بحران آب ایران - ۱۱ / ضرورت انکارناپذیر احداث سد و ذخیره سازی آب در ایران

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، نمایندگان در جلسه صحن علنی دوم اردیبهشت ماه مجلس شورای اسلامی به بررسی دو فوریت طرح الزام دولت به توقف مطالعه، اجرا و توسعه طرح های انتقال آب و سدسازی در حوضه های آبریز رودخانه ها، تالاب ها و دریاچه های محلی به مدت پنج سال پرداختند اما دو فوریت آن تنها 49 رای موافق از مجموع 236 نماینده حاضر را کسب کرد و با 143 رای مخالف و 5 ممتنع، رأی نیاورد.

در این طرح که به امضای 19نفر از نمایندگان رسیده آمده است: "در سایه اجرای طرح های انتقال آب، علاوه بر تخریب محیط زیست و نابودی اقتصاد کشاورزی،‌ شاهد شکل گیری انواع آسیب های اجتماعی و اپیدمی های خطرناک در استان های متضرر از اجرای طرح های انتقال هستیم بنابراین توقف طرح های انتقال آب و سدهای در دست اجرا ومطالعه در راستای رفع نیازهای آب استان های متضرر در حوزه محیط زیست، شرب و کشاورزی تنها راه کنترل پدیده ریزگردها و جلوگیری از نابودی محیط زیست است."

این طرح عجیب که بدون در نظر گرفتن نیازهای جاری آبی کشور در نقاط تمرکز جمعیتی شهرها و روستاها در مجلس مطرح شده، با عدم تصویب دو فوریت آن، به صورت عادی در دستور کار بررسی کمیسیون های تخصصی مجلس قرار گرفته و احتمال بازگشت آن به صحن مجلس وجود دارد.

ناصر کامجو کارشناس مدیریت منابع آب و مدیر امور سد و نیروگاه و تاسیسات زیربنایی شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس  با ارسال یادداشتی به خبرگزاری تسنیم، در خصوص ضرورت سدسازی و ذخیره آب در ایران مواردی را مطرح کرد.

"انسان که هستی و حیاتش وابسته به آب است و این وابستگی به دلیل ازدیاد روز افزون جمعیت و همچنین صنعتی شدن جوامع روز به روز افزایش می­یابد، همواره کوشیده است تا با استفاده از روش­های مختلف به مهار و ذخیره ­سازی آب بپردازد و خطر رویارویی با کاهش نزولات جوی و خشکسالی را به کم­ترین حد ممکن برساند.

با توجه به این­که کشور ایران در محدوده­ کمربند خشک و نیمه خشک کره­ زمین قرار گرفته است، در نتیجه دارای شرایط هیدرولوژیکی خاص خود بوده به گونه­ ای که دو سوم مساحت ایران را نواحی کویری و خشک تشکیل داده و میانگین بارندگی بلند مدت آن حدود 230 تا 250 میلی­متر در سال است. علاوه براین، توزیع زمانی و مکانی بارندگی­ها نیز نامناسب نیست، بطوری­که زمان بارش­ها با زمان نیازها انطباق نداشته و حدود 85 درصد بارش­ها تنها در حدود 15 درصد مساحت کشور و آن هم از اواخر فصل پاییز تا اوایل فصل بهار به ­وقوع می‌پیوندد، درصورتی­که عمده­ نیازهای آبی به خصوص برای کشاورزی از نیمه­ فصل بهار تا اواخر فصل تابستان است.

با توجه به کوهستانی بودن بیشتر مناطق باران­خیز ایران، در صورت عدم احداث سد برای ذخیره ­سازی سیلاب­ها بیش از 50 درصد آورد سالیانه­ رودخانه­ ها تنها در یک فصل به صورت سیلاب از دسترس خارج می­شود!­

توجه به وضعیت ورودی جریان طبیعی رودخانه­ کارون به مخزن سد گتوند و جریان آب خروجی از آن در ماه‌های مهر تا پایان دی ماه 96 واقعیت موارد فوق را عینیت می­بخشد.

