۵ رکن اصلی در توسعه کارآفرینی دیجیتال / بررسی تجارب اتحادیه اروپا
کارآفرینی دیجیتال عبارت از به‌کارگیری فناوریهای دیجیتال در قلب کسبوکار و استفاده از ویژگیهای این فناوری برای ایجاد ارزش، رشد، نوآوری و خلق شغل است که برای غلبه بر چالشهایش، اتحادیه اروپا پنج رکن اصلی را در نظر گرفته است.
به گزارش خبرنگار علمی باشگاه خبرنگاران پویا؛ اقتصاد دیجیتالی به‌عنوان عامل مهم نوآوری، رقابت و رشد، پتانسیل زیادی برای کارآفرینان اروپایی و کسبوکارهای نوپا دارد.
با توجه به اهمیت کسبوکارهای نوپا و نقش فناوری‌اطلاعات در بهره‌وری اقتصادی، اتحادیه اروپا به‌منظور جلوگیری از تکرار تجربیات و اتلاف منابع، تلاش نظام‌مندی را در راستای اشتراک تجربیات کشورهای عضو در این رابطه از مدتها قبل شروع کرده است.
هدف اصلی اتحادیه اروپا از تشکیل این شبکه، ارتقای کیفیت سیاستهایی است که به‌منظور توسعه کاربری فناوری‌اطلاعات در کشورهای عضو صورت می‌گیرد.
کارآفرینی دیجیتال عبارت از به‌کارگیری فناوریهای دیجیتال در قلب کسبوکار و استفاده از ویژگیهای این فناوری برای ایجاد ارزش، رشد، نوآوری و خلق شغل است.
این شکل کارآفرینی اگر چه در ظاهر مطلوب و مورد قبول همگان است اما برای پشتیبانی سیاستگذاران از طرح توسعه کارآفرینی دیجیتالی، موانع و چالشهایی از جمله موارد زیر وجود دارد:
- فقدان دانش دیجیتالی برای تغییر کسبوکار
- نبود فرهنگ کارآفرینی دیجیتال
- پایین‌بودن سطح مهارتهای کارآفرینی دیجیتال
- دشواری در دسترسی به منابع مالی و سرمایه‌گذاری
- بازارهای دیجیتالی مجزا و جزیره‌ای
برای غلبه بر این موانع و چالشها و تحقق اهداف، اتحادیه اروپا پنج رکن اصلی را در نظر گرفته است.
رکن اول: پایگاه دانش دیجیتال و بازار ICT
هدف اصلی این رکن کمک به کسبوکارها برای حرکت به سمت دیجیتالی شدن، است که نتیجه آن بهبود بهره‌وری و رقابت‌پذیری خواهد بود.
کسبوکارها ناچار هستند به سمت دیجیتالی شدن حرکت کنند اما تأثیر این فرآیند در صنایع و کسبوکارهای مختلف، متفاوت است.
در اتحادیه اروپا صنایع مبتنی بر اطلاعات و خدمت محور، سریعتر از سایر صنایع به سمت فناوریهای دیجیتالی حرکت کرده‌اند و لازم است سیاستگذاران به این تفاوت سطح و عملکرد توجه خاصی داشته باشند.
از این رو اتحادیه اروپا برنامه‌ای را به منظور توسعه دانش دیجیتالی در صنایعی که کمتر دیجیتالی شده‌اند و پتانسیل بالای دیجیتالی شدن دارند، در نظر گرفته است.
مهمترین اقدامات صورت گرفته در این رکن عبارتند از:
- کمپینهای نوآوری دیجیتالی: برنامه‌های نوآوری دیجیتالی مختص صنایع کمتر دیجیتالی شده (مانند گردشگری، حمل‌و‌نقل و توزیع) با مشارکت دادن سیاستگذاران، انجمنهای صنعتی، دانشگاه‌ها و شرکای خصوصی.
- تقویت خوشه‌های صنعتی موجود: تسهیل مشارکت و همکاری نزدیک بین صنایع و نوآوران دیجیتالی در داخل مراکز صنعتی، ترویج آگاهی و آموزش در خوشه‌ها و تشویق به همکاری بین خوشه‌ها با نگاهی به ارائه داستانهای موفقیت.
- راهحلهای دیجیتالی سیستمهای توزیع‌شده مختص صنعت: پرورش راهحلهای مختص صنعت برای افزایش ارتباط کسبوکارهای کوچکتر با بازار دیجیتال و گسترش اپلیکیشنهای هوشمند و راهحلهای دیجیتال برای صنایع خاص.
رکن دوم: ارتقای بازار دیجیتال
هدف اصلی این رکن، ساده‌سازی ورود به بازار و تحریک عرضه و تقاضای فناوریهای دیجیتالی است.
