تلاش حداکثری مدافعان تراریخته برای "ممانعت از شناسایی محصولات تراریخته توسط مردم"

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ یک فوق‌تخصص مهندسی ژنتیک از تصمیم جدید وزارت کشاورزی آمریکا برای اعمال مقررات جدید برچسب‌گذاری محصولات تراریخته خبر داد و گفت: «دولت آمریکا نمی‌خواهد برچسب‌گذاری واقعی این محصولات را انجام دهد ولی به‌دلیل فشار مردم و رسانه‌ها مجبور به برچسب‌گذاری تراریخته‌ها هستند اما در برچسب‌گذاری محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی یا تراریخته به‌جای GMO قرار است از کلمه زیست‌مهندسی‌شده Bioengineered استفاده کند که برای بسیاری از افراد مبهم است و این سؤال پیش می‌آید که؛ چرا آنها نمی‌خواهند برچسب این محصولات به‌صورت واضح و شفاف باشد؟ چرا دولت آمریکا از اینکه بگوید این محصولات GMO یا تراریخته است، فرار می‌کند‌؟».

پروفسور علی کرمی درباره تصمیم جدید وزارت کشاورزی آمریکا در مورد اعمال مقررات جدید برچسب‌گذاری محصولات تراریخته، گفت: «وزارت کشاورزی آمریکا در ماه می اطلاعیه‌ای مبنی بر تغییرات در برچسب‌گذاری محصولات تراریخته (GMO) براساس قوانین جدید این کشور صادر کرد، در همین زمینه این وزارتخانه سایتی را برای نظرسنجی و گردآوری و جمع‌بندی نظرات مردم کشورشان راه‌اندازی کرده است چون این قانون جدید را قرار است تا ماه جولای اعمال کنند لذا می‌خواهند نظرات مردمشان را در قانون جدید برچسب گذاری محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی اعمال کنند».

وی با ابراز اینکه آنها نمی‌خواهند لیبلینگ (برچسب‌گذاری) واقعی را انجام دهند، گفت: «برچسب‌گذاری محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی به دو مدل آمریکایی و اروپایی انجام می‌گیرد. در مدل اروپایی که مدل معتدل است در برچسب این محصول می‌نویسند GMO (دستکاری‌شده ژنتیکی یا تراریخته) یا NON GMO (غیرتراریخته) و آرم و برچسب آن هم کاملاً مشخص است».

پروفسور کرمی افزود: «دولت آمریکا نمی‌خواهد برچسب‌گذاری واقعی این محصولات را انجام دهد ولی به‌دلیل فشار مردم و رسانه‌ها مجبور به برچسب‌گذاری تراریخته‌ها هستند اما در برچسب‌گذاری محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی یا تراریخته به‌جای GMO قرار است از کلمه زیست‌مهندسی‌شده Bioengineered استفاده کند که برای بسیاری از افراد مبهم است و این سؤال پیش می‌آید که چرا آنها نمی‌خواهند برچسب این محصولات به‌صورت واضح و شفاف باشد؟ چرا دولت آمریکا از اینکه بگوید این محصولات GMO یا تراریخته است، فرار می‌کند؟».

وی به سلامت‌نیوز گفت: «برچسب‌گذاری تراریخته‌ها به‌شیوه جدید در آمریکا با برچسب این محصولات در اروپا متفاوت است؛ اگر از کسی در اروپا یا آمریکا بپرسید Bioengineered چیست، معنی دقیق آن را نمی‌دانند البته می‌دانند این کلمه به‌معنی مهندسی‌شده است ولی معنی دقیق آن را نمی‌دانند؛ عده‌ای از مردم آمریکا در سایت نظرسنجی راجع به نام این محصول نظراتشان را نوشته‌اند "چرا نام این محصولات را در برچسب‌گذاری GMO یا NON GMO ننوشته‌اید و از بارکدی به‌نام QR بارکد کیو.آر. که بارکدی دوبعدی است استفاده کرده‌اید؟"».

