۹۵ درصد شهرستان‌های خراسان رضوی در شرایط خشکسالی قرار دارند

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس، آب شیرین در خراسان رضوی در وضعیت بحرانی قرار دارد، در صورت رعایت نکردن مصرف در میزان آب مورد استفاده روزمره و مصرف بیش از اندازه آن، شهروندان مشهد و ساکنان شهرستان‌های اطراف آن در آینده با شرایط سختی روبرو می‌شوند و خشکسالی در استان به وجود می‌آید.

احمد قندهاری؛ مدیر دفتر مطالعات پایه آب منطقه‌ای خراسان‌رضوی، با حضور در تحریریه تسنیم در مورد میزان آب موجود در استان و ذخایر آبی و همچنین شرایط پیش رو آمار دقیقی را به اطلاع رساند، همچنین در ارتباط با خشکسالی و کاهش آب شیرین در خراسان رضوی توضیحاتی را ارائه کرد که مشروح آن را در متن زیر می‌خوانید:

تسنیم: با توجه به حرف‌ها و هشدارهایی که تاکنون برای خشکسالی شنیده شده، در حال حاضر آب در خراسان رضوی در چه وضعیتی قرار دارد؟

قندهاری: حرف‌های شنیده شده در ارتباط با خشکسالی حقیقت داشته و در حال حاضر خراسان رضوی در دوره خشکسالی به سر می‌برد، البته این خشکسالی از بالغ بر 18 سال گذشته بر استان حاکم است اما سالیانه به میزان مشخصی کمبود آب و خشکسالی بیشتر می‌شود.

هر سال حداقل یک میلی‌متر از میزان بارش کاهش یافته است، به طور کلی از 10 سال گذشته که میزان بارندگی 221 میلی‌متر مکعب مکعب بوده، میزان بارش 23 میلی‌متر مکعب کاهش یافته است، به عبارتی خراسان رضوی 35 درصد کاهش بارش را از 10 سال گذشته تاکنون تجربه کرده است.

تسنیم: وضعیت شهرستان‌های خراسان رضوی چگونه است؟ آیا آنها از شرایط سخت‌تری برخوردار هستند؟

قندهاری: شهرستان‌های خراسان رضوی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند، در برخی از آنها کاهش 50 درصدی بارش باران مشاهده می‌شود، قریب بر 95 درصد از شهرستان‌های خراسان رضوی در شرایط خشکسالی هستند، در حال حاضر خراسان رضوی انواع خشکسالی را تجربه می‌کند.

تسنیم: خراسان رضوی از نظر خشکسالی در چه رتبه‌ای در کشور قرار دارد؟

قندهاری: خراسان رضوی در معرض خشکسالی کامل است، در حالی که برخی از استان‌ها از این نعمت بزرگ برخوردارند و آب به راحتی در اختیار آنها قرار دارد، بسیاری از شهرستان‌ها و استان‌ها شرایط خشکسالی ندارند، در حال حاضر خراسان رضوی از نظر خشکسالی در رتبه پنجم کشور قرار دارد.

تسنیم: بیشترین کاهش بارش در کدام منطقه از خراسان رضوی اتفاق افتاده است؟

قندهاری: بیشترین کاهش بارندگی در مناطق جنوبی استان نظیر گناباد اتفاق افتاده است، این شهرستان‌ها از وضعیت خطرناک‌تری نسبت به سایر استان‌ها برخوردارند، آنها انواع خشکسالی را در مناطق خود تجربه کردند و در صورت ادامه این روند قطعاً خشکسالی شدیدتری صورت می‌پذیرد.

در حال حاضر کاشمر با کاهش 60 درصدی میزان بارش در دراز مدت نسبت به سایر استان‌ها از وضعیت خشکسالی شدیدتری برخوردار است، این شهرستان کاهش باران بسیاری را تجربه کرده و در صورت رعایت نکردن میزان آب مصرفی این امر تشدید می‌یابد.

تسنیم: در چه منطقه‌ای از خراسان رضوی وضعیت بارندگی بهتر از سایر مناطق استان بوده است؟

قندهاری: وضعیت مشهد و پس از آن برخی از شهرستان‌ها نسبت به سایر نقاط استان بهتر است، در واقع در این شهر بارندگی بیشتری ملاحضه و ثبت شده است اما این شهر نیز در معرض خشکسالی قرار دارد و نباید بی احتیاطی کرد، به طور کلی تمامی شهرستان‌های استان باید مصرف درستی از آب داشته باشند تا خشکسالی شدیدتر نشود.

