شهرکرد| سایه سنگین خشکسالی بر بام ایران; بارش‌هایی که کمبودها را جبران نکرد
خشکسالی یکی از مزمن‌ترین و زیان‌بارترین بلایای طبیعی است که چند سالی است سایه سنگین آن بر بام بلند ایران سنگین شده و بارش‌ها هم نتوانسته کمبودها را جبران کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد، روزی روزگاری استانی به نام چهارمحال و بختیاری که سرچشمه دو روخانه کارون و زاینده‌رود است به دلیل داشتن چشمه‌ها و آب فراوان و بارندگی‌هایی که داشت تأمین کننده 10 درصد آب کشور بود اما چند سالی است که این استان هم مانند سایر استان‌های دیگر دچار پدیده‌ای به نام خشکسالی شده که این به دلیل تغییر اقلیم و کاهش بارندگی است، خشکسالی پدیده‌ای است که به صورت نامرئی و بدون سر و صدا و هیاهو خود را نشان می‌دهد و معمولا به آن بلای خزنده گفته می‌شود.
خشکسالی یکی از مزمن‌ترین و زیان‌بارترین بلایای طبیعی است که انسان‌ها از دیرباز با آن آشنا بوده و اثرات قابل توجه آن را بر اقتصاد، کشاورزی، محیط زیست و جنبه‌های اجتماعی تجربه کرده‌اند از این رو می‌توان گفت که در بین بلایای طبیعی متعدد تهدید کننده انسان و محیط زیست، خشکسالی از نظر فراوانی، میزان وقوع و میزان خسارت در رتبه اول قرار داشته تا جایی که عمده تلاش‌های کشورها و سازمان‌های تحت مدیریت سازمان ملل، برای رفع کمبودهای غذایی جوامع مواجه با خشکسالی صرف می‌گردد.
امروز اگر آب هست شاید فردا نباشد لذا امروز برای صرفه‌جویی و اصلاح الگوی مصرف در جامعه باید تدابیری اندیشیده شود به ویژه امسال که بنابر پیش‌بینی‌های انجام شده چهارمحال و بختیاری با بحران کم‌آبی مواجه است که رعایت و صرفه‌جویی در مصرف آب یک وظیفه شرعی، انسانی و اخلاقی افراد است که باید با همت و تلاش بتوانیم فرهنگ استفاده صحیح از الگوی مصرف آب را در استان و جامعه نهادینه کنیم.
در همین راستا جهاددانشگاهی با همکاری شرکت آب منطقه‌ای استان نشست هم‌اندیشی سازگاری و مدیریت مصرف بهینه آب را برگزار کرد.
پیش‌بینی هواشناسی هم برای بارش‌ها خوش آیند نیست
مهرداد قطره معاون هواشناسی چهارمحال و بختیاری در این نشست اظهار داشت: یک زمانی صحبت بود که تغییر اقلیم اتفاق می‌افتد اما الان چند سالی است که اتفاق افتاده و تنها باید سازگار باشیم و به هر طریقی از جمله تغییر نوع کشت، نوع استفاده از منابع ابی و زمان کشت را رعایت کنیم.
وی با بیان اینکه اقلیم شناسی از گذشته وجود داشته است، افزود: تغییراتی که امروز شاهد آن هستیم چیز جدیدی نیست اما امیدواریم بتوانیم امسال این بحران را به خوبی پشت سر بگذاریم.
معاون هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه سال میزان بارندگی نسبت به بلند مدت 62 درصد کاهش یافته است، بیان کرد: در شهرکرد نیز کاهش بارندگی‌ها نسبت به میانگین بلندمدت 68 دزصد کاهش یافته است.
قطره خاطرنشان کرد: ما تقریبا از سال 88 با پدیده خشکسالی مواجه هستیم اما بارش‌ها سال گذشته 600 میلیمتر کمتر بوده و در شهرستان کوهرنگ نیز 2200 میلیمتر کاهش بارندگی داشتیم و مثل این است که 2 سال در این شهرستان بارندگی وجود نداشته بود.
وی با اشاره به بارش‌های بهاری در استان گفت: بارش‌های فصل بهار در شهرکرد 23 میلیمتر بوده که نسبت به پیش‌بینی‌های انجام شده 50 درصد کمبود بار داشتیم و این موضوع برای سازگاری با خشکسالی باید مدنظر قرار گیرد. در این مدت کل استان با پدیده خشکسالی مواجه شده اما در شهرکرد و لردگان شدید است.
