اردبیل| تیغ واردات بی‌رویه بیخ گلوی اقتصاد؛ پای فرهنگ در تولید لنگ می‌زند
به زعم بسیاری از مسئولان ارشد و محلی، هم‌اکنون واردات کالاهای مختلف به شکلی شکیل از گمرکات و راه‌های درون‌روی کشور کنترل و مدیریت می‌شود، اما این در حالی است که حقیقت خلاف این را بیان می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، اگر این روزها نگاهی به ستون آمار واردات و در نقطه مقابل صادرات بیاندازیم خواهیم دید که در بسیاری از مواقع و موارد میزان واردات از صادرات کالاهای ملی سبقت گرفته است، اما این در حالی‌ست که هم‌اکنون به زعم بسیاری از مسئولان و کارشناسان اقتصادی و مدیریتی کشور، واردات کالاها به صورت همه‌جانبه کنترل و مدیریت می‌شود، البته این بحث در مورد مجموع وارداتی که قانونی صورت می‌گیرند صدق می‌کند، که در این میان قاچاق کالا جای خود دارد.
گرچه تداوم روابط تجاری اعم از واردات و صادرات لازمه بحث ورود به تجارت بین‌الملل در یک کشور است اما باید دقت کرد که این روابط با گرایش به افراط، لطمه‌ای به انسجام اقتصاد ملی وارد نیاورد، چرا که صادرات کلان کالاها شاید در صورت انجام قانونی و مدیریتی زمینه‌ساز ورود ارز و سود کلان به یک کشور باشد، لکن باید دقت کرد که این مسئله در نقطه مقابل، یعنی بحث واردات دقیقا به صورت عکس عمل خواهد کرد و به مرور اقتصاد کشور را به نابودی و فنا خواهد کشاند.
امروزه حمایت از تولیدات و برندسازی محصولات داخلی یک مقوله جهانی و بس حائز اهمیت می‌باشد و زمانی می‌توان به انبوه تولید داخل و معرفی برندهای کارآمد و دارای شهرت و آوازه در سطح جهانی دست یافت که توان و هنر کافی در حفظ روابط تجاری را داشت و در کنار این مهم هوشیار بود که این روابط آسیبی به "انسجام اقتصاد ملی" نزند، البته باید دانست که اینها زمانی محقق خواهد شد که بتوان محصولی، با کیفیتی مطابق با استانداردهای جهانی و عموم‌‌پسند تولید و عرضه کرد.
- واردات بی‌رویه؛ سدی بر مسیر تحقق اقتصاد کلان
رئیس اتاق بازرگانی، صنعت و معدن و کشاورزی استان در گفت‌وگو با تسنیم اظهار داشت: واردات بی‌رویه در صورت نبود سرفصل‌های کارشناسی و مدیریتی ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد می‌کند و آن چیزی که می‌تواند مستمر، پایدار و اثر بخش برای اقتصاد کشور باشد، توجه به سیاست توسعه صادرات است که هم‌اکنون گرچه در کشور ما چندسالی می‌شود که با رشد صادرات مواجه بودیم اما از طرفی دیگر بحث واردات کلان و قاچاق کالا نیز به تناسب همان رشد قابل توجهی داشته است.
حسین پیرموذن ضمن تاکید بر تمرکز بر روی صادرات و استفاده کمتر از واردات مگر در موارد نیاز و ضروری افزود: کشورهای موفق عرصه تجارت بین‌الملل ابتدا صادرکننده خوبی هستند و در بسیاری از سنوات تراز تجاری در این کشورها مثبت می‌شود که این مسئله در طول تاریخ اقتصاد جهان به خوبی نمایش و نشان داده است.
وی ادامه داد: افزایش واردات، به‌طور کلی نمی‌تواند به‌عنوان شاخص منفی از عملکرد اقتصاد محسوب شود؛ مشروط بر اینکه این واردات به ازای صادراتی باشد که از درون اقتصاد صورت گیرد، چرا که بررسی اقتصاد کشورهای بزرگ، نشان‌دهنده ارقام بسیار بالای واردات و متناسب با اقتصاد این کشورهاست.
پیرموذن واردات بی‌رویه را سدی محکم بر مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: نباید اشتباه کرد که افزایش واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای مطلوب بوده و تنها واردات کالاهای مصرفی برای اقتصاد کشور زیان‌بار است؛ زیرا اصل موضوع آنست که ظرفیت‌های اقتصادی کشور در نتیجه این واردات به تدریج تحلیل می‌رود و کارخانه‌های تولیدکننده داخلی همه از دم آسیب می‌بینند.
