ارکسترها جور ارگان‌های فرهنگی کشور را کشیدند/ خوابِ مسئولان فرهنگی

خبرگزاری تسنیم - یاسر شیخی یگانه

ما در همان روز افتتاحیه جام جهانی 2018 به روسیه آمدیم. وارد سنپترزبورگ شدیم. بازی ایران و مراکش را در آنجا دیدیم. سپس به مسکو رفتیم و دو روزی هم آنجا بودیم. بعد از آن به کازان آمدیم و اکنون هم در انتظار آغاز بازی ایران و اسپانیا هستیم. جاذبه های فرهنگی و هنریِ بسیاری دیدیم. هر شهر و هر منطقه ای میزبان هنرمندان و گروه های هنری مختلفی از نقاط مختلف دنیا بود.

ایرانیان بسیاری به روسیه آمده اند. تقریبا تمامشان به دنبال سرگرمی های فرهنگی و هنری هستند. ایرانیانی که ساکن خارج از کشور هستند؛ تشنه ی دیدنِ هر نشانه ای از ایران هستند. حتی ایرانیانی که از داخل کشور به روسیه آمده اند هم اینچنین اند. بسیاری از آنها وقتی می شنوند که ارکستری از ایران به روسیه آمده و در شهرهای مختلف اجرا دارد؛ به سرعت خودشان را محل اجرا می رسانند؛ بلیت می خرند و به تماشا می نشینند.

در روسیه تنها اتفاق هنری و فرهنگی که از سوی ارگان های ایرانی رقم خورده، همین آمدن ارکسترهای بنیاد رودکی است. ترکیبی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران به خوانندگی سالار عقیلی به روسیه آمد و سه اجرا در شهرهای سنپترزبورگ، مسکو و کازان داشت. رهبری ارکستر در این اجراها بر عهده شهرداد روحانی و فریدون شهبازیان بود.

سه شب اجرا در سه سالن مهم در کشور روسیه؛ سالن فیلارمونیِ شهر سنپترزبورگ با 400 نفر ظرفیت، اجرا در کنسرواتوار چایکوفسکی با حدود 1500 نفر ظرفیت و سالن صالح سایداشف با 700 نفر ظرفیت در شهر کازان. جالب اینکه تمام این سالن ها هنگام اجرای ارکسترِ ایرانی، پر از جمعیت بود و صندلی خالی در آنها دیده نمیشد.

شاید شاهکار این ماجرا زمانی رخ داد که ارکسترهای بنیاد رودکی در شهر کازان اجرا داشتند. شروع این اجرا فقط دو ساعت با شروع بازی مصر و روسیه فاصله زمانی داشت. این بازی برای تیم ملی فوتبال روسیه بسیار مهم بود و بیم آن می رفت که مخاطبان روسی به دیدن اجرا ارکستر نیایند. اما هنگام شروع اجرا باز هم سالن پر بود از مخاطبان روسی. آنها آمده بودند تا اجرا ارکستر ایرانی را ببینند.

روسیه یکی از قطب های مهم در عرصه موسیقی کلاسیک در دنیاست. آنها بهترین ارکسترهای دنیا را در طول سال پیگیری می کنند و اجراهایشان را از نزدیک می بینند و بسیار مشتاقانه به دیدن اجرای ارکستر سمفونیک تهران هم آمدند.

تمام آنچه ما در شهرهای روسیه از نزدیک دیدیم، نشان از این داشت که جام جهانی فوتبال محلی برای ارائه محصولات فرهنگی و هنری است. چه کشور روسیه که میزبان این رویداد بزرگ بود و چه دیگر کشورها؛ جملگی فرصت را غنیمت شمُرده اند تا محصولات فرهنگی و هنریشان را برای تمام جهانیان ارائه کنند.

به هر حال جام جهانی محلی برای حضور طرفداران فوتبال از سراسر دنیاست. حدود 500 هزار نفر از کشورهای مختلف دنیا برای دیدن بازی های دور مقدماتی جام جهانی وارد روسیه شده اند. که از این میان حدود 20 هزار نفر ایرانی حضور دارد. حال باید این پرسش را مطرح کرد که آیا ارگان های فرهنگی در داخل ایران، برنامه ای برای حضور پررنگ فرهنگ و هنر ایرانی در جام جهانی داشته اند یا خیر. به طور حتم پاسخ به این پرسش «خیر» است و تنها حرکتی که در این زمینه انجام شده همان حضور ارکسترهای بنیاد رودکی در روسیه است.

به هر روی مسئولان بنیاد رودکی با اسپانسر خصوصی به روسیه آمدند و شب های موفق و جذابی برای مخاطبان روسی و ایرانی رقم زدند. اما جای خالی دیگر ارگان ها به وضوح دیده میشد. آنچه مُسلم است اینکه، سیاست های فرهنگی و هنری در ایران بسیار محافظه کارانه است. مدیران فرهنگی ترجیحشان نه بر گسترش فرهنگ و هنر ایران، که بر حفظ صندلی هاست. این مدیران هر حرکتی که اندکی ریسک و خطر داشته باشد را به صراحت رد می کنند تا شاید با این کار دوران مدیریتی شان را چند ماه یا چند سال بیشتر کنند.

وقتی در شهر سنپترزبورگ بودیم، چندین مخاطب ایرانیِ ساکن امریکا به سالن آمده بودند. چند نفری هم از مکزیک آمده بودند. از دیدن کنسرت ارکستر ایرانی و شنیدن صدای سالا عقیلی آنقدر خوشحال بودند که دیدن این کنسرت را جذاب تر از دیدن بازی ایران به حساب می آوردند. آنها آدرس و ساعت اجراهای بعدی ارکستر در روسیه را از ما گرفتند تا به دوستانشان بگویند که این اجراها را از دست ندهند.

همه این ها نشان از این داشت که حضور یک ارکستر ایرانی با یک خواننده به نام، در هنگام جام جهانی چقدر به موقع بوده است.

به هر روی تا جام جهانی بعدی چهار سال باقی مانده است و باید ببنیم اصلا تیم ملی فوتبال کشورمان به دور بعدی جام جهانی خواهد رفت یا خیر. جام ملت های آسیا هم در پیش است و چند ماه دیگر این رویداد آغاز می شود. باید دید باز هم مسئولان فرهنگی خودشان را به خوابِ خرگوشی خواهند زد یا اینکه بالاخره آستین ها را بالا می زنند.

شاید در جام ملت های آسیا، باز هم جور ارگان های فرهنگی را همین ارکسترها بکشند.

انتهای پیام/