گزارش توصیفی: یک روز متفاوت برای خبرنگاران در زیر پوست تهران

گروه سیاسی  خبرگزاری تسنیم- عباس کلاهدوز:  دیروز در یکی از متفاوت‌ترین پاسداشت‌های روز خبرنگار، جمعی از چهره‌های فرهنگی، فعالین رسانه و خبرنگاران به همت دانشگاه آزاد، روزنامه فرهیختگان و قرارگاه جهادی امام رضا (ع) در کنار هم به یکی از مناطق محرومِ حاشیه پایتخت رفتند تا از نزدیک پای دردِ دل طبقات مستضعف جامعه یا همان ولی نعمتان انقلاب بنشیند؛ آنچه پیش‌رو دارید روایت "مُجمل" خبرنگار تسنیم از سفر چند ساعته‌‌اش به منطقه محروم "قیام دشت" است که از منظرتان می‌گذرد:

** شاید "سِرّ" اینکه مشاهدات عینی از شنیده‌ها اثرگذارتر است این باشد که در مشاهده رویداد، انسان از نزدیک با آن "همذات پنداری" میکند اما این قابلیت کمتر در روایت‌های شنیداری وجود دارد؛ بر همین اساس، بارها درباره مناطق محروم اظهاراتی شنیده و حتی از این پدیده، مطالبی خوانده بودم اما دیدن منطقه محروم آن‌هم از نزدیک، موجب شد تا ساعاتی  در محیط و موقعیت چنین افرادی قرار بگیریم تا از این پس، روایت‌گری واقع‌بینانه‌ای از محرومیت‌ها حاشیه‌نشین‌ها داشته باشم.

** با همه خدماتی که جمهوری اسلامی در راستای محرومیت‌‌زدایی داشته و بر اساس آمارها، کیفیت زندگی محرومین و حاشیه‌نشین‌ها به مراتب بهتر از پیش از انقلاب شده، اما در سایه نگاه‌های توسعه‌گرایانه منها عدالت بعضی مسئولان اجرایی در برخی دولت‌های جمهوری اسلامی، هنوز مشکلات عدیده‌‌ای در این زمینه وجود دارد؛ مثلاً در اطراف تهران به دلیل پایتخت‌بودن کمتر مناطق حاشیه‌نشین و محروم به چشم می‌آید؛ یکی از این مناطق، "قیام دشت" است در 15 کیلومتری جاده خاوران تهران که آسیب‌های آن بیشتر از نوع اعتیاد، طلاق، فقر بهداشتی و در راس آنها بیکاری و نداشتن درآمد سرپرست خانوارهاست.

** در اولین بازدید به منزل یک خانواده رفتیم، در فضای 40 متری زندگی میکردند؛ پدر خانواده زندانی بود، با جمع‌آوری در نوشابه و یارانه جمعاً ماهی 700 هزار تومان حداکثر درآمد داشتند؛ افزایش بهای اخیر اجاره مسکن هم به سرعت به این منطقه محروم سرایت کرده و مردم را تحت فشار مضاعفی قرار داده، اجاره منزلشان 30‌میلیون، ماهی  400 هزار تومان است و عملاً با 300 هزار تومان به سختی گذران زندگی می‌کنند؛ خبرنگاران حاضر، همه متاثر شده بودند و بالافاصله هرکس با تلفن همراه خود، شماره مسئولی را که می‌شناخت، می‌گرفت و صحبت می‌کرد، بعضی از آنها هم قول "مساعدت" می‌دادند. یکی از بچه‌های خانواده هم پایش عفونت کرده بود و نیاز به درمان داشت اما توان پرداخت همین درمان ساده را هم خانواده‌اش نداشتند به همین منظور روش نشده بود که به میان میهمانان بیاید. مسئولان دانشگاه آزاد، همانجا قول دادند او در بیمارستان این دانشگاه، تحت مداوا قرار بدهند.

