دغدغه‌های دوران پساتلگرام
در ایام نوروز سال ۹۷ بود که اخبار ضد و نقیضی در ارتباط با فیلتر پیام‌رسان تلگرام در رسانه‌ها مطرح شد. موضوعی که بعد از گذشت مدتی با واکنش برخی مسئولان همراه بود.
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، در ایام نوروز سال 97 بود که اخبار ضد و نقیضی در ارتباط با فیلتر پیام‌رسان تلگرام در رسانه‌ها مطرح شد. موضوعی که بعد از گذشت مدتی با واکنش برخی مسئولان همراه بود و درنهایت علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی طی خبری اعلام کرد که: «این تصمیمی است که در بالاترین سطح اتخاذ شده و تلگرام جای خود را به یک سامانه مشابه ملی خواهد داد.» این موضوع به سرعت در فضای رسانه‌ای توجهات بسیاری را به خود اختصاص داد و واکنش‌های مختلفی را برانگیخت. واکنش‌هایی که می‌توان آنها را در دو نحله تحلیلی تقسیم‌بندی و بررسی کرد. نگرانی‌های واقعی و نگرانی‌های کاذب.
نگرانی‌های واقعی
پیام‌رسان تلگرام که بعد از ضعف و عدم سرویس‌دهی مناسب سایر نرم‌افزارهای مشابه به سرعت جایگزین آنها شد از ملزومات زندگی روزمره بسیاری از مردم کشور است. پیام‌رسانی که از عادی‌ترین امکان یعنی رد و بدل شدن پیام‌های نوشتاری و ارسال تصاویر تا امکانات پیشرفته‌تر ازجمله تماس‌های صوتی با کیفیت و ارسال فیلم و... با سرعت و رابط کاربری مناسب در اختیار طیف‌های مختلفی از مردم قرار می‌دهد و نیازهای مختلفی را از آنها برطرف می‌کند. حالا تصور کنید چنین قابلیت و ابزار دستی به یکباره از مدار دسترسی خارج شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ قطعا بسیاری از کاربران از این اتفاق خوشحال نخواهند شد و تکرر رجوع به پیام‌رسانی دیگر و هماهنگی با آن از حوصله خارج خواهد بود. به‌خصوص اینکه تلگرام طی چند سال و پس از به‌روزرسانی‌های گوناگون بازار کاربری خوبی برای خود به وجود آورده بود و کاربران هم از آن رضایت داشتند. از طرف دیگر همه چیز به این جا ختم نمی‌شود، این فضای مناسب در کنار سرعت و کارایی بالا باعث رشد کسب‌وکار و درآمدزایی از این فضا و وابستگی اقتصادی بسیاری از مردم به آن شد و وداع با آن نمی‌تواند برای این طبقات و گروه‌های مردم به همین سادگی باشد.
به گفته سیدمرتضی موسویان، رئیس مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد به رسانه‌ها، در آمار رسمی این سازمان 19 هزار کانال شامددار به ثبت رسیده که از این تعداد 9 هزار کانال مرتبط با فروش کالا یا خدمات بوده‌اند. این تنها کانال‌هایی است که به صورت رسمی به ثبت رسیده‌اند و تعداد این نوع مشاغل قطعا بسیار بیشتر از این خواهد بود. اینها همه یعنی اینکه نگرانی‌های عمومی از خروج تلگرام از دسترس عمومی هزینه‌زا خواهد بود و التهابات به حقی را در فضای عمومی و اجتماعی ایجاد خواهد کرد.