کرمی افزود: «‌در این روش برچسب‌گذاری به‌دلیل استفاده از بارکدهای دوبُعدی، مصرف‌کننده حتماً باید موبایل مجهز به دوربین و نرم‌افزار اسکنر داشته باشد تا با اسکن بارکد مشخص شود محصول تراریخته است یا خیر که بسیاری از مردم آمریکا این نوع برچسب بارکدی دوبُعدی را دقیقاً نمی‌شناسند».

وی با طرح این سؤال که چرا آمریکا در برچسب‌گذاری تراریخته‌ها می‌خواهد این‌قدر کار را پیچیده و مبهم کند، تأکید کرد: «چون بسیاری از مردم دنیا این کد دوبعدی را نمی‌شناسند و آمریکا نمی‌خواهد مردم محصولات تراریخته را بشناسند، مثل کاری که در ایران در حال اتفاق است. روغن‌‌نباتی‌های بازار ما تقریباً همه تراریخته است و اطلاعات مربوط به تراریخته بودن این روغن‌ها در برخی برندها با خطی بسیار ریز به‌روی برخی از آنها درج می‌شود (که البته باید از این برندها تشکر کرد) و در بسیاری دیگر این هم نوشته نشده در حالی که تراریخته است و این در حالی است که وزارت بهداشت اخیراً ابلاغ کرده شرکت‌های صنایع غذایی باید به‌روی محصولاتشان یک علامت درشت و مشخص درج کنند که محصولات تراریخته چه‌نوع محصولاتی هستند تا مصرف‌کننده درباره این محصولات آگاهی داشته باشد. مردم حق انتخاب دارند نباید این حق از مردم سلب شود».

کرمی با بیان اینکه سومین اشکال در مقررات جدید برچسب‌زنی تراریخته آمریکا این است که محصولاتی را که با استفاده از فناوری‌های جدید دستکاری ژنتیکی تولید شده‌اند در این مقررات قرار نداده است، گفت: «اکنون فناوری مهندسی ژنتیک و تراریخته‌ها وارد نسل چهارمشان می‌شوند و تکنولوژی مهندسی ژنتیک در حال توسعه و پیشرفت است، شاید خیلی‌ها نمی‌دانند برنج طارم مولایی ایران که 20 سال پیش در فیلیپین تراریخته شده با فناوری قدیمی نسل اول مهندسی ژنتیک تراریخته شده است، این تکنولوژی اکنون رسیده به فناوری‌های نوین موسوم به ویرایش ژن و جالب اینجاست که آمریکا این را در مقررات جدید خود حذف کرده است».

وی خاطرنشان کرد: «‌پس دولت آمریکا عمداً سه نقص جدی در برچسب‌گذاری‌ها مرتکب شده است؛ خطای اول این بود که اسم این محصولات را به‌جای GMO گذاشته‌اند Bioengineered، خطای دوم این است که به‌جای درج آرم ساده و شفاف از یک آرم مبهم که تصویرش را در زیر می‌بینید با کلمه مخفف BE به‌جای GMO و بارکد دوبعدی استفاده کرده‌اند و سومین خطا این است که تکنولوژی‌‌های جدید ویرایش ژن مهندسی ژنتیک را از لیست تراریخته بودن، حذف کرده‌اند چون می‌گویند اینها دستکاری ژنتیکی نیستند. البته من قبول دارم در این محصولات ژن خارجی در داخل محصول الحاق نمی‌شوند مانند تراریخته‌های نسل قدیمی مثل برنج تراریخته‌شده طارم مولایی ایران که ژن BT بیگانه در آن وارد شده است ولی حتی با ویرایش ژن هم به‌معنای این نیست که محصولات تراریخته نیستند پس تراریخته هستند و باید برچسب زده شود حال با کدی مشخص شود این با ویرایش ژن است نه الحاق ژن بیگانه، باید خریدار بداند».