** به دومین منزل رفتیم؛ این خانوار قبلا توسط قرارگاه جهادی امام رضا شناسایی شده بودند و کمک‌هایی اندک دریافت می‌کردند؛ پدر خانواده سال گذشته فوت کرده بود؛ مادر خانواده از بس در خانه‌ی مردم کارگری کرده بود، دیگر دستش "یارای" بالا آمدن نداشت. میگفت "زمانی که توان داشتم هرچند روز یکبار با نظافت منزل دیگران، روزی 40 هزار تومان خرجمان را در می‌آوردم اما الان فقط با پول یارانه و کمک‌های مردمی زندگی میکنیم". پسر 20 ساله‌اش هم به دلیل مشکل حاد آسم، نمی‌توانست کار کند؛ مادر خانواده جمله‌ای گفت که به شدت شرمنده‌مان کرد، میگفت: "قبل از فوت همسرم برای کمک به یکی از نهادهای اصلی که به محرومین خدمات میدهد، مراجعه کردم، کارشناس مسئول آنجا به یک خانمی که آنجا آمده بود گفت که اگر می‌خواهی قانوناً مشمول کمک بشوی، باید از همسرت طلاق بگیری!".بعد از شنیدن این جمله همانجا خبرنگاران با مسئولان عالی آن نهاد تماس گرفتند، در جا دستور رسیدگی و پیگیری این مساله را دادند.

**  آخرین مشاهده ما از خانواده‌ای بود که پدر خانواده معلولیت ذهنی داشت؛ به گفته همسرش همه‌چیز برای او در خلأ اتفاق می‌افتاد. عمده وسایل منزل‌شان، همچون منازل قبلی که رفته بودیم با کمک‌ها و هدایای مردم جمع‌آوری شده بود، علاوه بر پول یارانه، با اجاره دادن زیر زمین‌شان به خانوار دیگر به مبلغ ماهیانه 280 هزار تومان اموراتشان می‌گذشت، یکی از حضار پرسید "چند وقت یکبار گوشت مصرف می‌کنید"، پاسخ داد: "بیشتر، غذای ما سیب زمینی پخته است، وقتی هم که نیست، نان خشک میخوریم البته با گوشتی که گروه‌های جهادی بین‌مان توزیع میکند، شاید سالی 3، 4 بار گوشت بخوریم!" در آخر هم  در یخچالش را باز کرد، یک یخچال بود و یک قابلمه سیب زمینی...

** آن طور که بچه‌های جهادی گزارش دادند و خبرنگاران در بازدید از این منطقه مشاهده کردند، عمده سرپرست خانوارها در "قیام دشت"،  کار و درآمد پایدار ندارند؛ سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی هم با نگاه "مُسکنی"، خدماتی ارائه داده‌اند که هرچند لازم است اما کافی نیست؛ در این میان قرارگاه جهادی امام رضا که تمرکزش بر مناطق محروم و حاشیه‌نشین تهران است، بانک اطلاعاتی جامعی از خانوارهای محروم ایجاد کرده که می‌توان بر اساس آن، به احیای بنگاه‌های تولیدی خانگی پرداخت تا کسب و کارهای کوچک، جان بگیرد و منبع درآمدی شود برای خانواده‌ها؛ در این بین در سایه غفلت بعضی از مسئولان، "بسیج شهری" می‌تواند پیشگام اجرای این راهکار در سراسر کشور باشد.

** بازدید از منطقه محروم "قیام دشت" تهران و آشنایی با مشکلات مردم و توزیع برخی اقلام ضروری بین نیازمندان، 18 مرداد 1397 را به روزی فراموش نشدنی و متفاوت  برای خبرنگاران حاضر در این برنامه تبدیل کرد؛ ای کاش برگزاری مرتب تور بازدید از مناطق محروم که برای اهالی رسانه واجب و برای مسئولان واجب‌تر است به فرهنگ دائمی تبدیل شود؛ به امید روزی که در کنار همه خدماتی که حتی به مناطق محروم و حاشیه‌ای شده، محرومیت‌زدایی کامل، اولویت بعضی از مسئولانِ غافل شود و این پدیده روزی از این کشور رخت برببندد.

انتهای پیام/