گیرد، اگر بتوانیم آیین‌ها را متناسب با این فضاهای تاریخی بازنمایی کنیم، فضاهای کالبدی و شبکه‌های ارتباطی را کنار یکدیگر داریم.
وی تصریح کرد: خشکی زاینده‌رود را مردم می‌بینند اما خشکی آیین‌های ما را کسی نمی‌بیند و اگر این‌ها بازنمایی شود به هویت تاریخی خود بازگشته‌ایم، در محور چهارباغ نیز بر اساس گردشگری رویداد کار کرده‌ایم، خشکی زاینده‌رود نه‌تنها به‌نفع اصفهان بلکه به‌نفع جهانیان نیست.
انتهای پیام/ع*