این فوق‌تخصص مهندسی ژنتیک در ادامه گفت: «بسیاری از اساتید هم نمی‌دانند که الآن نسل جدیدی از تراریخته‌ها به بازار آمده است به‌عنوان مثال قارچ‌های خوراکی که در نگهداری لکه‌های قهوه‌ای پیدا می‌کرد و بازاریابی آن مشکل می‌شد حال با فناوری ویرایش ژن آنزیمی را که سبب قهوه‌ای شدن بود حذف کرده‌اند و غیرفعال شده و این قارچ‌ها تا مدتها سفید می‌مانند چون قهوه‌ای که شوند مردم آنها را نمی‌خرند و تصور می‌کنند کهنه است یا سیبی را که وقتی برش می‌خورد قهوه‌ای می‌شود به همین فناوری اصلاح ژنتیکی کرده‌اند تا مدتها بعد از بریدن قهوه‌ای نمی‌شود. آمریکایی‌ها این‌ها را از مقررات تراریخته حذف کرده معتقدند اینها تراریخته نیستند و خواسته دانشمندان و مردم آمریکا این است که نباید حذف شود».

وی با تأکید بر اینکه «دقت کنید من مخالف تراریخته‌ها نیستم بلکه این محصولات را نقد می‌کنم»، گفت: «نسل جدید تراریخته‌ها سالم‌تر از نسل قدیم دستکاری‌شده ژنتیکی آن هستند ولی مقررات ما هم باید به‌مانند اروپایی‌ها باشد. من اروپا را به دو قسمت تقسیم می‌کنم؛ اروپای تندرو مثل انگلیس و فرانسه و آلمان و اروپای معتدل مثل سوییس و دانمارک که مقررات آنها واقع‌گرا است، مثلاً سوییس و بسیاری کشورهای اروپایی 15 سال است اجازه کشت محصولات تراریخته را نمی‌دهند ولی واردات انجام می‌شود (دقت شود خیلی فرق است بین کشت تراریخته در سرزمین تا واردات و بدون کشت) ولی در واردات مقررات سختی دارند از مبدأ چک می‌کنند در گمرک چک می‌کنند اطلاع‌رسانی شفاف به مردم می‌کنند برچسب می‌زنند و در فروشگاه‌ها بخش تراریخته جداست حتی ژاپن و کره جنوبی هم خیلی سختگیرانه در واردات عمل می‌کنند، هفته گذشته ژاپن و کره جنوبی که گندم از کانادا وارد می‌کردند فقط به‌دلیل آلودگی گندم‌های وارداتی از ایالت آلبرتا واردات گندم از کانادا را ممنوع کردند، چون کشت گندم تراریخته ممنوع است گویا مزرعه‌ای آزمایشی در آلبرتا ریشه این آلودگی بوده که سریع معدوم کردند».

وی با ابراز اینکه در سایت نظرسنجی آمریکا درباره تراریخته‌ها تنها سه‌هزار نفر در نظرسنجی شرکت کرده و کامنت گذاشته‌اند، گفت: «این تعداد کامنت نسبت به جمعیت 300میلیونی آمریکا بسیار کم است که این نشان‌دهنده این است که جامعه آمریکا هم آگاهی لازم از محصولات تراریخته ندارند، چون کمپانی‌های تراریخته نمی‌گذارند، چون رسانه‌های آمریکا تحت کنترل لابی تراریخته است و نمی‌گذارند به مردم در این زمینه اطلاع‌رسانی شفاف شود».