- قاچاق کالا؛ فرصت‌سوزی اشتغال پایدار
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری گفت: از آثار مخرب واردات کالاهای مصرفی، افزایش مصرف افراد و عادت کردن به الگوی مصرفی در سطح بالاست. این مسئله زمانی خود را بیشتر نمایان می‌سازد که درآمدهای نفتی در یک منطقه کاهش یابد در این صورت درآمد اکثریت خانوارها، بخصوص افرادی که مشاغل دولتی دارند، کاهش می‌یابد.
ارژنگ عزیزی ضمن تاکید به بحث برندسازی و رهیافت این مسئله مهم گفت: یکی از مسیرهای مهم در راستای حمایت از تولید داخلی حفظ تولیدکنندگان توانای داخل و استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در کنار این مهم می‌باشد، که این اصل در واقع علاوه بر کمک به بهبود وضعیت اقتصادی کشور، سبب بهبود روابط تجاری در صورت پرداخت عاقلانه و هوشمندانه به این مسئله می‌شود.
وی ادامه داد: شیوه‌های مطرح کردن برندهای داخلی در سطح بین‌المللی بنا به چارچوب و بدنه اقتصادی هر کشور متفاوت می‌باشد که این مسئله در واقع یک موضوع کارشناسی است که ضرورت دارد به منظور دریافت نتیجه مدنظر از کارشناسان زبده و روشهای راهبردی با وصول سریع به هدف استفاده کرد.
و اما مطرح کردن برندهای داخلی در کشور ما می‌تواند بسیار در اقتصاد کشور موثر بوده و همچنین به حل کثیری از مشکلات کمک کند، که در نقطه مقابل تضمین اقتصاد در یک کشور کار بسیار سختی است اما می‌توان با استفاده از ابزارهایی که امروزه در اقتصاد روز دنیا مطرح هستند مسیر دستیابی به این مهم را کمی کوتاه‌تر کرد که برندسازی و برندینگ یکی از این مولفات می‌باشد که باید به دقت در کشور ما موشکافی شده و مورد بحث و بررسی قرار گیرد، چرا که در صورت پرداخت به آن می‌توان اقتصاد کشور را متحول ساخت.
در کشور ما برای مقابله با بحران بیکاری و تبدیل آن به فرصتی اقتصادی باید سالیانه حدود یک میلیون فرصت شغلی پایدار ایجاد شود و این در حالی است که این رقم در بهترین سالها به پانصد هزار هم نرسیده است و بر اساس آمار سازمان بین‌المللی کار، هر یک میلیارد دلار قاچاق کالا یکصد هزار فرصت شغلی در کشور مقصد رااز بین می‌برد و در حالی که ایران با بحران بیکاری و سیر صعودی فعالان جویای کار مواجه است، با ورود 6 میلیارد دلار قاچاق کالا، حدود 600 هزار فرصت شغلی در کشور نابود می‌شود.
- کالاهایی که مفت صادر می‌شود
پس از بیان برخی مشکلات به سبب وارد کردن کالاهایی به شکل انبوه به داخل کشور حال اشاره‌ای به بحث صادرات و حقیقتا آن دسته از کالاهایی می‌پردازیم که "مفت" به کشورهای همسایه و آن طرف مرزهای کشور صادر می‌شود.
باید اذعان داشت که صادرات برخی کالاها، نه همه آنها، از کشور نه تنها توجیه اقتصادی ندارد بلکه ضررهای پنهانی نیز دارد که می تواند در آینده صدمات جبران ناپذیری بر مسائل اقلیمی و محیط زیستی کشور وارد آورد، چرا که باید گفت صادرات همیشه خوب نیست مخصوصا زمانی که هزینه‌های بالفعل و بالقوه‌ای که تولید یک محصول برای شما دارد از درآمدهایی که با فروش و صادرات آن بدست می‌آورید، کمتر باشد.
شاید اگر این روزها با چند تن از ریش‌سفیدان و افرادی که سن و سالی ازشان گذشته هم‌صحبت شویم به وفور خواهیم دید که گلایه‌هایی از دولت به سبب عدم تامین نیازهای کامل مردم داخل کشور و در عوض صادرات کلان و مفت کالاها به خارج از کشور دارند که شاید در بسیاری از موارد حق با آنها باشد چرا که هم‌اکنون در کشور ما کم نیستند کالاهایی که به مقدار انبوه و فراتر از تقاضا تولید و در نقطه مقابل با قیمت اندک و ارزش ریالی چندرغاز به کشورهای دیگر فرستاده می‌شود که باید مسئولان بدانند اگر تمامی این اقدامات حساب شده و در نهایت اندکی به سود مردم نباشد، در واقع ظلم بزرگی را در حق همین مردم مرتکب می‌شوند.
