پژوهشگر سینما: باید بر اساس هویت و فرهنگ خود، صاحب تئوری در حوزه نقد شویم

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، با آغاز دوره آموزش عالی «مطالعات فیلم: نظریه، نقد و تحلیل» در مدرسه ملی سینمای ایران، ضرورت پرداخت به این مهم در عرصه سینمای ایران بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است و استادان فن به فراخور شناخت و دغدغه خود از کاستی های این حوزه سخن گفته‌اند.

اسماعیل بنی‌اردلان نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه با بیان این مطلب که حوزه نقد و تحلیل در ایران باید بر اساس هویت و فرهنگ خودمان صاحب تئوری شود، در گفتگو با خبرنگار تسنیم گفت: یکی از جدی ترین مباحثی که موجب توسعه علم در علوم انسانی و هنر می‌شود، بحث پرداخت به مقوله نقد است که در سنت ما نیز پیشینه‌ای غنی دارد. به عنوان مثال می‌توان بر نقد امام محمد غزالی بر ابن سینا اشاره کرد. طبق شواهد تاریخی ابن سینا به انتقادات غزالی توجه داشته و در نتیجه همین انتقادها بوده که گفتمان میان آن دو شکل ‌گرفته است. در حقیقت مقوله نقد باعث رشد و توسعه در هر دو گردیده و می‌توان چنین قلمداد کرد که مقوله نقد اساس تعلیم و تربیت بود که بر همه جوانب زندگی فردی و اجتماعی اثر می‌گذاشت اما امروز واقعیت این است که از مقوله نقد به عنوان جوهره تعلیم و تربیت غافل شدیم و با مباحث نقد آنگونه که شایسته است مواجه نشدیم.

وی ادامه داد: در مقابل بحث نقادی در غرب در حوزه‌های مختلف گسترش پیدا می‌کند که یکی از این حوزه ها، نقد در هنر بوده است و صاحبان هنر و منتقدان در راستای نقد درست و اصولی صاحب تجربه و تاثیر از یکدیگر می‌شوند. متاسفانه در 100 سال اخیر در حوزه نقد کار جدی نکرده‌ایم. آثار هنری در حوزه های مختلف بر اساس شناخت بخش‌های مربوطه مورد نقد و بررسی قرار نگرفته است و این مسئله‌ همواره به عنوان یک ضعف کلی وجود داشته است. البته در حوزه فیلم به دلیل محبوبیت مقوله سینما بحث نقد وسیع تر بوده اما مقوله نقد در هنرهای تجسمی به دلیل الزام شناخت تخصصی‌تر در این بخش، محدودتر بوده است.

نویسنده کتاب «مجال آه» با اشاره به این مطلب که یکی از نقاط ضعف در عرصه نقد، عدم آشنایی با تئوری و نظریه‌پردازی در این حوزه است، گفت: تا زمانی که تعریف درستی از نقد نداریم، نباید انتظار داشت در سطح کیفی مناسبی در این حوزه بایستیم ولی خوشبختانه باید بگویم در دهه‌های اخیر بحث روش‌های نقد و دانش تئوری‌های نقد در دانشگاه‌ها جا افتاده و نسل جدید این دانش را دنبال می‌کند.

بنی اردلان تاکید کرد: اگر بخواهیم در حوزه نقد و تحلیل در ایران رشد پیدا کنیم، باید سعی کنیم بر اساس هویت و فرهنگ خودمان صاحب تئوری در نقد شویم و برای رسیدن به این مطلوب، آشنایی با روش های نقد ضروری است. نقد در آثار هنری اجمال گویی است و این علم کلی منجر به داشتن دانش جریان ساز نمی‌شود؛ این در حالی است که هنر متعالی برای رشد نیاز به این موضوع دارد که خودش را به نقد بکشد.

این پژوهشگر با اشاره به برگزاری دوره عالی آموزش «مطالعات فیلم: نظریه، نقد و تحلیل» در مدرسه ملی سینمای ایران گفت: نیاز به برگزاری این کارگاه ها احساس شده است و مدرسه ملی سینمای ایران بنا بر موقعیت تعریف شده‌ای که در حوزه آکادمیک دارد، بازوی علمی سینما به شمار می آید. همراهی مدرسه ملی با خانه سینما می‌تواند مباحث مختلفی را بر اساس نیازسنجی صنوف فراهم کند که خوشبختانه در حال حاضر هم در حال انجام است. برگزاری همایش سینما در عصر دیجیتال، کارگاه‌های پیشرفته صدا و تمرکز بر زیرساخت‌های ضروری طراحی صحنه از جمله موارد مورد نیازی است که از سوی خانه سینما مطرح شده و مدرسه ملی هم در حال انجام کار است.

وی تاکید کرد: نکته مهم در راستای انتقال تجربیات کارگاه‌هایی که برگزار می‌کند، ضبط و ثبت اطلاعاتی است که مطرح می‌شوند که این مهم در کارگاه های نقد باید به شکل کاملا دقیق و موشکافانه‌ای انجام شود؛ چرا که بحث نقد از جمله مباحثی است که علاقمندان بسیاری دارد و طبیعتا همه علاقمندان موفق به حضور در این کارگاه ها نیستند. بنابراین علاوه بر ثبت وقایع باید مباحثی که در کارگاه‌های نقد مطرح می شود به شکل کتاب یا مجله در اختیار مخاطبان قرار گیرد.

بنی اردلان با اشاره به حضور منتقدین زبده ملی و بین‌المللی گفت: علاوه بر منتقدان خارجی، منتقدان ایرانی هم هستند که شیوه‌های نقد و توجه به این مقوله در فرهنگ، آداب و سنت‌های ایران را در نظر دارند. بر همین اساس می‌توان با ایجاد تعامل بین منتقدان ایرانی و خارجی، مقوله نقد را در سطحی وسیع و جدی‌تر مطرح کرد، به گونه‌ای که به دانشی جریان ساز تبدیل شود.

وی گفت: مدرسه ملی سینمای ایران با توجه به تجربه وسیعی که در عرصه بین‌الملل دارد، وظیفه شناسایی دنیای جدید را در حوزه های مختلف سینما بر عهده داشته و به همین دلیل می‌تواند بهترین مباحث را به اهالی فن، معرفی و ارائه کند که امیدوارم این شروع خوب ادامه داشته باشد و بتوانیم به تعالی در سینما دست یابیم.

انتهای پیام/