«گتوند؛ فاجعه یا افتخار ملی» ــ ۴ / «بحران نگرش» در مسئول ایرانی

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، در پرونده «گتوند؛ فاجعه یا افتخار ملی» در نخستین گزارش به بیان تاریخچه مختصری از سد گتوند، بررسی زمان طرح اولین بار در خصوص وجود کوه های نمکی در مخزن این سد، بیان جزئیات سازند گچساران و بررسی ترفندهای شایعه سازان در خصوص کوه نمک و گنبدهای نمکی پرداختیم. (لینک خبر)

در بخش دوم، یادداشتی از  هوشنگ حسنی، کارشناس مدیریت منابع آب و کارشناس شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس در خصوص اهمیت احداث سد گتوند منتشر می شود که در بخشی از این یادداشت، پاسخ هایی به اظهارات عجیب محمدجواد عبدالهی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز که اخیراً در قالب مقاله ای در رسانه ها منتشر شده (لینک خبر) ارائه شده است. (لینک خبر)

در گزارش سوم به ابهاماتی که در مورد دیده نشدن موضوع سازند گچساران در مطالعات مطرح شده پرداخته ایم و همچنین راهکار اجرای پتوی رسی و کارآمد بودن یا اشتباه بودن اجرای این راهکار بررسی شده است. (لینک خبر)

در بخش چهارم، با توجه به اظهارات اخیر عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص تأثیر سد گتوند در شوری آب خوزستان، یادداشتی از  هوشنگ حسنی، کارشناس مدیریت منابع آب و کارشناس شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس که کارشناس مسئول کنترل کیفیت مخزن سد گتوند بوده، در این زمینه منتشر می شود که نکاتی قابل تأمل در این یادداشت مطرح شده است.

****************

عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست  اخیرا طی سخنانی در دانشگاه امیرکبیر، سد گتوندرا عامل شوری آب خوزستان معرفی کرده اند، که بازتاب بسیاری در نشریات و شبکه  های اجتماعی داشته است. فرمایشات جناب آقای دکتر کلانتری از چند وجه قابل بررسی است.

از منظر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست

 وظیفه رسمی و قانونی سازمان حفاظت محیط زیست طبق شرح وظایف مندرج در سایت رسمی این سازمان شامل: 

• حفاظت از اکوسیستم های طبیعی کشور و ترمیم اثرات سوء گذشته در محیط زیست
•  پیشگیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست
• ارزیابی ظرفیت قابل تحمل محیط در جهت بهره وری معقول و مستمر از منابع محیط زیست
• نظارت مستمر بر بهره برداری از منابع محیط زیست
• برخورد فعال با زمینه های بحرانی محیط زیست شامل آلودگیهای بیش از ظرفیت قابل تحمل  محیط
• بررسی، مطالعه و تحقیق به منظور دستیابی یا حصول شناسائی در زمینه های زیر :

- عوامل آلوده کننده و مخرب محیط زیست در زمینه آب ، هوا ، خاک ، مواد زائد ، آفت کشها، کودهای شیمیائی ، سرو صدا و نظایر آنها

- چگونگی استقرار پدیده های عمرانی و توسعه کشور مانند واحدهای صنعتی، نیروگاهها، سدها، مجتمع های   کشاورزی وعمرانی و سکونت گاههای انسانی و نظایر آن

- استفاده از تکنولوژی سازگار با محیط

• مطالعه و زمینه سازی جهت دستیابی به توسعه پایدار

تمام فعالیتهای بزرگ اجرایی کشور توسط دولت اجرا و یا سازمان دهی می شود و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان بخشی از بدنه دولت، طبق شرح وظایف خود مسئول منطبق کردن  تمام این فعالیتها با ضوابط زیست محیطی و توسعه پایدار می باشد و مسلما این کار می بایست در تمام مراحل مطالعه، طراحی، اجرا و بهره برداری صورت گیرد.  جناب آقای کلانتری به عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با شرح وظیفه مشخص «پیشگیری و ممانعت از تخریب و آلودگی محیط زیست و بررسی، مطالعه و تحقیق برای چگونگی استقرار پدیده های عمرانی»، مسئول مستقیم تمام انحرافات زیست محیطی ناشی از اقدامات دولت می باشد و باید جوابگوی مردم در قبال تمام تخلفات صورت گرفته در این حوضه باشد. در شرح وظایف ایشان به هیچ وجه معرفی سایر بخش های بدنه دولت به عنوان مجرم پس از وقوع  فجایع زیست محیطی، لحاظ نشده است.

از منظر ایرانی وطن دوست و دلسوز:

ایشان در بخشی از صحبتهای شان طبق گزارش سایت رسمی سازمان حفاظت محیط زیست می فرمایند:« این پروژه در زمان مرحوم آقای هاشمی کلنگ زده شد. براساس محاسبات مهندسی آمریکایی‌ها پیش از انقلاب شروع شد در آن زمان، هیچ اشکالی در اجرای آن نبود. اما در زمان دولت نهم محل سد تغییر کرد.»