- واردات کلان زیر ِ پوست اقتصاد
صادرات و واردات دو رکن اصیل و مهم در روابط تجاری و ورود به عرصه بین‌الملل محسوب می‌شود اما نباید به تبعیت از همین مهم با گرایش به سمت افراط توجه به واردات را ارجح و صادرات را فراموش کرد، چرا که در صورت چنین معضلی به مرور از توان اقتصادی کشور کاسته شده و از نقطه‌ای فراتر اقتصاد کشور به کلی فلج خواهد شد.
کارشناس امور اقتصادی و بازرگانی در گفت و گو با تسنیم گفت: صادرات و واردات به عنوان دو رکن اصلی تجارت در یک منطقه محسوب می‌شود که در کنار صادرات لاجرم باید وارداتی نیز در منطقه انجام گیرد تا بتوان در روابط تجاری موفقیت مدنظر را کسب کرد.
محمد باشکوه واردات بر اساس نیازسنجی را بهترین نوع واردات دانست و تصریح کرد: خوشبختانه کشور ما هم اکنون منطقه‌ای با بازار آزاد نیست و همین موضوع سبب شده تا مشکلات اقتصادی و تجاری کم تر از سایر مناطق باشد که در این زمینه نباید مجموعا به فال نیک گرفت چرا که در این زمینه محدودیتهایی هم در بحث واردات در کشور وجود دارد، که این مسئله هم منظر مثبت دارد هم منظر منفی.
وی در پاسخ به سوال ما در خصوص مهار ورود کالاهای قاچاق به کشور و راهکارهای این مشکل اظهار داشت: در هر منطقه‌ای یک سری کانالهای ورودی کالاهای قاچاق وجود دارد که این کانالها و مبادی در کشور ما با نام گمرکات شناخته می‌شوند و سالانه میلیونها تن انواع کالاهای قاچاق بنا به ضعف در نظارت و بازرسی و یا عوامل دیگر وارد کشور می‌شوند که این موضوع در اقتصاد کشور علامت خوبی نیست.
واردات در بحث اقتصاد چیز بدی نیست بلکه لازمه اقتصاد هر کشوری است و بدین ترتیب واردات در وهله اول طبقه‌بندی شده و در صورت نیاز و درخواست کشور مقصد ارسال می‌شود و تداوم همین واردات و در نقطه مقابل صادرات، اقتصاد یک کشور را متضمن شده و روابط آن منطقه با سایر کشورها را مستحکم‌تر می‌کند، اما نکته قابل توجه و تامل در این زمینه سیاستهایی است که در رابطه با آغاز و حفظ این روابط باید تبیین و تعیین شود.
برای دستیابی به اهدافی مانند توسعه صادرات در مدار اقتصاد جهانی و ایفای نقش در تولید جهانی، باید به مسیر واردات نیز توجه ویژه‌ای داشت، چرا که در غیر این صورت مجموعه مباحثی مانند انتقال علم، تکنولوژی و فناوری تحت تاثیر قرار گرفته و از راه‌های مختلف اقتصاد کشور دچار مشکل خواهد شد، که باید این واردات به صورت ویژه و با مساعدت دولت مدیریت شود.
- پای فرهنگ در تولید لنگ می‌زند
یک زمانی در کشور ما مشکلی با نام "کمبود واحدهای تولیدی" وجود داشت این را کسانی که شاید به نوعی با حوزه اقتصادی کشور چه مستقیم و چه غیرمستقیم در ارتباط بوده باشد بهتر می‌داند، یعنی زمانی ما واحد تولیدی و صنعتی کم داشتیم و واردات کلان بود، الان هم که به لطف ید الهی و البته به دور از نظر نماند، لطف کثیر بسیاری از مسئولان واحدهای تولیدی و صنعتی به تعداد انبوه داریم هم، باز میزان واردات کلان‌تر از کلان است.