کرمی افزود: «جالب اینجاست که در این کامنت‌ها اکثریت بر یک نکته تأکید دارند که "چرا اطلاعات شفاف به مردم در زمینه تراریخته‌ها نمی‌دهید؟ چرا بارکد دوبعدی برای این محصولات به‌جای آرم مشخص می‌گذارید؟" که این نشان‌دهنده آگاهی بالای گروه نظردهنده نسبت به محصولات تراریخته است، حال ما چقدر حساسیم در واردات تراریخته؟ کشت تراریخته را ممنوع کردیم چرا واردات را ممنوع نکردیم و افزایش دادیم؟ حال به هر دلیل هم وارد می‌کنید، چک کنید، در مبدأ، در گمرک، صرفاً اظهارنامه کافی نیست. بعد به مردم شفاف بگویید چه تراریخته‌ای وارد شده؟ برای چه؟ خوراک دام؟ روغن‌کشی؟ خوراک مردم؟ برچسب شفاف بزنید. به مردم اطلاع‌رسانی شفاف کنید. مردم را محرم بدانید. چرا اروپایی‌ها و ژاپن و کره این‌قدر برای حقوق مردمشان ارزش قائلند ولی در کشور ما نه؟».

وی با انتقاد از شیوه برچسب‌زنی روغن‌های تراریخته در کشورمان گفت: «اطلاعات مربوط به تراریخته بودن این محصولات اولاً فقط در برخی برند‌ها زده شده نه همه، ثانیاً بسیار ریز نوشته شده به‌عنوان مثال می‌نویسند کلزای دستکاری‌شده ژنتیکی و نمی‌نویسند محصول تراریخته و آرم هم ندارد. بسیاری از افراد در ایران نمی‌دانند معنی دستکاری‌شده ژنتیکی چیست. جالب اینجاست که به‌روی برخی دیگر از روغن‌های نباتی که تراریخته هستند درج نشده که تراریخته هستند و از این فقدان آگاهی مردم سوء‌استفاده می‌کنند و کسانی هم که اندکی درباره تراریخته‌ها اطلاعات دارند به‌سراغ روغن‌هایی می‌روند که به‌روی آن اطلاعات تراریخته‌بودنش درج نشده است در حالی که آنها هم تراریخته است و این یک تقلب و فریب است و مراکز نظارتی و حمایت از مصرف‌کننده باید جداً ورود کنند. قانون برای همه یکسان است».

استاد دانشگاه علوم پزشکی با انتقاد از فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نامگذاری محصولات تراریخته، گفت: «فرهنگستان، اسم این محصول را تراژن گذاشته در حالی این کلمه حتی از تراریخته هم سخت‌تر است و باید کلمه‌ای ساده انتخاب کنند که مردم عادی هم متوجه آن شوند؛ در ایران هم به‌مانند آمریکا یک عده نمی‌خواهند مردم درباره این محصولات چیزی بدانند و حتی به ما تهمت سیاسی‌کاری می‌زنند در حالی که ما بحث علمی می‌کنیم».

وی با تأکید دوباره بر اینکه «ما مخالف تراریخته‌ها نیستیم»، گفت: «می‌گوییم اگر راست می‌گویید تمام قوانین و مقررات و آزمایشات و ارزیابی‌های خطر را در مراکز مستقل نه مراکز وابسته به منفعت‌داران تراریخته انجام دهید و ناظر مستقل نظارت کند و اگر تأیید شد من خودم اولین نفری هستم که آن را قبول می‌کنم، اما هنوز که سلامت آنها تأیید نشده است چرا به سر سفره مردم و غیرقانونی آوردید؟ الآن که خود اینها می‌گویند 20 سال است که مردم محصولات تراریخته مصرف می‌کنند، و ما تازه 5 سال است که متوجه شده‌ایم در سفره ما محصولات تراریخته است و از لحظه آگاهی اطلاع‌رسانی کردیم بعد همین گروه ما را متهم می‌کنند "پس 20 سال گذشته کجا بودید؟"، می‌گوییم به‌خدا نمی‌دانستیم».

وی در پاسخ به اینکه آیا این اقدام آمریکا برای تغییر نام تراریخته‌ها در برچسب‌گذاری این محصولات مخالف پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا نیست، گفت: «آمریکا کاری با پروتکل‌ها ندارد و هیچ معاهده‌ای را اجرا نمی‌کند و خود را بالادست قوانین می‌داند در حالی که در قوانین کارتاهنا اصل بر احتیاط است، اصل احتیاط یعنی چیزی را که حتی احتمال خطر در آن می‌رود نباید مصرف کنیم اما آمریکا به هیچ‌کدام آن عمل نمی‌کند همان‌طور که از معاهده محیط زیست هم خارج شد.