حال سوال اینجاست که چرا ایشان تعهد و اطلاعات و انگیزه  چند کارشناس آمریکایی را در 50 سال پیش، با امکانات محدود آن زمان، نسبت به محیط زیست و آینده ایران ، بالاتر از صدها و هزاران کارشناس و مدیر ایرانی تشخیص می دهد و چرا به گمان ایشان  هم میهنان شان با وجود داشتن این اطلاعات ، به صورت پنهانی درصدد نابود کردن یا به خطر انداختن مهمترین بخش مملکت خود بوده اند؟

از منظر کارشناس با  سابقه کار مرتبط:

پروژه سد و نیروگاه گتوند، عنوان بلندترین سد خاکی کشور را یدک می کشد. چطور ایشان در طول سابقه کار خود متوجه این نکته نشده اند که محل اجرای سدی با بیش از 30 درصد پیشرفت فیزیکی را نمی توان در شروع یک دولت بی سرو صدا عوض کرد همزمان مطالعه ، طراحی و مراحل انحراف رودخانه را انجام  و در همان دولت به بهره برداری رساند. بدون اینکه کسی متوجه این جابجایی شود.

ایشان در بخش دیگری از سخنانشان می فرمایند. «با اولین آب‌گیری، پوشش از بین رفت و آب شیرین کارون، شور شد. ما بخش اعظم آب خوزستان را با یک اشتباه مهندسی محرز شور کردیم» . در سایت رسمی سازمان حفاظت محیط زیست به نقل از آقای لاهیجان زاده  مدیر کل سازمان محیط زیست استان  خوزستان مورخ 19/4/97 آمده است.  « وی با اشاره به بررسی 16 پارامتر و شاخص و تعیین سهم منابع آلاینده رودخانه های کارون و دز در طرح جامع، گفت: بر این اساس آلاینده های صنعتی 30 درصد، آلاینده های شهری 35 درصد و آلاینده های کشاورزی و کشت و صنعت ها نیز 35 درصد آلودگی رودخانه های کارون و دز را به خود اختصاص داده اند.»  آیا جناب آقای کلانتری از این مطالعات مطلع نبوده اند یا مطالعات دیگری روی رودخانه کارون انجام شده که مدیر کل سازمان محیط زیست استان خوزستان  از نتایج آن مطلع نیست؟ جناب آقای کلانتری در مقام کارشناس می بایست مشخص نماید نمک گتوند در کدام بخش این آلاینده ها قرار دارد و البته در مقام رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست می بایست دلایل اهمال این سازمان را در مواجهه با این آلاینده ها که همگی در بخش های مختلف دولت رخ می دهد را توضیح دهد.

از منظر سیاستمدار کهنه کار و تاجر موفق

• به نقل از جناب آقای حاج رسولی ها مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران « شوری آب خرمشهر و آبادان به هیچ عنوان ارتباطی به آب رها شده از سد گتوند ندارد»
• «بر اساس اعلام سازمان آب و برق خوزستان، شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با ورود آلاینده‌ها و زهاب‌های خود یکی از آلوده کنندگان اصلی رودخانه کارون است».
• به نقل ار محمد رضا شمسایی مدیرعامل سازمان آب و برق «کشت نیشکر در خوزستان باید متوقف شود»
• به نقل از عباس پاپی زاده نماینده خوزستان «در حال حاضر تخلیه زهاب های کارخانه نیشکر خوزستان معضلاتی جدی برای محیط زیست و همچنین بخش کشاورزی شهرهای حاشیه ای رودخانه ایجاد کرده که حتما باید ساماندهی شود و برای حل این معضل راهکارهای عملیاتی اتخاذ شود.»
• به نقل از نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی :« جواد کاظم نسب الباجی در نشست مشترک رئیس سازمان محیط زیست با نمایندگان و مدیران استان اظهار کرد: بسیار جای سوال است که از سوی مسئولان حفاظت محیط زیست استان تمام آلایندگی‌های استان ذکر شود ولی از آلودگی ناشی از صنایع نیشکر یادی نمی‌شود!»
• ادعای مشابه آقای دکتر کلانتری توسط مدیر عامل شرکت توسعه صنعت نیشکر منتشر شده «مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی - در این خصوص گفته بود که "ما یک تولیدکننده هستیم. مگر می‌شود واحدی در کشور ایجاد شود که آلایندگی نداشته باشد. آلایندگی‌های ما در حد استانداردهای جهانی است. ما ذره‌ای آب که آب کارون را آلوده کند یا EC را افزایش دهد، نداریم. 16 میلیون تن نمک توسط سد گتوند وارد زمین‌های استان شده و این ادعا را می‌کنیم و حاضریم آن را ثابت کنیم و دلیل شوری آب سد گتوند کاملا مشخص است."»
• در مقاله ای با عنوان «روزه سکوت کلانتری در طرح نیشکر خوزستان» آمده است: «اگر مسوولان محترم محیط زیست کشور این همه نگران بحران آب هستند و شعار می دهند چرا به دنبال راه حل نبوده و اشتباهات خودشان را اصلاح نمی کنند. کشت و صنعت های نیشکر خوزستان سالانه 6 میلیارد مترمکعب مصرف آب دارند و اتفاقا این طرح را شخص آقای کلانتری در دهه 60 و 70 ، بدون توجه به هشدارها و نقدهای فراوان و با تخریب مخالفان دنبال و با اصراری عجیب اجرا کردند. ایران ورشکسته آب نیست؛ بلکه ورشکسته نگرش است.»

* هوشنگ حسنی  کارشناس مسئول کنترل کیفیت مخزن سد گتوند

****************

خبرگزاری تسنیم در تلاش است که با گشایش پرونده‌ای و انتشار سلسله‌گزارش‌هایی که ابعاد مختلف این پروژه را در بر بگیرد و همچنین به واقعیت‌های موجود بپردازد، کمک کند تا مرز بین واقعیت و شایعه و همچنین مرز بین دغدغه‌های ملی و تخریب‌هایی با اهداف بنگاهی و شخصی مشخص شود.

انتهای پیام/