به عنوان مثال درگز با میزان بارندگی 207 میلی‌متری حداکثر میزان بارش را نسبت به سایر شهرستان‌ها داشته است که البته میزان بارش این منطقه با وجود برخورداری از وضعیت بهتر نسبت به سایر شهرستان‌ها، از سال‌های گذشته 9 درصد کاهش یافته است، اما میزان بارش کلان شهر مشهد با بارندگی 192 میلی‌متر مکعب در دراز مدت هیچ تغییری نیافته است.

تسنیم: ذخایر پشت سدها در چه وضعیتی قرار دارند؟ چه مقدار از آنها خشک شده است؟

قندهاری: ذخایر پشت سدها در خراسان رضوی نسبت به سال گذشته با کاهش 30 درصدی روبرو بوده است، بیشترین خشکسالی در سد دوستی صورت گرفته است، این سد به هیچ عنوان از شرایط مناسبی برخوردار نیست، در حال حاضر مقدار آب موجود در سد دوستی 220 میلی‌متر مکعب بوده که بخشی از آن غیر قابل برداشت است.

وضعیت سدها نگران کننده بوده و باید تدابیری در این زمینه صورت پذیرد، در غیر این صورت تمامی سدها به صورت کامل خشک می‌شوند.

تسنیم: بخش کشاورزی به چه میزان در مصرف آب استان سهم دارد؟

قندهاری: طبق آخرین برآورد مسئولان، 86 درصد از تمامی منابع آب، صرف کشاورزی می‌شود که کشاورزان از انواع آب‌ها استفاده می‌کنند، بیشترین استفاده آنها از آب‌های سطحی و زیرزمینی است، به عبارتی 87 درصد از آب‌های مورد استفاده کشاورزی توسط آب‌های سطحی و زیرزمینی تأمین می‌شود.

تسنیم: چه میزان بارش را از ابتدای سال در استان شاهد بوده ایم؟

قندهاری: به طور کلی از ابتدای سال 97 تاکنون تنها 128 میلی‌متر مکعب بارندگی در خراسان رضوی وجود داشته است که این امر نسبت به درازمدت 35 درصد کاهش داشته است، می‌توان با استفاده بهینه جای خالی بارندگی کم را در استان جبران کرد و خشکسالی را از میان برد.

تسنیم: آب شرب در خراسان رضوی به چه میزان مصرف می‌شود؟

قندهاری: در حال حاضر میزان مصرف آب شرب در خراسان رضوی 8.2 درصد است، همچنین حوزه صنعت در استان 1.7 درصد آب استفاده می‌کند، بیشترین آب مصرفی در حوزه کشاورزی بوده که 86 درصد مربوط به این بخش می‌شود، پس از آن بالاترین مصرف آب در زمینه آب شرب است.

تسنیم: چه اموری می‌تواند به بهبود اوضاع خشکسالی در خراسان رضوی کمک کند؟

قندهاری: هنوز به الگو و مبانی درستی مبتنی بر وضعیت اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و زیست‌محیطی نرسیده‌ایم، هنوز به نسخه‌ای درست که با اجرای آن بتوان از خشکسالی جلوگیری کرد دست نیافته‌ایم، باید در گام نخست عامل جلوگیری از آن یافت شده و پس از آن برنامه ریزی برای انجام آن صورت پذیرد.

در حوزه حمل و نقل نیز نتیجه‌گیری نشده است، در بخش برق نیز اقدام مناسب و کارآمدی جهت جلوگیری از مصرف بیش از اندازه آب نشده است، خراسان رضوی و به طور کلی ایران برای تحقق این امر لازم به استفاده از تجربیات سایر کشورها دارد، استرالیا در هزار سال گذشته به صورت 10 سال متوالی در خشکسالی بود اما از آن عبور کرد.

اروپا، آمریکا و نظایر آن نیز به همین گونه توانستند مشکل بی‌آبی را برطرف کنند، باید تجربیات آنها مورد استفاده قرار گیرد، باید این بی‌برنامگی رفع شود و اقدامات آنها را سرلوحه کار خود قرار دهیم، در این صورت استان و کشور به حالت عادی خود باز می‌گردد.

انتهای پیام/ش