گزارش تسنیم| سناریوهای پیش‌ِرو برای نخستوزیری عراق
پس از شمارش ۹۱درصد از آرای انتخاباتی در ۱۶ استان از ۱۸ استان عراق که از پیشتازی جریان سائرون وابسته به جریان صدر در انتخابات حکایت دارد، گمانه‌زنی‌ها درباره نام نخست‌وزیر برای تشکیل دولت آینده در محافل سیاسی عراق بالا گرفت.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، انتخابات پارلمانی عراق روز 22 اردیبهشت ماه برگزار شد و تا امروز بخش زیادی از نتایج آن به‌صورت رسمی منتشر شده است.
با توجه به آرای ائتلاف‌های مختلف در عراق می‌توان گفت که هیچ حزبی به‌تنهایی نمی‌تواند دولت آینده را تشکیل دهد و بنابراین نیاز است احزاب برای تشکیل کابینه آینده با یکدیگر ائتلاف کنند و بر سر گزینه مورد نظر برای انتخاب نخست وزیر به توافق برسند.
بر اساس توافق جریانهای سیاسی که برگرفته از مدل لبنان است، گزینه نخست وزیری به شیعیان می‌رسد، کُردها ریاست جمهوری را در دست خواهند داشت و ریاست مجلس هم به سنی‌ها خواهد رسید.
ماده 86 قانون اساسی عراق تاکید می کند که رئیس جمهور بعد از انتخاب شدن از سوی پارلمان نامزد فراکسیون اکثریت در پارلمان را مامور تشکیل دولت ظرف 15 روز از تاریخ انتخاب رئیس جمهور میکند. نخست وزیر مامور تشکیل دولت در طول مدت حداکثر 30 روز از تاریخ مامور شدن باید اسامی وزرای خود را معرفی کند.
با توجه به موضع‌گیری روز گذشته مقتدا صدر ــ رهبر جریان سائرون که تاکنون بیشترین کرسی‌ها را به‌دست آورده و در صورتی که تغییری در نتایج انتخابات به‌وجود نیاید ــ این جریان به‌عنوان بزرگترین فراکسیون بر اساس قانون اساسی این کشور مأمور تشکیل کابینه خواهد شد.
وی قرار است در تشکیل دولت آینده با عمار حکیم، ایاد علاوی و بارزانی ائتلاف کرده و دولتی تکنوکرات تشکیل دهد.
البته ذکر این نکته لازم است که فراکسیونی که حائز اکثریت شد، لزوماً به این معنا نیست که نخست وزیر نیز از این جریان انتخاب شود، امری که در سال 2010 اتفاق افتاد و ایاد علاوی با کسب اکثریت آرا بین فراکسیون‌ها نتوانست نخست وزیری را کسب کند و فراکسیون شیعیان با ائتلاف جریانهای سیاسی توانست بزرگترین فراکسیون را در پارلمان تشکیل دهد و مأمور تشکیل کابینه شد.
بنابراین ائتلاف این جریان با جریانهای سیاسی و نقش لابی و حتی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز در تشکیل کابینه نقش تعیین کننده‌ای دارد.
بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باور بودند که نخست وزیری حیدر العبادی برای این دوره هم تثبیت شده، ولی جامعه عراق جامعه‌ای پیچیده است که به‌راحتی نمی‌شود آینده سیاسی این کشور را پیش‌بینی کرد.
امری که در دوره گذشته اتفاق افتاد و در حالی که همه صاحب‌نظران سیاسی از نوری المالکی به‌عنوان نخست وزیر این کشور در دوره سوم یاد می‌کردند ناگهان و در لحظات آخر، نام حیدر العبادی برای تصدی پست نخست وزیری به‌میان آمد و وی مأمور تشکیل کابینه شد.
باید منتظر ماند بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات عراق، جریانهای سیاسی پشت‌پرده به چه توافقی درباره نامزد مورد نظر برای نخست وزیری عراق دست می‌یابند.
اگر با این فرض که ائتلاف سائرون را مأمور تشکیل کابینه بدانیم این سؤال مطرح است که این جریان چه‌کسی را مأمور تشکیل کابینه خواهد کرد. همان طور که مقتدا صدر اعلام کرد این جریان قرار است که با حکیم و نیز فهرست ایاد علاوی ائتلاف تشکیل دهد که در صورت تحقق این امر نام حیدر العبادی از نخست وزیری حذف خواهد شد.
البته صدر از فهرست النصر وابسته به حیدری العبادی نیز برای تشکیل دولت ائتلافی دعوت کرد ولی با توجه به نتایج غیرمنتظره‌ای که جریان النصر گرفت، بخت عبادی برای تصدی این پست کاهش یافت؛ به‌خصوص اینکه جریان تحت رهبری وی توانست جایگاه پنجم را در بغداد کسب کند.
گفته می‌شود که جریان مقتدی، "علی دوای" استاندار میسان را برای پست نخست وزیری در نظر دارد که به‌دلیل خدماتی که از وی به مردم در این استان دیده شده و اقدامات موفقیت‌آمیز وی در این استان از وی به‌عنوان یکی از گزینه‌های نخست وزیری یاد می‌کنند.
وی به‌دلیل رفتارهای ساده و منش مردمی خود و نیز کمک به کارگران پروژه‌های استان و بر تن کردن لباس آبی‌‌رنگ شبیه به لباس کارگران شهرداری مشهور است.
از "عبدالحسین عبطان" وزیر ورزش و جوانان عراق وابسته به جریان حکمت به‌ریاست عمار حکیم نیز به‌عنوان یکی دیگر از گزینه‌های پست نخست وزیری یاد می‌شود؛ به‌خصوص اینکه مقتدی صدر آمادگی خود را برای ائتلاف با حکیم اعلام کرده که این امر شانس وی را برای تصدی این پست قوت می‌بخشد.
البته سناریوی دیگری نیز مطرح است که در آن، جریان فتح با نصر و دولت القانون به‌رهبری نوری المالکی و دیگر جریانهای سیاسی ائتلاف فراگیری را تشکیل دهند و کابینه را تشکیل دهند که در صورت تحقق این امر گزینه نخست وزیری از میان این فهرست‌ها انتخاب خواهد شد. اما احتمال این سناریو با توجه به نتایج انتخابات اخیر در عراق و تمایل مردم برای ایجاد تغییرات در بدنه حاکمیت بعید به‌نظر می‌رسد.
مضافاً اینکه اختلافات بین عبادی و مالکی باعث ایجاد دو لیست جداگانه در انتخابات و نیز شکاف در حزب الدعوه بعد از حدود 70 سال شد که این موضوع بیانگر بعید بودن ائتلاف این دو جریان با یکدیگر است.
همان‌طور که نتایج انتخابات پارلمانی عراق برای همه غیرمنتظره بود، باید منتظر نتایج رسمی انتخابات بود و دید کدام جریان سیاسی عراق می‌تواند با تشکیل ائتلاف، نامزد مورد نظر خود را برای چهار سال بر کرسی نخست وزیر عراق بنشاند.
با توجه به تجربیات گذشته تمامی احتمال‌ها وارد است و به‌طور قطع نمی‌توان گفت که چه‌کسی تصدی پست نخست وزیری عراق را به‌دست خواهد گرفت.
حسن رستمی کارشناس مسائل منطقه
انتهای پیام/*