معاون هواشناسی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه نوع بارش و میزان ماندگاری برف بر زمین تغییر کرده است، تصریح کرد: بار‌ها در سال 95 حدود 165 میلیمتر بوده که انتظار داشتیم در سال 96 این میزان بارش به 239 میلیمتر برسد اما این اتفاق نیفتاد و سال 96 جز کم بارش‌ترین سال‌ها بوده و شهرکرد با وضعیت بدتری مواجه بود.
قطره ادامه داد: خشکسالی با کمبود بار آغاز و بعد از ان با کاهش آب‌های زیرزمینی و اثرات اقتصادی و اجتماعی ادامه می‌یابد و خیلی از کشورهای دیگر نیز دچار این پدیده هستند اما زاگرس مرکزی و شهرکرد خشکسالی شدید است و رتبه 9 خشکسالی کشور را به خود اختصاص داده است.
وی با اشاره به افزایش دما گفت: زمستان سال گذشته دمای هوا نسبت به بلند مدت 4 درجه گرمتر بود و کشاورزان مجبور بودند مزارع خود را آبیاری کنند و فروردین امسال نیز تاکنون دمای هوا نسبت به میانگین بلند مدت 5 درجه گرمتر شده است و پیش‌بینی ما برای 3 ماه اینده این است که دمای هوا تا 2 درجه افزایش یابد و بارش‌های قابل ملاحضه‌ای نخواهیم داشت و اگر بارشی باشد کمتر از حد نرمال خواهد بود که نمی‌توان 62 درصد کمبود بارش ما را جبران کند.
معاون هواشناسی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: ما زمستان خوبی را نداشتیم و در فرودین هم بارش‌هایی داشتیم اما مقدار بارش‌ها کم بود و پیش‌بینی‌ها خوش آیند نیست.
اجرای طرح تعادل بخشی آب در چهارمحال و بختیاری
محمدعلی ناصری مدیر دفتر حافظت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری در ادامه این نشست اظهار داشت: با توجه به وضعیت بحرانی منابع آب کشور طرحی تحت عنوان "احیا و تعادل بخشی آب " در کشور اجرا شد که طی چند سال گذشته در استانها نیز اجرا شده و در آیتم‌های 13 گاه برنامه‌‍‌ریزی شد که با خشکسالی مقابله کنند که یکی از کارگروه‌ها، کارگروه آگاهی بخشی به افراد مختلف جامعه است که در این راستا تفاهم نامه‌ای با آموزش و پرورش و جهاد دانشگاهی تاکنون منعقد شده است.
کسری مخزن سفرهای زیرزمینی در شهرکرد
وی افزود: همانطور که می‌دانید وضعیت منابع آب در استان وضعیت مطلوبی نیست و باعث تغییراتی در منابع آب سطحی و زیرزمینی شده است و به واسطه کاهش بارندگی طی سال‌های متمادی در 10 سال گذشته میزان کسری مخزن سفرهای زیرزمینی در شهرکرد 193 میلیون متر مکعب بوده که بیشترین سطح کاهش در استان است و در مناطق لردگان کسری مخزن 16 میلیون متر مکعب و در کیار 45 میلیون متر مکعب گزارش شده که این میزان کسری مخزن سفرهای زیرزمینی در شهرکرد نشان دهنده خشکسالی بیشتر است.
مدیر دفتر حافظت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری بیان کرد: همچنین وضعیت چاه‌ها در شهرکرد مطلوب نیست به گونه‌ای که چاه‌ها در دشت شهرکرد 16 متر افت داشته است و به همین نسبت وقتی سطح آب کاهش می‌یابد دبی چاه‌ها در استان به ویژه شهرکرد کاهش می‌یابد، در حال حاضر 40 درصد چاه‌های دشت شهرکرد 50 درصد آب دهی دارند و 20 درصدشان خشک شده و بهره‌برداری لازم را ندارند.
