پاسخ محمدحسین لطیفی به تسنیم: مخاطب سرّ دلبران نباید با انتظار "صاحبدلان" ما را می‌دید

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، قرار بود هفته‌ گذشته در مجموعه صبا نشست نقد و بررسی سریال رمضانی سرّ دلبران با حضور عوامل و دست‌اندرکاران این کار برگزار شود که به خاطر درگذشت پدر کارگردان این فیلم به زمانی دیگر موکول شد تا اینکه نشست نقد و بررسی سرّ دلبران امروز در سازمان فرهنگی رسانه‌ای اوج با حضور محمدحسین لطیفی کارگردان، محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده، حسین حسنی نویسنده، برزو ارجمند، فرخ نعمتی، شهرام عبدلی،‌نگار عابدی و دیگر عوامل این سریال تلویزیونی برگزار شد و به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.

در سرّ دلبران فریاد زدم که روحانیون ما اجتماعی هم هستند

کارگردان سریال سرّ دلبران که مخاطب رمضانی ما بیشتر با سریال‌های صاحبدلان،‌دودکش و پادری می‌شناسند اعتقاد دارد که مردم باید کاری را ببینند که با آن ارتباط برقرار می‌کنند و لحظات ماه مبارک رمضان را با آن خاطرات دل‌انگیز می‌گذرانند. او تأکید کرد: من شخصاً‌ دوست داشتم بر روی موضوعی کار کنم که نو و بدیع بود یا شاید کمتر فیلمسازی این ریسک را می‌‌پذیرفت تا پای انتقادات و هجمه‌های بعد آن بایستد. واقعیت این است که در کشور ما از قشر روحانی به گونه‌ای صحبت می‌شود که تنها یک بعد دارد یا سیاسی است و یا دینی! اما در "سرّ دلبران" گفتیم که فصل اجتماعی روحانیت که حلقه گمشده و مغفوله این قشر به شمار می‌رود را رمزگشایی کنیم.

سیدسلیم باید نسبت به برخی از رفتارها واکنش سخت نشان می‌داد

وی در پاسخ به انتقاداتی که به روحیه روحانی داستان سرّ دلبران که نقش آن را برزو ارجمند ایفا می‌کرد، داشتند که چرا آنقدر عصبانی و پرخاشگر رفتار می‌کند، تصریح کرد: این انتقادات به گوش من هم رسید که چرا سیدسلیم آنقدر با عصبانیت برخورد می‌کند؛ روحانی داستان ما در جایی که باید عصبانی بشود و نسبت به یک رذیله اخلاقی واکنش نشان دهد، این روحیه را از خودش بروز می‌دهد. باید بپذیریم که روحانیون ما هم انسان هستند و فقط مسئولیت‌شان نسبت به انسان‌های عادی بیشتر است. مگرنه آن‌ها هم در طبیعت برخورد با چالش‌های فراوان پیرامونی بایستی واکنش‌های سخت هم داشته باشند.

سنت لهجه صحبت کردن در سرّ دلبران را شکستم

کارگردان سرّ دلبران به سوال بسیاری از خبرنگاران که به انتخاب شهر یزد برای فیلمبرداری انتقاد داشتند که یک شکل تزیینی داشت تا بافت‌گونه، افزود: برای ما بافت اصلی قدیمی شهر مهم بود که خوشبختانه این فضا در شهر یزد وجود داشت. چون در دیگر شهرها شاهد یک به‌هم ریختگی معماری قدیمی بودیم از این جهت این منطقه انتخاب شد و دلیل دیگری نداشت. شاید بسیاری از من سوال کردند چرا بازیگران به گویش و زبان این منطقه صحبت نمی‌کردند که یک قدری تأمل کردیم شاید این لهجه‌ها آن طور که بایسته و شایسته این قومیت است، درنیاید. با اعتقاد این سنت ارائه لهجه صرف در منطقه فیلمبرداری را شکستم و بیشتر به اعتقادات این نوع شهرها و بافت‌های قدیمی پرداختم.

سیدسلیم را باورپذیر بازی کردم نه نمایشی!

