خوزستان| تصاویر تکان‌دهنده از کانال پای‌پل؛ قتلگاه "آهوهای" تشنه میشداغ

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شوش، منطقه حفاظت شده میشداغ بعد از تالاب «هورالعظیم» بزرگترین منطقه زیست محیطی خوزستان است. در حال حاضر تنها منطقه‌ای است که می‌توان تعداد محدودی از آهوان استان خوزستان را در آن دید. پوشش گیاهی منطقه عمدتا کم تراکم است. منطقه میشداغ و ام الدبسبر اساس روزنامه رسمی 18581 – 21/9/1387 ص 41 شکار ممنوع اعلام گردید. پس از آن به علت مشاهده جمعیت آهو بومی در منطقه، در سال 1390 بر اساس مصوبه 334 شورای عالی حفاظت محیط زیست با شماره روزنامه رسمی 19370 – 13 شهریور 1390 ص 39 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد. 

منطقه حفاظت شده میشداغ خوزستان در غرب استان خوزستان به وسعت 54363 هکتار در حد فاصل شهرهای بستان و الوان و در مرز دو شهرستان دشت آزادگان و شوش واقع شده است و شامل رشته کوه‌های کم ارتفاع میشداغ و الله اکبر است و از سوی دیگر تا نزدیکی مرز ایران و عراق کشیده می‌شود. 

منطقه میشداغ – ام‌الدبس منطقه‌ای کوهستانی، کم ارتفاع با شیارهای عمیق و تپه ماهور دشتی است که نقاط مرتفع آن کمتر از 500 متر ارتفاع دارد. تپه‌های شنی عموما در غرب و جنوب منطقه به وفور یافت می‌شود که برخی از قسمت‌های این تپه‌ها را ماسه‌های روان تشکیل می‌دهد. (حرکت شن‌های روان به کمک درخت و بوته کاری و مالچ پاشی تا حدودی در برخی از قسمت‌ها مهار شده است).

این منطقه از بارندگی کمتر از 250 میلی‌متر در سال برخوردار است و اقلیمی گرم و خشک دارد. منابع تامین آب منطقه چند چشمه تلخ آب است که آب دهی کمی دارند. زیستگاه میشداغ – ام‌الدبس در حال حاضر تنها منطقه‌ای است که می‌توان تعداد محدودی از باقی مانده آهوان استان خوزستان که روزگاری در سراسر دشت‌های استان پراکنده بودند را در آن دید.

مرگ‌‌ و میر آهوهای میشداغ در کانال پای پل سازمان آب‌برق خوزستان

سید عادل مولا معاون محیط زیست طبیعی حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به ادامه مرگ و میر آهوهای تشنه منطقه حفاظت شده میشداغ از مرگ 2 راس آهوی کمیاب در روزهای اخیر در این منطقه بر اثر سقوط در کانال آب خبر داد‌‌ و گفت: روز جمعه یک راس آهوی ماده و چند روز پیش نیز یک راس آهوی نر در این کانال آب، سقوط کرده و تلف شدند.

وی گفت: مرگ و میر آهوهای کمیاب این منطقه در اثر سقوط در کانال آب سازمان آب و برق خوزستان، از چهار سال پیش آغاز شده است. کانال اصلی آبرسانی به طول 17 کیلومتر از منطقه حفاظت شده میشداغ (مشداخ) در دشت آزادگان، که کریدور تردد آهوهای کمیاب است، عبور می کند.

معاون سازمان حفاظت محیط‌زیست استان با اشاره به افزایش احتمال مرگ و میر آهوها در فصل تابستان، افزود: محیط‌بان‌های شهرستان دشت آزادگان در روزهای گذشته برای گشت‌زنی در اطراف این کانال و پیشگیری از سقوط این آهوها در کانال روباز بسیج شده‌اند، اما نتوانستند از سقوط این 2 راس آهو جلوگیری کنند.

وی بیان کرد: با وجود درخواست مکرر اما ایمن‌سازی این کانال هنوز انجام نشده است. در سال های گذشته چشمه‌های طبیعی منطقه در اثر خشکسالی از بین رفته است و با وجود ساختن چند آبشخور در منطقه، آهوها برای نوشیدن آب تازه به سمت کانال پای پل کرخه می روند اما به دلیل روباز و ناایمن بودن و داشتن شیب تند در آن سقوط و تلف می‌شوند.

بی‌توجهی سازمان آب و برق خوزستان به مرگ‌ آهوهای میشداغ

یکی از فعالان محیط زیست شهرستان دشت آزادگان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار‌ داشت: کانال پای پل که توسط سازمان آب و برق خوزستان در منطقه میشداغ احداث شده است یک به یک جان آهوان این منطقه را می‌گیرد و نسل آنها را با خطر انقراض کامل روبه‌رو ساخته است. محیط بان‌های شهرستان دشت‌آزادگان در روزهای اخیر چهار آهوی این منطقه را از سقوط در کانال آب نجات دادند.