نگرانی‌های کاذب
در برابر نگرانی‌های به حق عمومی، موضوعات و مصادیق دیگری مطرح می‌شود که اذهان را از پرداخت مردمی و خواست‌های اجتماعی به سمت سوءبرداشت‌های سیاسی و مغرضانه سوق می‌دهد. به هرحال در هیچ دولت و حکومتی بهره‌برداری از امکانات تکنولوژیک و استفاده از این بستر مذموم نبوده و نیست اما رعایت برخی ملاحظات عرف و برآمده از شرایط خاص و ویژگی‌های مختلف آن حکومت و دولت است. بارها شنیده و دیده‌ایم که نهادهای نظارتی در برابر توهین‌های آشکار، اخبار بدون منبع و شایعات و این دست موضوعات واکنش خاصی نشان نداده‌اند و تهدیدی صورت نگرفته است، چراکه هدف استفاده مسالمت‌آمیز و بهره‌برداری صحیح از فضای تبادل اطلاعات بوده است اما برخی اتفاقات و سیاست‌های مغرضانه مدیران این شبکه باعث برخوردها و مواضع مسئولان کشور شده است. انتقادات و حرکت‌های اجتماعی و اعتراضات در محدوده قانونی همواره واکنش خاصی را در برنداشته است اما وقتی این اعتراضات با استفاده از این پیام‌رسان تبدیل به یک جریان‌سازی عظیم و تبدیل اعتراضات مدنی نرم به درگیری و ترغیب به اعتراضات سخت و خارج از قانون می‌شود و نتایج آسیب‌زای آن متوجه مردم می‌شود و توجهی هم به خواسته‌های دولت در جلوگیری از این شبکه‌سازی‌ها و شایعه‌سازی‌ها نمی‌شود راهی جز این پیش روی دولت‌ها نخواهد بود، فلذا اینکه بدون علت خاصی و برای تقابل با خواست مردمی و خرید حمایت برای پیام‌رسان‌های داخلی این امر صورت می‌گیرد استدلالی عوامانه است که از هیچ منطقی برخوردار نیست.
آینده سخت پیش روی پیام‌رسان‌های داخلی
با این تفاسیر و بر فرض خروج تلگرام از دسترس عموم این بازار پیام‌رسان‌ها و نمونه‌های داخلی این نوع شبکه‌های داخلی است که با سرریز افراد خارج شده از فضای تلگرام داغ می‌شود. آنها هستند که باید موضوعات گوناگون و مولفه‌های گوناگونی را مدنظر قرار دهند و کاملا کارآمد و به روز در جهت فتح فضای عمومی کاربران گام بردارند. این که به صرف نبود یک پیام‌رسان قدرتمند حتما فضای عمومی یک پیام‌رسان ملی را انتخاب می‌کند تصور عبثی است و می‌تواند پاشنه آشیل شکست بازار داخلی در این مسیر باشد، فلذا باید تمام خواسته‌هایی که تلگرام و پیام‌رسان‌های قدرتمندی نظیر آن برای مخاطبان مرتفع می‌کردند را مدنظر قرار داده و آن را برطرف کنند. یکی دیگر از موضوعاتی هم که باید مدنظر قرار گیرد تقابل صحیح و تعریف دقیق و درست از واقعیت فعالیت‌شان است، جوسازی‌های رسانه‌ای در این زمینه به‌دروغ در حال القای این مساله هستند که این پیام‌رسان‌ها از سوی چندین نهاد و سازمان امنیتی و... رصد می‌شوند و اطلاعات و داده‌های شخصی و حریم خصوصی افراد مورد تعرض قرار می‌گیرد باعث ایجاد فضای بی‌اعتمادی به پیام‌رسان‌های ملی شده است که هم دولت و هم وزارتخانه و مقامات مربوطه و هم مدیران این شبکه‌ها باید این حداقل خواست و حق مردم، یعنی حفظ حریم شخصی و حقوق شهروندی را تضمین کنند و اطمینان دهند که کمترین تعرضی به اطلاعات شخصی افراد نمی‌شود. در نهایت همه اینها منوط به عزم جدی و فراهم کردن بستر مناسب و قابلیت رقابت و تقارب بین امکانات این پیام‌رسان‌ها با سایر نمونه‌های داخلی و خارجی است تا مخاطب ترغیب به انتخاب آگاهانه و موجه و استفاده سالم از آنها شود.
منبع: فرهیختگان
انتهای پیام/