تکه‌تکه شدن فناوریهای دیجیتالی در امتداد صنایع و مرزهای جغرافیایی، یک چالش بسیار مهم برای اتحادیه اروپا در سرعت بخشیدن به این چشم‌انداز است؛ بنابراین لازم است یک چارچوب قانونی مشخص و هماهنگ برای جهت بخشیدن به فعالیتهای کسبوکارها در نظر گرفته شود که برنامه «بازار واحد دیجیتالی» در راستای همین رکن توسعه یافته است.
این برنامه شامل حرکت آزاد کالاها، افراد، خدمات و سرمایه با تضمین ایجاد فضای رقابتی منصفانه میان آنها است که رهبریت اروپا در اقتصاد دیجیتال را تضمین می‌کند.
اقدامهای مرتبط با این رکن عبارتند از:
- نظارت بر رشد و تکامل کارآفرینی دیجیتال
- نظارت و همسوسازی اقدامات مختلف دیجیتالی
- کاوش فرصتهای دستیابی به راهحلهای چندزبانه
- تسهیل خرید عمومی از نوآوریهای دیجیتالی توسعه یافته توسط شرکتهای کوچک و متوسط
یکی از اقدامات اتحادیه اروپا در زمینه توسعه فرهنگ کارآفرینی دیجیتال، ایجاد یک شبکه آموزش و مشاوره متشکل از کارآفرینان اروپایی است که از فرصتهای جدید حمایت و فرآیند تجاری‌سازی آن را تسریع می‌کنند.
رکن سوم: دسترسی به منابع مالی
اتحادیه اروپا با مؤسسات مالی مختلفی برای بهبود و ارائه ابزارهای مالی به کسبوکارها همکاری می‌کند و همچنین کشورهای عضو در اتحادیه را برای أتخاذ سیاستهای بهتر و دسترسی به منابع مالی کمک می‌کند اما برنامه‌های مالی اتحادیه اروپا عموما سرمایه‌گذاریهای مستقیم را فراهم نمی‌کند.
برای بهبود دسترسی به منابع مالی، به‌خصوص برای استارتاپهایی که در مراحل اولیه رشد خود قرار دارند، مدلهای تأمین مالی Equity در کشور انگلستان تحت عنوان SEIS پیشنهاد شده است.
در این طرح تنها استارتاپهای واجد شرایط دریافت این تسهیلات هستند که سه شرط اصلی کمتر از دو سال از شروع فعالیت، حداکثر 25 کارمند و کمتر از 20 هزار یورو مجموع دارایی را دارا باشند.
پلت‌فرمهای تأمین مالی جمعی پارامتر مهم دیگری در این بخش است که براساس آمار این شیوه تأمین سرمایه در سال 2009 از 0.4 به 4.6 میلیارد یورو در سال 2015 رسیده است؛ البته بر اساس گزارشی که در سال 2012 منتشر شد، تأمین مالی جمعی تنها روش تأمین سرمایه مالی نیست بلکه در برگیرنده منافع غیر مالی نیز می‌شود.
علاوه بر این اتحادیه اروپا طرحهای تشویقی مختلفی از جمله معافیت مالیاتی، برای تشویق سرمایه‌گذران به سرمایه‌گذاری در حوزه کسبوکارهای نوپا در نظر گرفته است.
اقدامات مرتبط با این رکن عبارتند از:
- ایجاد یک پورتال جامع برای دریافت اطلاعات به منظور ترویج استفاده از ابزارهای مالی
- مشوقهای مالیاتی برای دریافت سهام مانند بهبود سیستم مالیاتی برای کمک به سرمایه‌گذاران کسبوکارها، کاهش مالیات بر درآمد و ترویج تجارب موفق مشوقهای مالیاتی
- اجرای چارچوب مالکیت معنوی و سیستم جامع ثبت اختراع
- هماهنگ‌سازی سیاستهای تأمین مالی جمعی: حمایت از تحقیقات درباره تأثیر این شیوه از جذب سرمایه در کارآفرینی و بکارگیری نمونه‌های موفق آن
رکن چهارم: مهارتهای دیجیتالی و رهبری الکترونیکی
اتحادیه اروپا از کشورهای عضو برای اتخاذ سیاستهای بهتر برای دسترسی به منابع مالی حمایت می‌کند اما برنامه‌های مالی اتحادیه اروپا عموما شامل سرمایه‌گذاریهای مستقیم نیست.
اگر چه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و نوآوری‌محور تا حد زیادی وابسته به فناوری است ولی داشتن مهارت و نیروی انسانی خبره، عامل اصلی موفقیت کسبوکارها است.