برزو ارجمند بازیگر نقش سیدسلیم درباره اینکه مطلقا قصد نمایش خوب بودن را نداشتم، اضافه کرد: یادم می‌آید در زمانی که مشهد تحصیل می‌کردم هر زمانی که به مدرسه نمی‌رفتم در حرم امام رضا(ع) با یکسری روحانی رفاقت پیدا کردم. در همان دوستان روحانی این عصبانیت را به عینه دیدم که در برابر رذایل اخلاقی و مشکلاتی که باعث می‌شد تا اعتقاد اسلامی و باور دینی مردم تضعیف شود، عصبانی می‌شدند. فکر می‌کنم سیدسلیم را همچون دیده‌ها و باورهایم، بازی کردم و مطلقا نمایش خوب بودن را نداشتم. انسانی که کشاورزی می‌کند، موتورسواری هم بلد است و پیشه‌اش روحانی است اما در خانه‌اش همچون بقیه آدم‌هاست.

سرّ دلبران به رسالت خودش عمل کرد

حسین حسنی نویسنده این سریال درباره اینکه چرا چنین سوژه‌ای انتخاب شد و مخاطب اصلی داستان کیست، گفت: معمولاً در سریال‌هایی که درباره روحانیت ساخته شده بیشتر به نگاه سلوک و عرفان یک روحانی توجه شده و کمتر این نوع پرداخت اجتماعی و خانوادگی را سراغ داریم. همه داستان سرّ دلبران ارتباطش با روحانی از نوع زیستن خودش است. من فکر می‌کنم سرّ دلبران هم به رسالت معرفی یک الگوی مناسب پرداخت و زوایای پیدا و پنهان روحانیون را یک بار دیگر برای مردم مرور کرد و هم می‌خواست به مردم بگوید این چنین مردمانی هم داریم که آنقدر دغدغه‌مند و دلسوز جامعه هستند.

می‌دانستیم چقدر ما را نقد خواهند کرد

لطیفی در پاسخ به این سوال که در کارنامه‌تان کارهای بزرگی وجود دارد که این اثر ضعیف یک مقداری تو ذوق مخاطب می‌زند، خاطرنشان کرد: هیچ‌وقت یادم نمی‌رود روزگاری حاج‌آقای چیذری را دیده بودم که معماری می‌کرد و بابت منبر رفتن پولی نمی‌گرفت. ما در "سرّ دلبران" لحظاتی از زندگی روحانی را به تصویر کشیدیم که مخاطب روحانی داستان را مردی ساده‌دل‌ می‌بیند. جالب است بدانید قهرمان ما نسبت به اتفاقات پیرامونی‌اش واکنش دارد اما شخصیت ضدقهرمان ما خیلی انسان آرامی است. یادم می‌آید در "صاحبدلان" هم می‌خواستند خلیل یک شخصیت روحانی داشته باشد اما ما دفاع کردیم که این طور نشود. چون می‌دانستیم جامعه خواه یا ناخواه این قشر را مورد نقد خود قرار می‌دهد. ولی به هر حال در "سرّ دلبران" زیر بار همه نقدهایش رفتیم و شخصیت یک روحانی دغدغه‌مند و دلسوز جامعه را به نمایش درآوردیم.  

نخواستیم عاقبت "سرزمین کهن" را پیدا کنیم

محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده این سریال با بیان اینکه بایستی بپذیریم به خاطر تحولات امروز جامعه مسجد جایگاه 30 سال پیش خود را ندارد، اذعان کرد: نباید همیشه فیلم حرف امروز را بزند، گاهی به تذکر بسنده می‌کند. باید بپذیریم تحولات بر نظامات فرهنگی ما هم تأثیر گذاشته و مثلاً دیگر مسجد جایگاه 30 سال پیش خود را ندارد. روزگاری روحانی محله همه مشکلات را برطرف می‌کرد و این سریال یک تلنگری زد تا این تذکر به درون آدم‌های امروز جامعه رسوخ کند که شاید دگرگونی ایجاد شود و سنت‌های گذشته را قدری پررنگ‌تر ببینند. نخواستیم بازیگر ما با لهجه و گویش یزدی دیالوگ بگوید چون ترسیدیم زیر هجمه سنگین قومیت‌ها قد خم کنیم و به عاقبت برخی آثار همچون "سرزمین کهن" دچار شویم.

نه بدسلیقگی بود و نه کج‌سلیقگی!