وی افزود: «آمریکا بدترین رژیم در حوزه تراریخته‌ها را دارد. (FDA) سازمان غذا و داروی آمریکا حتی این محصولات را آنالیز نمی‌کند و هرچه را کمپانی سازنده درباره محصول ادعا کرده می‌پذیرد در حالی که در اروپا سازمان (EPA) آژانس حفاظت محیط زیست اروپا محصولات تراریخته را آنالیز می‌کند و مقررات سختگیرانه‌ای دارد چون سلامت مردم برای آنها بسیار مهم است اما آمریکا تحت لابی کمپانی‌های عظیم است و رابطه مستقیمی بین مونسانتو و سازمان غذا و داروی آمریکا وجود دارد و اسناد آن هم منتشر شده که رییس مونسانتو رییس بخشی از FDA آمریکا شده است».

وی با طرح این پیشنهاد که وزارت بهداشت با احترم به نظر شهروندان باید سایتی را برای ارسال نظرات مردم درباره تراریخته‌ها راه‌اندازی کند، گفت: «چرا وزارت بهداشت ما سایتی برای نظرسنجی از مردم درباره محصولات تراریخته در نظر نمی‌گیرد؟ باید یک نظرسنجی از مردم شود که چند درصد از مردم واقعاً می‌دانند که محصولات تراریخته چیست؟ وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و بهداشت، آیا نظر مردم ایران درباره تراریخته‌ها اصلاً برایتان اهمیت ندارد؟ اما لازم است از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو تشکر کنیم که تا کنون 3 بخشنامه برای اجرای برچسب‌زنی تراریخته به صنایع غذایی صادر و رسانه‌ای شده، این بخشنامه‌ها به‌فاصله دو ماه هم ابلاغ شده در مورد برچسب‌زنی ولی ما منتظر اجرایی شدن آنها هستیم».

پروفسور کرمی افزود: «وزارت جهاد کشاورزی و بازرگانی هم می‌توانند کار نظرسنجی از مردم درباره تراریخته‌ها را انجام دهند. درست است که مجری برچسب‌گذاری محصولات در یک حوزه خاصی سازمان غذا و دارو و در یک حوزه دیگر سازمان استاندارد و وزارت جهاد کشاورزی است ولی چون مجری سلامت کشور وزارت بهداشت است چرا برای نظرات مردم احترام قائل نیست و از مردم درباره تراریخته‌ها نظرسنجی نمی‌کند؟».

وی با اشاره به یک نظرسنجی از مردم کشورمان درباره تراریخته‌ها گفت: «در چندین نظرسنجی گسترده‌ای که درباره محصولات تراریخته از مردم کردیم 87 درصد، 88 درصد و حتی 93 درصد مردم در این نظرسنجی‌ها مخالف مصرف تراریخته‌ها بودند».

وی در پایان خاطرنشان کرد: «هرچند معتقدم که تحقیقات علمی در زمینه تراریخته‌ها باید به‌شدت ادامه پیدا کند و ما نباید از فناوری‌های نوین حوزه تراریخته عقب بمانیم اما فعلاً باید واردات و کشت آن را ممنوع کنیم؛ متأسفانه در ایران واردات این محصولات به‌طور گسترده انجام می‌شود و هرچند کشت این محصولات ممنوع است و مجوزی صادر نشده ولی مشخص نیست شاید به‌صورت پراکنده و غیرقانونی صورت می‌گیرد بنابراین لازم است آزمایشات میدانی چه در محصولات وارداتی چه داخلی انجام گرفته و به‌طور شفاف به مردم اطلاع‌رسانی شود».

پرفسور کرمی: ما این برچسب ساده و گویا را برای ایران پیشنهاد می‌کنیم:

انتهای پیام/*