لرستان|حال و هوای ضیافت نور در دیار لرستان؛ تجلی رسم "کاسم سا" در ماه رمضان
در ماه مبارک رمضان سنت‌ها و آیینهای ویژه‌ای توسط مردم لرستان برپا می‌شود که فرهنگ مردم مومن و متدین این دیار به این آداب و سنت‌ها پیوند خورده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از خرم‌آباد، با فرا رسیدن ماه رمضان، ماه میهمانی خدا روزها و شب‌های شهرها و روستاهای ایران رنگ و بوی دیگری می‌گیرد و آیینهای این ماه عبادت و بندگی خالق یکتا روایتگر فرهنگ و تاریخ کهن این سرزمین می‌شود.
مردم استان لرستان نیز در این ماه آداب و رسوم و سنتهای دیرینه‌ای دارند که علی‌رغم تحولات دهه‌های اخیر برخی از این سنت‌ها هنوز هم به زیبایی خاصی برپا می‌شود.
مردمان لر چ‍ن‍د روز قبل از فرارسیدن ماه مبارک رمضان با خانه تکانی، روزه د‌ار‌ی و عبادت به استقبال این ماه مبارک میروند تا خود را برای ضیافت الله آماده کرده و از ذخایر گنجینه‌های بی‌منتهای پروردگار بهره ببرند.
غبارروبی مساجد از سنتهای دیرینه این ماه مبارک است که در اکثر استانها نیز دیده می‌شود و مردم لرستان نیز یک هفته قبل از ماه رمضان مساجد را غبارروبی می‌کنند تا خود را برای استقبال از این ماه آماده کنند.
در ماه مبارک رمضان در بیشتر مساجد، حسینیه‌ها و بسیاری از خانه‌ها ختم قرآن برگزار می‌شود ، هرچند ختم قرآن تنها به ماه رمضان اختصاص ندارد و در تمام ماه‌های سال برپا می‌شود، اما در ماه رمضان حال و هوای دیگری به خود می‌گیرد.
در لرستان ضیافت‌ها در ضیافت نور به اوج خود می‌رسد و مردم با دعوت گرفتن از بستگان و آشنایان به هنگام افطار سعی در به‌جای آوردن صله رحم دارند.
کاسمسا
بهزاد پاکدل مسئول کانون آئینی سنتی لرستان در رابطه با آداب‌ورسوم مردم لرستان در ماه مبارک رمضان اظهارداشت: یکی از سنتهای زیبای مردم این دیار که در ایام ماه مبارک رمضان بسیار پر رنگ‌تر می‌شود ف‍رس‍ت‍‍ادن ب‍خ‍ش‍‍ی از غ‍ذ‌ای افطار و سحر به منزل ه‍م‍س‍‍ای‍ه‌ها است که در نزد قوم لر به آن «کاسمسا» گفته می‌شود.
وی افزود: در قدیم الایام مردم لرستان در ماه رمضان سعی می‌کردند که داد و ستدها و معاملات کلان در سطح بازار قطع شود که با این کار می‌خواستند معاملات را تا جایی که آسیب و ضرری به مال و جامعه نخورد کم کنند.
ثبات و صداقت در بازار
مسئول کانون آئینی سنتی لرستان عنوان کرد: درواقع مردم آن زمان چون می‌دانستند در معامله شبهه وجود دارد و ممکن است حرام وارد مال آن‌ها شود سعی می‌کردند در این ماه باخدا بیشتر معامله کنند بنابراین سعی می‌کردند بیشتر بخشش کنند تا معامله . و امروز ناخواسته این کار به عنوان یک فرهنگ پنهان و نامعلوم در جامعه ما وجود دارد و مردم معتقدند که در این ماه ثبات و صداقت در بازار وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه مردم سعی درگرفتن روزه معامله داشتند، بیان کرد: در زمان‌های گذشته مردم لرستان سعی می‌کردند از خریدهای کلان صرف‌نظر کنند، کمتر به بازار بروند و معامله کنند که همین سبب تعطیل شدن بازارها در آن زمان می‌شد.
سحری خوانی با سرنا و دهل
پاکدل خاطرنشان کرد: در زمان‌های گذشته به دلیل نبود ساعت برای بیدار کردن مردم عده‌ای به نام «جارچی» یا سحری خوان قبل از اذان با آواز «مسلمو هیز کو که وقت خوا، که وقت شیرین شپوهه» و سرنا و دهل به مراسم سحری خوانی می‌پرداختند این افراد معمولاً افرادی آگاه بودند و به هنگام اذان را می‌خواندند تا مردم از خوردن دست نگه‌دارند و در زمان افطار نیز همین‌گونه زمان اذان را اعلام می‌کردند.
وی گفت: درگذشته اذان را برحسب ستاره و خورشید مشخص می‌کردند و در مقطعی از زمان نیز توسط توپچی وقت افطار را مشخص می‌کردند؛ مردم عشایر نیز انسان‌های معتقد و ساده‌ای بودند و به خود خیلی سخت نمی‌گرفتند و برحسب آنچه علمشان را نسبت به شناخت در مورد رفتن آفتاب و با زدن «زیل آساره» و نگاه به ستاره، پشت کوه رفتن آفتاب و بلندی سایه زمان اذان و افطار را مشخص می‌کردند.