محمدحسین لطیفی کارگردان سریال "سرّ دلبران" در پاسخ به سوال خبرنگار رادیو و تلویزیون تسنیم درباره بدسلیقگی تدوین و شاید پرداخت نادرست فیلمساز که باعث شد در شب عید فطر شاهد سکانس مراسم احیای سریال باشند، تصریح کرد: این را بدانید که سریال باید بیش از این‌ها پیش می‌رفت و باید در قواره رمضانی جا می‌گرفت از این جهت تلاش کردیم حرف‌های غنی و پرمحتوایمان را در محدود کمی به سمع و نظر مخاطب برسانیم. البته که این انگاره، ربطی به بدسلیقگی و یا کج‌سلیقگی ندارد. چرا که در شب عید فطر کاراکتر داستانی ما که نقش‌شان را فرهاد قائمیان بازی کرده کشته می‌شود و یا در سریال "وفا" پوریا پورسرخ در شب سیزدهم که مردم جشن طبیعت می‌گیرند کشته می‌شود. بنابراین ربطی به این نوع دیدگاهی که برخی در فضای مجازی هم مطرح‌ کرده‌اند ندارد و فیلمساز دست بازی برای پرداخت به این انگاره‌ها دارد.

دیگر از دل خودم فیلمی نمی‌سازم

وی در پاسخ به سوال دیگری که خبرنگار فرهنگی تسنیم مطرح کرد، افزود: شما و بیشتر کارشناسان مطرح کرده‌اند که تم داستانی سرّ دلبران، یک ریتم کند و غیرجذابیت و کم حادثه‌ای دارد؛ به گونه‌ای که نبایستی مخاطب منتظر قسمت بعدی این سریال باشد. در پاسخ به این نوع نقدها باید بگویم واقعیت این است که بازخوردها نشان از یک استقبال نسبی دارد. یعنی در واقع کسانی که با دیدگاه سریال "صاحبدلان" پای دیدن "سرّ دلبران" نشستند آن انتظار و توقع را نمی‌توانند داشته باشند. این را هم باید اعتراف کنم بخش‌هایی از این سریال کار دلی لطیفی بوده و به این نتیجه رسیدم که کار دل من برای مخاطب هیچ جذابیتی ندارد و از این به بعد اصلاً دل را محور داستان و دیدگاه فیلمسازی‌ام قرار ندهم. هر تقصیر و اشتباه و ضعفی که هم متوجه "سرّ دلبران" است ثمره نوع نگاه فیلمسازی بنده بوده و همه این نقدها را می‌پذیرم و به این نتیجه می‌رسم که اصلاً‌ از دل خودم فیلمی نسازم.

می‌خواستم بگویم انسان‌ها شایسته لباس‌ امن روحانیت به تن کرده‌اند

لطیفی در یک بخش دیگری از این نشست به موضوع دغدغه "سرّ دلبران" نسبت به مشکلات بانکی کشور، تأکید کرد: ما سکانس‌هایی داشتیم که در آن به وضوح درباره مشکلات بانکی صحبت کردیم که حذف شدند. یادتان بیاید من این دغدغه را از "کت جادویی" داشتم و دردهایی در سینه‌ام وجود دارند که گوشه‌ای از آن را در "سرّ دلبران" فریاد کردم. از طرفی می‌خواستم بگویم لباس روحانیت لباس امنی است که انسان‌های شایسته آن را به تن می‌کنند که باعث مباهات اندیشه‌ها و تفکرات جامعه اسلامی است و کسانی خارج از این مدار هستند باید جامه‌ روحانیت را از تن به در کنند.

سرّ دلبران به کمرنگ شدن ارتباطات اجتماعی امروز، انتقاد می‌کند

محمدرضا شفیعی هم در پایان این نشست به سوال خبرنگار تسنیم اینگونه پاسخ داد: اصلاً این نگاه را در "سرّ دلبران" نداشتیم که بیننده پیگیرانه منتظر قسمت بعدی باشد؛ شاید این نوع نگاه را تعمدی داشتیم. در "سرّ دلبران" شاید حسّ دلچسبی مخاطب،‌دلپذیری ارتباطات میان آدم‌ها باشد. این داستان انرژی و گرمای درونی که به مخاطب القاء می‌کند از روابط افراد و قصه‌های پیرامونی‌اش دریافت می‌‌کند. در واقع حال قصه را توجه به این کارکردهای اخلاقی و اسلامی، معقول‌تر کرده است. یک روابط و گرمایی در دایره ارتباطات خانواده‌های سرّ دلبران وجود دارد که این روزها کمرنگ شده است.

انتهای پیام/