باز شدن پرونده ناشران متخلف بخشیده شده در صورت وجود شاکی خصوصی
سخنگوی نمایشگاه کتاب تهران در پاسخ به انتقادات ناشران از تصمیم برای تعلیق آرای صادره نمایشگاه سی‌ام گفت: چنانچه هر کدام از این ناشران که مشمول دستورالعمل جدید قرار گرفتند، شاکی خصوصی داشته باشند، با قاطعیت به شکایت آنها رسیدگی خواهد شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، روز گذشته سخنگوی نمایشگاه کتاب تهران از تعلیق دوساله آرای صادره در هیئت‌های بدوی و تجدید نظر سی اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران خبر داد.
به موجب این تصمیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بنا به گفته همایون امیرزاده به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و همزمانی برگزاری نمایشگاه با اعیاد شعبانیه انجام شده است، تمامی آرا به غیر از موارد مربوط به تکثیر غیرمجاز و عرضه کتاب غیرمجاز شامل این تعلیق دو ساله خواهند شد. چنانچه این ناشران در طول دو سال آینده تخلفی در نمایشگاه نداشته باشند، آرای صادره در نمایشگاه سی‌اُم بی‌اثر خواهند شد اما در غیر این صورت با اولین تخلف هر یک از این ناشران، احکام صادر شده به اجرا در خواهند آمد.
بلافاصله پس از انتشار این خبر موجی از انتقاد از سوی ناشران واهالی فرهنگ در فضای مجازی ایجاد شد، بسیاری این تصمیم وزرات ارشاد را موجب بیشتر شدن تخلفات در سال‌های آتی و نمایشگاه پیش رو دانسته و بسیاری نیز از تعبیر «باز سر قانون کلاه رفت» استفاده کردند. ناشران عموماً معترض به این تعلیق انتظار داشتند تا با ممنوعیت ورود متخلفان به نمایشگاه به نوعی جبران ضرر و زیان‌های ناشران تضرر شود.
احسان رضایی نویسنده نیز در صفحه شخصی خود در تلگرام نوشت: خبری اعلام شد که طبق آن به دلیل اعیاد شعبانیه و چهلمین سالگرد انقلاب و چه و چه، احکام صادر شده در نمایشگاه کتاب پارسال در مورد ناشرهای متخلف، به مدت دو سال تعلیق شده است. یعنی آن ناشرها در نمایشگاه امسال هم شرکت می‌کنند، به این امید که دیگر تخلف نکنند.
حالا داشته باشید که طبق همان خبر، در سی‌ا‌ُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران (یعنی نمایشگاه پارسال) 124 ناشر از حضور در نمایشگاه سی و یکم (امسال) محروم شده بودند که از این تعداد، 80 مورد به خاطر عرضه و فروش کتاب سایر ناشران و بقیه برای نقد کردن بن خرید کتاب بوده. توجه کردید؟ 80 ناشر کتابهای انتشاراتی‌های دیگر را عرضه می‌کردند. برای اینکه بدانید دقیقاً درباره چه چیزی حرف می‌زنیم ماجرای مترجم 15ساله را باید مرور کرد: مهرماه گذشته انتشارات کوله‌پشتی از ناشری به دادگاه شکایت کرد که کتاب «دختری در قطار» پائولا هاوکینز با ترجمۀ علی قانع را عیناً منتشر کرده و فقط اسم مترجمش عوض شده. (نمونه صفحات دو چاپ را اینجا ببینید).
