انتشار فهرستگان نسخ خطی عراق/ نسخه‌های موصل و سلیمانیه غارت شده‌اند
حجت‌الاسلام والمسلمین درایتی از اتمام پروژه ۲۰ جلدی معجم مخطوطات عراق خبر داد و گفت: کتابخانه ملی این اثر را به زودی منتشر می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی درایتی محقق نسخ خطی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، از اتمام پروژه «معجم مخطوطات عراقیه» در 20 جلد خبر داد و گفت: در این مجموعه کلیه نسخه‌های خطی عراق شناسایی، فهرست و معرفی شده‌اند، عمده این نسخه‌ها در جریان تحقیق قابل دسترسی بود، البته این مربوط به نسخه‌های نجف، کربلا و یا بغداد است، دسترسی به نسخه‌های موصل و سلیمانیه مشکل‌تر است.
وی ادامه داد: میراث عراق با میراث ایران همپوشی بسیاری دارد، هر دو کشور مدت‌های مدیدی با یک مدیریت سیاسی اداره می‌شده است، مرکز تشیع در عراق بوده و ایرانی‌های بسیاری در عراق ساکن بوده‌اند.کشور عراق قرابت فرهنگی نزدیکی با ایران داشته و حوزه‌های علمیه شیعه در این کشور گرم و فعال بوده است، نسخه‌های خطی موجود در عراق می‌توانند مکمل بخشی از فرهنگ گذشته ایران باشد. البته حجم نسخه‌های خطی عراق به نسبت ایران بسیار کمتر است، در عراق نسخ خطی شناسایی شده و موجود در کتابخانه‌ها و عتبات عالیات به 60 هزار نسخه می‌رسد، در حالیکه در ایران 327 هزار نسخه است.
درایتی تصریح کرد: البته نسخه‌های خطی بسیاری در عراق وجود داشته و یا دارد که هنوز شناسایی نشده‌اند، بخشی از این نسخه‌ها طی تحولات سال‌های اخیر عراق به خارج از این کشور برده شده و دسترسی به آنها ممکن نیست، نسخه‌های خطی بسیاری در کربلا، کوفه، سامرا، نجف،کاظمین و ...وجود دارد که برخی از آنها طی سال‌های اخیر فهرست شده‌اند، حتی در حرم حضرت عباس(ع) کتابخانه‌ای وجود دارد که قرآن‌ها و نسخه‌های خطی بسیاری را در خود جای داده است، اطلاع از این نسخه‌ها برای محققان بسیار حائز اهمیت است، بنابراین در این فهرستگان به صورت مفصل به معرفی این نسخه‌ها خواهیم پرداخت.
درایتی با بیان این مطلب که در این فهرستگان نسخه‌های خطی عربی و فارسی معرفی می‌شوند، گفت: نام مستند کتاب، آوانگاری نام اثر، نام مستند مؤلف همراه با تاریخ تولد و وفات، آوانگاری نام مؤلف، اطلاعات مربوط به آثار پیشینی که اثر مورد نظر با آنها مرتبط است، نام افراد دخیل در شکل‌گیری نسخه، تاریخ و محل تألیف، توصیفی کوتاه درباره محتوا، آغاز و انجام اثر، منابع و مصادری که حاوی اطلاعاتی درباره اثر و یا مؤلف هستند، معرفی آثاری که پس از اثر مورد نظر تألیف شده‌اند و با آن ارتباط دارند از جمله اطلاعات کتابشناختی موجود در این مجموعه است.
وی گفت: همچنین در اطلاعات نسخه‌شناسی فهرستگان نسخه‌های خطی کشورهای اسلامی اطلاعاتی مانند شهر و کتابخانه‌ای که نسخه در آن نگهداری می‌شود، آغاز و انجام نسخه، اطلاعات مربوط به مباحث مندرج در نسخه، حجم نسخه به حجم کل کتاب و گزارش افتادگی‌های احتمالی، نوع خط نسخه، نام کاتب همراه با تاریخ و محل کتابت، شکل ظاهری و تزئینات مندرج در آن، معرفی و گزارش نوشته‌هایی که علاوه بر متن در نسخه درج شده‌اند مانند مصصح، حاشیه، اطلاعات مربوط به وقف یا اهدای نسخه، نوع کاغذ، جلد، تعداد صفحات و قطع آن، منبعی که اطلاعات مربوط به نسخه از آن ذکر شده، گردآوری و درج شده است.
درایتی گفت: این پروژه در اختیار کتابخانه ملی قرار گرفته و قرار است به زودی منتشر شود.
انتهای پیام/
