روایتی جدید از زندگی و اشعار «نیمای جنوب»

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، «پس از سکوت تا کوچ» مجموعه اشعار محمدرضا نعمتی‌زاده،‌ شاعر فقید جنوب کشور، است که زیر نظر محمدرضا ترکی به کوشش فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی منتشر شده است. کتاب تلاش دارد تا با پرداختن به زندگی، زمانه و اشعار نعمتی‌زاده، گرد فراموشی را از چهره این شاعر بزداید. کتاب در ابتدا شرح مختصری از زندگی‌نامه او ارائه می‌کند و در ادامه، ضمن پرداختن به سبک و نحوه شاعری نعمتی‌زاده، تأثیر او بر شاعران جنوب مانند منوچهر آتشی مورد بررسی قرار گرفته است.

در ادامه، «پس از سکوت تا کوچ» قصد دارد تا اشعار نعمتی‌زاده در موضوعات مختلف را به مخاطب معرفی کند. در این بخش، سروده‌های شاعر براساس تاریخ سرایش آثار، تدوین و ارائه شده است که در این حالت، مخاطب می‌تواند با تغییر روحیه و سبک شاعری مصنف آشنا شود.  

سیدجعفر حمیدی،‌ استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی، در مقدمه این کتاب نوشته است: نعمتی‌زاده ذاتاً شاعر بود. جوش و خروش و به اصطلاح جنون شاعری در وجودش موج می‌زد. در گونه‌های مختلف شعر، اعم از دوبیتی،‌ رباعی، غزل، چهارپاره، مثنوی، منظومه‌های بلند در عروض نیمایی، اشعار دو وزنی و دو قافیه‌ای طبع‌آزمایی می‌کرد. شعر او ساده، روان، مردمی و اجتماعی است، پیچیدگی و ابهام در شعرش کمتر دیده می‌شود، اما اوج تشبیه و استعاره و خیال در شعرش آشکار است. گرچه صراحت در بیان به شعر لطمه می‌زند، در شعر عاشقانه نعمتی‌زاده صراحت به زیبایی کلام افزوده است.

او در سرودن غزل، در منطقه جنوب نظیر نداشت. در تازگی بیان، شیوایی گفتار و کاربرد واژه‌ها و تشبیهات بسیار توانا بود... .

حمیدی در ادامه به اشعار ضربی نعمتی‌زاده و تأثیرپذیری او از مولانا در این رابطه اشاره کرده و می‌نویسد: غلیان روحی و تأثر شاعرانه نعمتی‌زاده به حدی بود که بیشتر از نوشتن به تفکر مشغول بود. در حقیقت، چنان در تسخیر روح شاعرانه خود بود که مولوی‌وار می‌زیست. زندگی او، که در جوانی زندگی درویشانه‌ای داشت و گهگاه ردا و خرقه می‌پوشید و کشکول و تبرزین به دست می‌گرفت و در خیابان به حرکت در می‌آمد و هو می‌کشید و مدح علی(ع) می‌گفت، مثل زندگی هیچ‌کدام از شاعران بوشهر و فراتر بگویم شاعران ایران نبود، مولوی‌ دیگری بود در قالب نعمتی‌زاده:

مرد ددرم خوانی می‌دانم و می‌دانی
از خود ره درم خوانی می‌دانم و می‌دانی...

در بخش دیگری از زندگی‌نامه و دوران شاعری نعمتی‌زاده، به حضور او در جبهه‌های جنگ تحمیلی و تلاش او برای همراه شدن با مردم اشاره شده است. نویسنده کتاب در این رابطه می‌نویسد: در طول جنگ تحمیلی دولت بعثی عراق علیه ایران، با همه ناتوانی جسمانی و ضعف شدیدی که در بدن داشت، سه‌بار به جبهه‌های نبرد رفت. او از این سنگر به آن سنگر می‌رفت و برای تهییج رزمندگان، شعر می‌خواند و آنان را به نبرد علیه دشمن ترغیب می‌کرد. در این شعرخوانی‌ها، افزون بر قرائت شعرهای تازه‌سروده، از شعرها و سروده‌های قدیمی خود نیز استفاده می‌کرد و آنها را با هیجان بسیار برای رزمندگان می‌خواند:

در قفس تنگ
خصم قوی‌چنگ
پای مرا بست
بال مرا خست
لیک زبانم
با همه مرغان
قصه سراید ز رازهای نهانم
فاش کنم فاش
قصه بیداد
یا شکند نایم از شکنجه صیاد
یا شوم آزاد

نعمتی‌زاده از جمله اولین شاعرانی بود که به استقبال شیوه نیمایی رفته و با این قبال نیز طبع‌آزمایی کرده است؛ از این رو برخی او را «نیمای جنوب» خوانده‌اند.

کتاب «پس از سکوت تا کوچ» در 480 صفحه و با شمارگان 500 نسخه، به  قیمت 50 هزار تومان منتشر شده است.

انتهای پیام/