وی گفت: تاکنون پیگیری‌ها و مکاتبات فراوانی با سازمان آب و برق خوزستان انجام شده اما نتیجه‌ای نداشته است.

این فعال محیط‌زیست افزود: بیشترین تلفات آهوها در سال های 93 و 94 و پیش از ساخت آبشخور در منطقه بوده اما پارسال نیز 2 راس آهو تلف شدند.

وی تصریح کرد: بر اساس آخرین سرشماری در 40 درصد منطقه حفاظت شده میشداغ، 43 راس آهو از این گونه شمارش شده است.

این فعال محیط‌زیست اظهار کرد: کانال اصلی آبرسانی موسوم به «پای پل کرخه» که برای انتقال آب از سد تنظیمی کرخه به شبکه آبیاری و زهکشی زمین‌های غرب کرخه در دهه 80 احداث شده بود، از سال 93 برای طرح آبرسانی غدیر به بهره‌برداری رسیده است. 

وی یادآور شد: این کانال روباز در زمان ساخت، مجوز ارزیابی زیست محیطی نداشته و زیستگاه میشداغ را در عمل به 2 قسمت تقسیم کرده که امکان تردد آهوها و سایر زیستمندان را در منطقه از بین برده است.

تنها راه نجات آهوهای میشداغ؛ ایمن‌‌سازی کانال و ایجاد برکه‌های مصنوعی است

احمد‌زالی عضو انجمن دوستداران شهر و طبیعت شهرستان شوش در گفت‌‌وگو با خبرنگار تسنیم در شوش اظهار داشت: با افزایش موج گرما حیات وحش فراموش شده دوباره مشکل بی آبی را جلوی روی خود می‌بیند. 

وی گفت: باوجود اینکه مناطق حفاظت شده سراسر کشور به عنوان یکی از مناطق چهارگانه سازمان محیط زیست مصوبات لازم هیئت وزیران برای عدم تصرف، دستکاری و غیره را دارند اما همواره از همه سو آماج حملات ارگان و سازمان‌های مختلف دولتی و غیردولتی بوده و هستند.

این فعال محیط‌زیست افزود: یک بار خبر از استخراج معدن از سوی وزارت صنعت‌ و‌ معدن در موته اصفهان‌، یک بار ساخت جاده‌ و اجرای خط لوله شرکت ملی گاز و در تازه‌ترین آن شهرک سازی و تخریب  تنگه تکاب در منطقه حفاظت شده خاییز به گوش می‌رسد. عبور کانال آب از منطقه حفاظت شده میشداغ هم از جمله پروژه‌هایی است که مجوز‌زیست محیطی ندارد.

زالی ادامه داد: خبر گرفتار شدن آهوی میشداغ در کانال آب و مرگ آنها همچنان ناگوار و مایوس کننده است. با وجود اینکه در سال‌های گذشته خواسته‌های حامیان حیات وحش خوزستان از تریبون‌های مختلف و در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی شد اما هنوز شاهد رقم خوردن این اتفاق ناگوار هستیم.

وی یادآورشد: چشمه‌ها در کوه‌های میشداغ در این فصل خشک می‌شوند و آهوها در آن زمین‌های خشک و بی‌آب مستان به سمت کانال آب می‌آیند. اگر سری به آن منطقه بزنید متوجه می‌شوید که در آن منطقه بی‌آب چقدر کانال آب شیرین وسوسه برانگیز است. 

عضو انجمن دوستداران شهر و طبیعت شوش گفت: اگر بخواهیم این مشکل برطرف شود سرپوشیده کردن کانال پای‌پل و یا ایمن سازی آن این مشکل را برای همیشه برطرف می‌کند که این خواسته بزرگ ما از مدیران سازمان آب و برق خوزستان است اما کمترین خواسته،  تأمین و تخصیص آب برای ایجاد برکه‌های مصنوعی در فاصله چند کیلومتری از کانال است.

زالی بیان کرد: چیزی که امروز  نگران کننده است و همه روی آن اتفاق نظر دارند جمعیت آهوانی است که روزی در سراسر دشت خوزستان جولان می‌دادند.

وی گفت: از سال‌ 94 انجمن دوستداران شهر و طبیعت شوش پیگیر برطرف کردن مشکل آهوهای منطقه میشداغ شدند و زنجیره انسانی هم برای حمایت از آهوهای میشداغ در محل کانال پای پل برگزار شد.

عضو انجمن دوستداران شهر و طبیعت شوش خاطرنشان کرد: انتظار داریم سازمان محیط‌زیست و وزارت نیرو به صورت ویژه این مشکل را پیگیری کنند.

گزارش از سجادعبیدی‌پور

انتهای‌پیام/ح