در آن دوران؛ که اشاره‌ای به عهد بوق ندارد بلکه چند دهه قبل مدنظر است، تولید درکشور ما جایگاه خوبی نداشت به طوری که ما مشکل را در نبود واحدهای تولیدی دیدیم و سریع در پی فراهم‌سازی شرایط مطلوب برای راه‌اندازی واحدهای انبوه شتاب‌زده دویدیم، اما سوال ما این است اکنون که واحد تولیدی و صنعتی شکر خدا بسیاری داریم، تولید هم انبوه است، در نقطه مقابل هم واردات هزار ماشاءالله چندبرابر گذشته شده چرا باز اقبال به کالای ایرانی کمتر از چند دهه قبل شده و ملت خود ما تمایل چندهزار برابری به خرید مارک‌های روز دنیا که ساخت کشورهای رقیب است دارند؟
شاید جواب ما نبود فرهنگ در امر تولید باشد. در واقع این تنها مسئله‌ای هست که می‌توان ذهن را مشغول آن کرده و چندسالی هم به غفلت از سایر ارکان اقتصادی در پی حل آن بود، تا بلکه اقتصاد و فرهنگ دنیا روز به روز بهتر و بهتر شده و ما باز هم بازمانده از این غافله باشیم.
رئیس سازمان صنعت، معدت و تجارت در گفت‌وگو با تسنیم گفت: برای ایجاد رغبت به خرید کالای ایرانی و توسعه سهم بازار باید طرح‌های مهم و منسجمی در این زمینه طراحی و پیاده‌سازی شود که این مهم نیز باز از عهده تنها یک نهاد یا سازمانی برنمی‌آید و برای تحقق‌سازی اهداف این حوزه باید تمامی نهادها همکاری منسجم و مداومی داشته باشند.
حامد عاملی تصریح کرد: ضعف در فرهنگ تولید و طریقه معرفی آن به مشتریان در سطح ملی و بین‌المللی شاید یکی از اصلی‌ترین مشکل اقتصاد ایران در این برهه زمانی باشد که در این راستا نیز می‌توان با بکارگیری برخی روشهای مهم که تابع متدهای روز دنیا باشند به حل آن پرداخت البته لازمه این کار آغاز ترمیم و بهبود فرهنگ در بحث تولید در داخل کشور است که باید کشور ما در بحث تولید مستقل بوده و طرح‌های ویژه خود را در امر تولید به کار گیرد که این مهم می‌تواند در بحث رونق اقتصادی کشور بسیار حائز اهمیت باشد.
وی ادامه داد: بحث حمایت از تولید و تولیدکننده نیز در آن طرف مسئله از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد که مردم ما می‌توانند برای یک بار هم که شده با حمایت از تولیدات داخل که در واقع همان حمایت از تولیدکننده است کشور را در دستیابی به سقف آرمانهای اقتصادی که فرموده مقام معظم رهبری نیز می‌باشد هدایت و کمک کنند.
حمایت از تولید و تولیدکننده راهکار اصلی و مستقیم به منظور مدیریت واردات می‌باشد، چرا که در صورت عدم اعتماد به تولیدکننده وطنی و نبود تمایل کافی به استفاده از کالاهای ملی مستقیما بازار سیاه تجارت را در داخل کشور ایجاد خواهد کرد.
البته باید دانست که تحقق اقتصاد مقاومتی صرفا با مشارکت مردمی امکانپذیر است و لاغیر و برای بالا بردن مشارکت مردمی باید از هر نوع فعالیت اقتصادی مردمی استقبال کرد، فضایی باید بر کشور و جامعه حاکم گردد که همه مردم خودشان را مولد در اقتصاد و شریک در پیشرفت و مقاومت کشور حس کنند و بر آن ببالند.
کلام آخر
بی‌شک مسیر اقتصادی در هر منطقه و به تبع در کشور ما، موانع و چاله‌های زیادی دارد که نمی‌توان با ماله کشیدن بر این چاله‌ها سر یک عده‌ای را شیره مالید و یا همچون کبک سر در برف فرو برده و نسبت به این موضوعات بی‌‌تفاوت و بی‌تعصب بود؛ چرا که مردم وقتی حرفی، قولی، وعده‌ای از کسی می‌شنوند به ازای همان وعده چشم‌داشت حرکت و اقدام به عمل دارند.
با یک حساب سرانگشتی و دودوتا چهارتا به خوبی می‌توان به عمق این موضوع پی برد که کیفیت کالای ایرانی در بسیاری از موارد بهتر از نمونه خارجیست، اما چرا بسیاری از مردم ما به تبعیت از مدهای غرب و زیاده‌روی و صرف برای مدپروری و جلوه دادن شخصیت دو هزاری خود به سمت کالاهای بنجل خارجی گرایش می‌یابند این بحثی است که در گزارش بعدی مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.
گزارش از نوشین سلامت
انتهای پیام/ ع
