آمریکا درصدد سلطه بر اقتصاد و ارتش ازبکستان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو در تحلیلی می‌نویسد: "شوکت میرضیایف" رئیس جمهوری ازبکستان روز سه شنبه برای نخستین بار به ایالات متحده سفر کرده و امروز (چهارشنبه) قرار است در کاخ سفید با "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا دیدار کند. در پایان این ملاقات قرار ست بیانیه مشترکی تحت عنوان «ازبکستان و آمریکا- آغاز دوره جدید مشارکت راهبردی» و همچنین 45 سند و توافقنامه در زمینه سرمایه گذاری به ارزشی معادل 4 میلیارد دلار امضاء شود. مهمترین نکته این سفر این مسئله است که رهبر ازبکستان قادر خواهد بود توازن بین منافع آمریکا و روسیه که هر دو برای تاشکند اهمیت دارد، حفظ کند یا خیر.

در آستانه سفر سه روزه میرضیایف به واشنگتن، ژنرال "جوزف اوتل" فرمانده کل نیروهای مسلح آمریکا نیز به تاشکند سفر کرده بود و مسائل مربوط به همکاری‌های نظامی و اوضاع افغانستان در مرکز توجه مذاکرات وی با مقامات بلندپایه، از جمله رئیس جمهور قرار داشت.

تاشکند خواهان روابط متقابلا سودمند با واشنگتن و مسکو است

ازبکستان علاقه مند است تا نظامیان این کشور در دانشگاه‌های نظامی آمریکا تحصیل کرده و ارتش از انواع تجهیزات نظامی جدید آمریکایی استفاده کند. برای واشنگتن نیز ازبکستان کشوری مهم برای افزایش نفوذش در منطقه آسیای مرکزی بشمار می رود که نقش بالقوه‌ای نیز در حل و فصل اوضاع افغانستان دارد. به گفته مقامات آمریکایی، عملیات نظامی در افغانستان تا زمانی که طالبان بر سر میز مذاکره با کابل ننشیند، ادامه خواهد داشت و این به معنای آن است که آمریکا همچنان به گسترش همکاری‌های نظامی با ازبکستان و دیگر کشورهای آسیای مرکزی نیاز دارد که از طریق آنها محموله‌های مهم نظامی به افغانستان منتقل می شود. منفعت ازبکستان در این همکاری نیز  دستیابی به تجهیزات نظامی برای نیروهای مسلح خود است. البته این به معنای آن نیست که ارتش ازبکستان به سطح استانداردهای آمریکا خواهد رسید. در عرصه مشارکت نظامی، روسیه همچنان شریک شماره یک ازبکستان بشمار می رود.

به عقیده تحلیلگران، سفر رئیس جمهوری ازبکستان به واشنگتن مورد توجه زیاد هم برای سایر کشورهای آسیای مرکزی و هم روسیه قرار دارد. طی یک سال و نیم گذشته ازبکستان روابط خود را با همه کشورهای منطقه بهبود بخشیده و روابطش با مسکو نیز به سطح جدیدی ارتقاء یافته است.

در چنین شرایطی، این سفر می تواند به منزله تغییر اولویت‌ها در سیاست خارجی ازبکستان تلقی شود. هرچند مقامات تاشکند تاکید دارند که سیاست خارجی آنها تغییری نکرده و آسیای مرکزی اولویت اصلی این کشور است. این در حالی است که این کشور حتی امکان عضویت در ناتو را نیز مورد بررسی قرار داده است.

بدین ترتیب سفر شوکت میرضیایف به آمریکا باید ثابت کند که ازبکستان طرفدار سیاست خارجی چندجانبه و روابط متقابلا سودمند با کشورهای بزرگ جهان است. رئیس جمهوری ازبکستان احتمالا می تواند چنین توازنی را برقرار ساخته و بطور همزمان روابط خوبی را با کشورهای روسیه، قزافستان، چین و آمریکا داشته باشد.

تاشکند از سرمایه‌های غرب و شرق در جهت توسعه خود بهره می‌برد

از سوی دیگر ازبکستان در حال تحقق برنامه بلندپروازانه ای در زمینه مدرنیزه سازی مبتنی بر توسعه اجباری صنایع این کشور است. در این برنامه روسیه و چین از قبل همکاری دارند و رئیس جمهور میرضیایف در جریان سفرهای خود به مسکو و پکن، توافقنامه هایی در زمینه سرمایه گذاری، به ترتیب به ارزش 16 و 20 میلیارد دلار امضاء کرده و اکنون نیز نوبت به آمریکا رسیده است.  

لازم به یادآوری است که در سال 2002 توافقنامه مشارکت راهبردی بین تاشکند و واشنگتن امضاء شد. (البته توافق مشابهی نیز با مسکو وجود دارد)، بیش از 300 موسسه مشترک در ازبکستان فعالیت داشته و آمریکا در صنایع استخراج طلا، صنعت خودروسازی و دیگر عرصه ها سرمایه گذاری زیادی نموده است. ضمن اینکه سالهاست که مکانیزم رایزنیهای دوجانبه بین دو کشور برقرار است که به هر دو طرف اجازه می دهد تا روند توسعه روابط را اصلاح کنند.

با آغاز به کار دوره ریاست جمهوری شوکت میرضیایف، ازبکستان نه تنها روابط با همسایگانش و البته با روسیه و چین را تقویت نموده، بلکه برخی مشکلات موجود در روابط با آمریکا و برخی کشورهای اروپایی را نیز برطرف کرده است و انتظار می رود که سفر رئیس جمهوری ازبکستان به واشنگتن، انگیزه تازه‌ای را برای توسعه بیشتر همکاری‌ها و ارتقای سطح روابط دوجانبه بوجود آورد.

انتهای پیام/