مسئول کانون آئینی سنتی لرستان تصریح کرد: مردم عشایر صبح‌ها برحسب ستاره‌ها، صدای گنجشک‌ها، پرندگان و حیوانات حدود زمان شب را مشخص می‌کردند و برای سحر بیدار می‌شدند.
«او ماس» در کنار وعده سحری
وی در رابطه با غذاهای معمول مردم لرستان در ماه رمضان نیز اظهارداشت: حلیم حروش، شیربرنج، آش ماش و شله غذاهای اکثر مردم در ماه رمضان بود و مردم در سحر «او ماس» و چایی را در کنار وعده سحری خود می‌خوردند.
پاکدل افزود: از عمده غذاهای محلی نان گرده را مردم لرستان برای سحری و برساق و غذاهایی مانند سغدو و پشکه که نوعی آش است را در زمان افطار مصرف می‌کردند آری مردم لرستان مردمی فاقد تظاهر بوده و غذا، نماز و آیینهای آن‌ها نیز ساده بوده که این سادگی خاص در تمام زندگی این مردم به چشم می‌خورد.
حلوای شب بیست و یکم رمضان
وی عنوان کرد: مردم لرستان در روزهای عزاداری و شب‌های قدر حلوای نذری می‌پزند و ب‍ن‍‍ا به سنتی دیرینه م‍ق‍د‌ار‌ی از حلوای شب بیست و یکم رمضان را به‌عنوان شیرینی عید فطر نگه می‌دارند، آن‌ها معتقدند این حلوا مقدس و خوش‌یمن است و به همین دلیل اولین صبحانه ماه شوال را در روز عید فطر، با این حلوا کامل می‌کنند.
در روز بیست و یکم ماه مبارک رمضان مردم در مساجد، بقاع متبرکه امامزادگان استان و حسینیه‌ها جمع شده و در غم از دست دادن مولاى متقیان حضرت علی (ع) به سوگ مىنشینند؛ مبلغان دینی که در این ایام به نقاط مختلف استان اعزام مى‌شوند نیز در شهرها و روستاها به اجرای برنامه‌های خاص این ماه می‌پردازند.
حیدری خوانی
در گذر زمان برخی از آیینهای زیبای مردم لرستان در ماه مبارک رمضان کمرنگ شده است مانند حیدری خوانی که پاکدل مسئول کانون آئینی سنتی لرستان اینگونه در موردش می‌گوید.
مردم لرستان در همه‌شب‌های سال حیدری خوانی را داشته‌اند به نحوی که معمولاً هر شب بهویژه در شب‌های قدر بعد از تلاوت قرآن کتاب حمله حیدری نیز خوانده می‌شد که خود از آیینهای ویژه مردم لرستان بوده است.
مسئول کانون آئینی سنتی لرستان افزود: به دلیل اینکه درگذشته افراد باسواد کمی وجود داشت قرآن نیز در تمام خانه‌ها موجود نبود در ماه مبارک رمضان مردم به خانه افراد باسوادی که قرآن داشته می‌رفتند و او برای آن‌ها قرآن تلاوت می‌کرد.
وی عنوان کرد: بدون شک در پرداخت فطریه نیز به سمت سادات می‌رفتند و در این زمینه باید گفت ج‍م‍‍ع‌‌‌آور‌ی فطریه برای م‍س‍ت‍م‍ن‍د‌ان بهویژه اف‍ر‌اد‌ی‌‌ک‍ه نسبت ف‍‍ام‍ی‍ل‍‍ی با ی‍ک‍دی‍گ‍ر دارند، نیز یکی از آداب ح‍س‍ن‍ه‌‌‌ا‌ی است که از دی‍رب‍‍از در این استان وجود داشته است.
امروزه نیز با فرا رسیدن ماه پر برکت رمضان مردم لرستان علاوه بر برپایی آداب و رسوم گذشته، برنامه‌های مختلفی را در این ماه دنبال می‌کنند تا از این بزم آسمانی بهره کافی را ببرند.
مردم لرستان در ماه ضیافت الله بیشتر از ماه‌های دیگر به مساجد میروند و سعی می‌کنند نمازهای یومیه خود را به جماعت بخوانند و معتقدند که ماه رمضان فرصتی برای کسب تقوا و انس با معنویت است.
با فرارسیدن ماه میهمانی خدا مردم لرستان بیش از گذشته مجالس ختم قرآن را برپا کرده و با برگزارى مراسم ختم‌قرآن شکوه خاصى به این ماه مبارک می‌بخشند.
برپایی م‍ح‍‍اف‍ل انس با قرآن ک‍ری‍م، تلاوت و ت‍ف‍س‍ی‍ر ک‍لام وح‍‍ی، برگزاری جشن نیمه ماه مبارک مصادف با ولادت امام حسن مجتبى (ع)، نذری دادن، رس‍ی‍دگ‍‍ی به م‍ح‍روم‍‍ان و ن‍ی‍‍ازم‍ن‍د‌ان جامعه، زی‍‍ارت ام‍‍اک‍ن متبرکه، ح‍ض‍ور در م‍ر‌اس‍مات م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی، برگزاری آیینهای اح‍ی‍‍ا در ل‍ی‍‍ال‍‍ی‌‌الق‍در، اجرای س‍ن‍ت پ‍س‍ن‍دی‍ده صله ارح‍‍ام و نماز عید فطر از دیگر آداب م‍‍ع‍ن‍و‌ی این مردم است که در جای جای استان برپا می‌شود.
انتهای پیام/