مهارتهای الکترونیکی در قرن 21 به‌عنوان یکی از طرحهای حیاتی در دستور کار اروپای دیجیتالی قرار گرفته است؛ در بخش صنعت اتحادیه اروپا رقابت، نوآوری و ایجاد شغل با استفاده از فناوری‌اطلاعات و ارتباطات، به‌عنوان یکی از اولویتهای اصلی در نظر گرفته شده است که لازمه آن آشنایی نیروی کار جدید به دانش و مهارت استفاده از فناوریهای جدید است.
از جمله برنامه‌های اتحادیه اروپا در زمینه تقویت مهارتهای الکترونیکی، تشویق افراد تازه کار به راه‌اندازی یک استارتاپ دیجیتالی به جای کار برای شرکتهای سنتی است.
اقدامات مرتبط با این رکن عبارتند از:
- تشویق دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به راه‌اندازی کسبوکارهای نوپای دیجیتالی
- قانون ویزای کارآفرینان در اروپا: این قانون با هدف کاهش موانع ورود کارآفرینان خارجی که تمایل به سرمایه‌گذاری یا شروع یک کسبوکار جدید در اتحادیه اروپا دارند، ایجاد شده است.
- تسهیل مراحل أخذ ویزا برای افراد با مهارتهای بالا
- برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین برای از بین بردن خلأهای دانشی: این چارچوب، 40توانایی که در فضای کاری ICT بکار برده می‌شوند را در پنج حوزه طراحی، ساخت، اجرا، فعالسازی و مدیریت بیان می‌کند.
رکن پنجم: فرهنگ کارآفرینی دیجیتال
در این بخش سعی می‌شود با بهبود تصویری که جامعه از یک فرد کارآفرین دارد، فرهنگ کارآفرینی دیجیتالی، نهادینه‌سازی شود.
یکی از اقدامات اتحادیه اروپا در این زمینه، ایجاد یک شبکه آموزش و مشاوره متشکل از کارآفرینان اروپایی است که از فرصتهای تجاری جدید حمایت و فرآیند تجاری‌سازی آن را تسریع می‌کنند.
پروژه «اراسموس برای کارآفرینان جوان» برنامه دیگری است که به منظور مبادله تجربه کارآفرینی و مدیریت در نظر گرفته شده است؛ به این صورت که با تسهیل شرایط اقامتی کارآفرینان مجرب ساکن سایر کشورها، سعی می‌شود تبادل دانش و تجربه بین این افراد و کارآفرینان جوان راحتتر صورت بپذیرد.
اقدامات مرتبط با این رکن عبارتند از:
- برگزاری کمپینهای آگاهی دهنده درباره کارآفرینی دیجیتال و استفاده از ظرفیتهای رسانه‌های عمومی برای اشاعه فرهنگ کارآفرینی
- ایجاد پلت‌فرمهای مشاوره و شبکه‌سازی از صنایع مختلف
- ترویج پروژه «اراسموس برای کارآفرینان جوان»
- ابتکار بر مبنای داده‌های باز: دسترسی باز به اطلاعات ابتکارات کمیسیون اروپا برای تحریک استفاده از داده‌های عمومی باز برای ایجاد فرصتهای کسبوکار جدید و خدمات.
- گنجاندن مباحث کارآفرینی در آموزش
دیده‌بان کارآفرینی دیجیتالی
دیده‌بان کارآفرینی دیجیتال به عنوان یک ابزار آنلاین برای نظارت بر فناوریهای کلیدی و روندهای بازار، فرصتهای نوظهور کسب‌وکاری، پارادایمهای جدید در کسبوکار و تأثیر آن در اقتصاد اروپا و سیاست‌گذاری توسط اتحادیه اروپا ارائه شده است.
این ابزار مکانیزم نظارتی را برای بررسی روندهای کلیدی در کارآفرینی دیجیتالی فراهم می‌کند و اطلاعاتی را در زمینه فرصتهای کارآفرینی در اختیار سیاستگذاران و کارآفرینان قرار می‌دهد.
اهداف اصلی این سرویس عبارت است از:
- پرورش دانش کارآفرینی دیجیتالی برای درک بهتر اقتصاد دیجیتالی، تحولات و نیازهای در حال ظهور
- تعیین فرصتهای کسب‌وکاری جدید برای کارآفرینان و شرکتهای فعال
- تحلیل فرصتهای کسب‌وکاری بالقوه و دگرگونیهای صنایع به‌منظور پیش‌بینی تغییرات سیستمایتک صنعت و کسب آمادگی دیجیتالی برای کسبوکارها
- تقویت تعامل بین صنعت، علم و سیاست با هدف ایجاد چشم‌انداز مشترک و منسجم
انتهای پیام/