اما نکتۀ عجیب در مورد مترجمِ جدید در نشر دوم این بود که طبق اطلاعات فیپای مندرج در ابتدای کتاب، متولد 1381 و (در آن زمان) 15ساله بود. عجیب‌تر اینکه جستجوی نام این مترجم 15ساله در وبسایت کتابخانه ملی نشان می‌داد او فقط مترجم این کتاب نیست و 5 ترجمه دیگر هم دارد: «1984» و «دختر کشیش» از جرج اورول، «جنس ضعیف» و «نامه به کودکی که هرگز زاده نشد» اثر اوریانا فالاچی و «سقوط» آلبر کامو و که همگی مثل همان «دختری در قطار» توسط یک ناشر منتشر شده است. ناشری که امیدوار است خواننده توجهی به اسم مترجم نکند و این رمان مشهور و پرفروش را از او بخرد. قاعدتا باید از والدین این دختر 15ساله (اگر وجود خارجی داشته باشد) برای سوءاستفاده از نام کودک زیر سن قانونی شکایت شود. اما اینجا فقط ناشرها می‌توانند در حین برپایی نمایشگاه کتاب از آن نشر شکایت کنند تا غرفه‌اش تعطیل شود و امیدوار باشند امسال که بخشیده شده، دیگر آن کتابها را نفروشد.»
با توجه به اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه کتاب تهران در چند سال اخیر بر احکام صادره خود پافشاری کرده و حداقل طی 4 سال اخیر ناشران متخلف نتوانستند به نمایشگاه ورود پیدا کنند، به سراغ همایون امیرزاده سخنگوی شورای سیاست‌گذاری و رئیس هیئت رسیدگی به تخلفات ناشران در سال‌های گذشته رفتیم تا دلیل این تعلیق دوساله را جویا شویم.
امیرزاده که خود نیز از انتقادات ناشران نسبت به این تصمیم آگاه بود، گفت: اولا تعبیر بخشش به نظر من با تعلیق همخوانی ندارد، بخششی اتفاق نیفتاده است، بلکه احکام به قوت خود باقی است، یک فرصتی برای متنبه شدن پیش آمده است. فرصتی داده شد، چرا که بسیاری از ناشرانی که شامل این تعلیق می‌شوند، در طول سال آمدند و مکرر بر این موضوع تاکید داشتند که جرمشان را تکرار نمی‌کنند.
وی ادامه داد: نکته دیگر این است که این برای نخستین‌بار نیست که تعلیق صورت می‌گیرد، اگر به سوابق نگاه کنید قبل از این دوره هم ما شاهد بخشش یک باره ناشران بدون قیدو شرط بودیم. اما در راهکار جدید بحث تعلیق است، یعنی احکام به قوت خود باقی هستند. بعد ازدو سال چنانچه تخلفی انجام نشود، این احکام بلااثر است، در عین حال راه برای معاونت فرهنگی در این زمینه باز است که با اولین تخلفی که حتی کمتر از تخلف مورد اشاره در آراء انجام شود، بتواند احکام را اجرایی کند.
امیرزاده با اشاره به برخی از انتقادات درباره اینکه چرا متخلفان به مناسبت ایام و اعیاد شعبانیه و بنام انقلاب بخشیده شدند، گفت: این چنین بخشودگی‌هایی مرسوم است، عفوهایی که در حوزه قضایی کشور صادر می‌شود نیز به همین مناسبت‌هاست و متخلفان به نوعی شامل تخفیف مجازات می‌شوند، اگر به کسی اتهامی وارد نشده باشد که اغماض و بخشش معنا پیدا نمی‌کند، این فرایند خلق‌الساعه و تازه نبوده است، تجربه نشان داده در بسیاری از مواقع هم اثرگذار بوده است.
وی در پاسخ به اینکه برخی از ناشران از اینکه ضرر و زیان ناشران متضرر در این تصمیم ارشاد دیده نشده است، گلایه داشتند، گفت: در این فرصتی که مجداٌ به این گروه از ناشران داده شده است، تمامی احکامی که ناظر بر تکثیر غیرمجاز و برداشت غیرقانونی از یک اثر بوده مستثنی شده است، من همین جا اعلام می‌کنم، چنانچه هر کدام از این ناشران که مشمول دستورالعمل جدید قرار گرفتند، شاکی خصوصی داشته باشند، با قاطعیت به موضوع رسیدگی خواهد شد.
انتهای پیام/