متوسط جریان آب ورودی و خروجی سدهای احداث شده بر روی رودخانه­ی کارون در ماه­های مهر تا پایان دی ماه 96

 با توجه به اطلاعات مندرج در جدول فوق ، متوسط جریان ورودی و خروجی از مخزن سد گتوند به شرح جدول زیر خواهد بود:

همان­گونه که ملاحظه می­شود، جریان طبیعی رودخانه در ماه­های مهر تا پایان دی 96، به­ طور متوسط 112 مترمکعب در ثانیه بوده است در حالی که آب موردنیاز پایین دست برای شرب، صنعت و زیست محیطی و کشاورزی در ماه­های متناظر210 مترمکعب در ثانیه بوده است. این روند برای ماه­های آتی نیز همچنان ادامه خواهد داشت. پاسخگویی به مابه التفاوت جریان طبیعی رودخانه و نیازهای آبی پایین دست صرفا با وجود مخازن احداث شده روی رودخانه­ کارون امکان­پذیر است و در صورت عدم وجود چنین مخازنی به عنوان سازه ­های ذخیره­ کننده و تنظیم­ کننده­ آبی، بر روی رودخانه کارون در حال حاضر می­توانست استان خوزستان را با چالش­های بسیار جدی کمبود آب مواجه نماید.

با عنایت به محدود بودن حجم آب سفره­ های زیرزمینی، برای حال حاضر و آینده، سدهای بیشتری، جهت تامین نیازهای اولیه و مدیریت بهتر منابع آب­های سطحی موجود، لازم است احداث شود.

با توجه به مورد اشاره شده بالا، مشخص نیست ارایه ­کنندگان لایحه­ دو فوریتی به مجلس شورای اسلامی برای عدم احداث سد به مدت 5 سال روی حوضه­ رودخانه­ های کارون و کرخه، براساس کدام کار کارشناسی صورت گرفته، چنین لایحه­­ ای را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرده ­اند؟"

شرایط ویژه کم‌آبی و خشکسالی امسال که در نیم قرن اخیر بی‌سابقه بوده و همچنین رویه مصرف آب در کشور که با هیچ منطقی نمی‌توان مصرف بی‌رویه و غیربهینه آب در بخش‌های شرب، کشاورزی، صنعت و آبیاری شهری را توجیه کرد، خبرگزاری تسنیم را بر آن داشت تا با بررسی جزئیات بحران آبی کشور نسبت به ترسیم دقیق شرایط موجود و آینده اقدام کند و با پژوهش در این زمینه و بهره‌گیری از نظرات مدیران مسئول و کارشناسان خبره، در قالب پرونده "بحران آب ایران" راهکارهایی عملی برای اصلاح امور به‌منظور رفع تنش‌ها و رسیدن به شرایطی که مدیریت بهینه تأمین و مصرف آب را در کشور شاهد باشیم، ارائه کند.

گزارش‌های پیشین:

بحران آب ایران ــ 1 / کم‌بارشی و خشکسالی بی‌سابقه در نیم قرن اخیر

بحران آب ایران ــ 2 / ذخیره برفی تهران به صفر رسید/امسال در تهران جیره‌بندی آب نداریم

بحران آب ایران ــ 3 / بحران آب یا بحران مدیریت آب؟

بحران آب ایران ــ 4 / اصفهان روی تیغ کم‌آبی؛ مصوبات شورای عالی امنیت ملی برای آب اصفهان

بحران آب ایران ــ 5 / مصرف آب یک دریاچه در هر شبانه‌روز توسط تهرانی‌ها+ فیلم

بحران آب در ایران ــ 6 / 35 میلیون ایرانی در معرض تنش آبی؛ مدیریت مصرف تنها راه نجات است

بحران آب ایران ــ 7 / نیاز به 1000 میلیارد تومان بودجه برای گذر از شرایط ویژه کم‌آبی امسال

بحران آب ایران ــ 8 / اینفوگرافیک/ ایران، فقیرِ آب

بحران آب ایران ــ 9 / برفی برای ذوب‌شدن نداریم + عکس

بحران آب ایران ــ 10 / حق‌آبه ایران در گلوی افغانستان ماند؛ وزارت خارجه بجنبد

انتهای پیام/