ناصری خاطرنشان کرد: در سال 95 ـ 96 میزان بارندگی در شهرکرد 253 میلیمتر بود اما این میزان بار 66 درصد در سال گذشته کاهش یافته و در شهرستان بن نیز سال گذشته 251 میلیمتر بارش گزارش شده اما بارش‌ها در حال حاضر به 116 میلیمتر رسیده و بارندگی کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه باید راهکارهایی اندیشیده شود، گفت: در این راستا جلساتی در کشور تشکیل شدکه کارگروه سازگاری با خشکسالی نیز در کشور و بعد از آن به ریاست استاندار در استان و به ریاست فرمانداران در شهرستان نیز تشکیل شده که در این وضعیت کمترین آسیب به مردم و کشاورزان برسد.
کشت برنج در دشت شهرکرد ممنوع شد
مدیر دفتر حافظت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری با اشاره به صرف جویی در مصرف آب شرب تصریح کرد: توجه ویژه به این موضوع شود و مصرف نیز باید کنترل شود و در زمینه صنعت نیز پیگیری‌هایی انجام شد که بهره‌وری افزایش و مصرف آب کاهش یابد که استفاده از پساب نیز برنامه ریزی شده است.
ناصری ادامه داد: اما در بخش کشاورزی علاوه‌بر آگاهی بخشی و فرهنگ‌سازی باید از کشت محصولاتی که نیاز به مصرف آب بالا دارند جلوگیری شد بنابراین طی برنامه‌ریزی‌های انجام شده مقرر گردید کشت برنج در دشت شهرکرد ممنوع و کشت محصولاتی مانند سیب‌زمین و ذرت علوفه‌ای که به آب بیشتری نیاز دارند محدود و از سیستم آبیاری تیپ استفاده شود.
وی گفت: تشویق کشاورزان به کشت گلخانه‌های، جلوگیری از حفر چاه‌های غیرمجاز، نصب کنتور هوشمند، برقی کردن چاه‌ها و توجه به سیاست‌های آبخیزداری و اجرای طرح تغذیه مصنوعی از جمله برنامه‌هایی است که برای مقابله با پدیده خشکسالی اندیشیده شده است.
مدیر دفتر حافظت منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: جداسازی آب فضای سبز از آب شرب یکی دیگر از برنامه‌های پیش‌بینی شده است و توصیه می‌شود که فضای سبز جدید احداث نشود و اگر فضای سبز تخریب شد مرمت نشود و از راهکاری جایگزین مانند استفاده از سنگ فرش انجام شود.
ناصری ادامه داد: جداسازی آب شرب از نظافت و خدمات جز برنامه‌های بلند مدت است که قرار است در چند استان به صورت پایلوت اجرا شود.
کاهش 35 درصدی برداشت از دشتهای شهرکرد
حمیدرضا دانش معاون تولیدات دامی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: براساس مصوبات مقرر گردید میزان برداشت در استان 35 تا 50 درصد کاهش یابد که در دشت شهرکرد برداشت 35 درصد کاهش یافته است همچنین مقرر گردید به دلیل مسائل کمبود آب در چغاخور نیز برداشت 50 درصد کاهش یابد.
وی افزود: دشت شهرکرد با 1100 کیلومتر وسعت دارای 816 حلقه چاه، 122 حلقه چشمه و 143 رشته قنات است و آب نفوذی در سفرهای زیرزمینی 20 الی 30 درصد است و وسعت اراضی قابل کشت دشت شهرکرد 29700 هکتار و سطح زیر کشت 24100 هکتار و سطح کشت زراعی 21280 هکتار است.
دانش معاون تولیدات دامی جهادکشاورزی چهارمحال و بختیاری بیان کرد: در راستای مقابله با پدیده خشکسالی بذر میارس و زودرس با ارقام 500 و 600 جایگیزین بذر ارقام 700 شده است و افرادی که بذر با ارقام 700 دریافت کنند کود ازته به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد.
دانش با بیان اینکه کشت برخی محصولات در دشت‌ها ممنوع شده است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر به هیچ عنوان زیر چاه‌ها و موتورهای برنج کشت نخواهد شد و در زمینه کشت بهاره نیز کشت ذرت محدود شده است
وی گفت: کشاورزان استان باید آبیاری مرازع خود را از ساعت 4 بعدازظهر به بعد و یا در شب‌ها انجام دهند که تبخیر کمتری صورت گیرد و بجای کشت شبدر و یونجه از محصولات سورگوم، ارزن و اسپرس کشت کنند.
انتهای پیام/ ت
