کشت گیاهان دارویی به‌جای چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
کشت گیاهان دارویی به‌جای چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به‌عنوان جدیدترین راهکار علمی و عملی برای کاهش مصرف آب در حوزه کشاورزی مطرح و روند آن در ۹ شهر آغاز شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، بر‌اساس برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه مقرر بود حدود 40 درصد از مصرف آب در حوضه کشاورزی پیرامون دریاچه ارومیه کاسته شده و آب ذخیره‌شده از این طریق راهی دریاچه ارومیه شود.
این اتفاق با توفیق چندانی روبه‌روی نبوده چون دولت پول چندانی برای مدرن‌سازی سیستم‌های آبیاری اراضی کشاورزان اختصاص نداده و تاکنون توفیق ثمربخشی در این راه به‌دست نیاورده و هدفگذاری کاهش 40درصدی مصرف آب در حوضه کشاورزی تحقق پیدا نکرده است.
علاوه بر آن تولید بیش از 6 میلیون تن محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی که حدود 2.5 میلیون تن آن فقط محصول چغندر قند است سبب شده تا نه‌تنها کاهش مصرف آب چندانی اتفاق نیفتد بلکه تبعات متعدد اقتصادی برای هم کشاورزان و هم کارخانجات متعدد قند آذربایجان غربی پدید آید.
در سال نخست آغاز برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه طرح با عنوان "نکاشت" در آذربایجان غربی و با محوریت شهر میاندوآب در حال آغاز بود که با اطلاع‌رسانی‌های به‌موقع خبرگزاری تسنیم و تشریح ابعاد آن در معیشت کشاورزان دولت در میانه‌های راه از اجرای این طرح منصرف شد.
شکست دولت در اجرای برنامه کاهش مصرف آب کشاورزی
از همان زمان طرح‌های دیگری برای کاهش مصرف آب کشاورزی مد‌نظر دولت بود اما تمرکز دولت بی‌پول بر مدرن‌سازی آبیاری در اراضی کشاورزان نمی‌گذاشت طرح‌های اثرگذار دیگری که بعضاً از سوی کارشناسان، کشاورزان و حتی نهادها ارائه می‌کردند امکان اجرا بیابند.
با بحرانی‌تر شدن حال و روز اقتصادی دولت و متعاقب آن تخصیص‌نیافتن بودجه‌های مرتبط به ستاد احیای دریاچه ارومیه و به‌ویژه با کاهش اعتبارات مربوط به بخش کشاورزی ناخواسته توجه دولت به پیشنهادهای کارشناسی نهادهای انقلاب جلب شد و در این میان جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی که عملکرد دو دهه اخیر آن در حوزه‌های علمی، پژوهشی، اجرایی و فرهنگی مؤید توفیقات روزافزون آن است پیشنهادی را ارائه کرد که با اجرای آن امید می‌رود تحول شگرفی در بخش کشاورزی و به‌ویژه در اقتصاد کشاورزان منطقه رخ دهد.
چندی پیش جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی در قالب اهداف دولت در پیاده‌سازی سیاست کشت جایگزین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه بحث کشت گیاهان دارویی در این منطقه را مطرح کرده و کشت پایلوت آن در 9 شهر این منطقه در مرحله آغاز است.
تبعات کشت بی‌رویه چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
رئیس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی با اشاره به بحران خشکی دریاچه ارومیه با برشماری فعالیت‌های این نهاد در این حوزه اظهار داشت: کاشت محصول پرآب‌بری همچون چغندرقند در تضاد با برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه در این حوضه است بنابراین جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی با همکاری استانداری و ستاد احیای دریاچه ارومیه کار کشت گیاهان دارویی در 9 شهر به‌عنوان کشت جایگزین را آغاز کرده است.
ولی عاقلی ساماندهی به بخش کشاورزی را جزو اهداف کلی این نهاد جهادی انقلابی ارزیابی کرد و از ارتقاء مرکز رشد کشاورزی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی به پارک علم و فناوری تخصصی حوزه کشاورزی در آینده‌ای نزدیک خبر داد و تصریح کرد: از 26 شرکت دانش‌بنیان، واحد و هسته فناور مستقر در این مرکز 8 شرکت به چرخه بازار کار معرفی شده‌اند و در صورت کسب مجوزهای لازم به‌زودی قابلیت‌های جدیدی از جمله فضای فیزیکی بزرگتر به این مجموعه برای تبدیل شدن به پارک علم و فناوری کشاورزی افزوده خواهد شد.
وی با اعلام اینکه از جمله فعالیت‌های شاخص آموزشی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی ورود به مباحث آموزشی احیای دریاچه ارومیه و کمک‌رسانی به دولتمردان در راستای احیای دریاچه ارومیه است گفت: شاید از لحاظ تشکیلاتی مسئولیتی در این زمینه متوجه جهاد دانشگاهی نبود اما این نهاد با درک مسئله، لزوم کمک به دولت در راستای برنامه‌های احیای دریاچه ارومیه، و برنامه‌های متنوع آموزشی و پژوهشی را در این زمینه در دستور کار قرار داده است.
مدیریت مصرف منابع آبی در بخش کشاورزی
به‌گفته وی برگزاری سلسله‌نشست‌های تخصصی برای شکل‌گیری اتاق فکر احیای دریاچه ارومیه، برگزاری دوره‌های آموزشی برای اقشار مختلف مردم در جهت مدیریت مصرف منابع آبی، تشکیل و ساماندهی سازمان‌های توسعه محلی زنان روستایی، برگزاری همایش‌ها و جلسات آگاهی‌بخش از جمله این برنامه‌هاست که در گذشته به‌اجرا درآمده و همچنان ادامه دارد.
مدیر دفتر تلفیق و برنامه‌ریزی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز که اخیراً از جهاد دانشگاهی بازدید کرده بود با اذعان به مطلوبیت طرح‌های تحقیقاتی، مطالعاتی و اجرایی جهاد دانشگاهی اظهار داشت: این نهاد با پشتوانه سال‌ها کار علمی و تحقیقاتی می‌تواند در احیای دریاچه ارومیه کمک شایانی انجام دهد چراکه جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی با ظرفیت‌های بالایی که دارد می‌تواند در استحصال نمک دریاچه، تحقیق به‌روی معیشت جایگزین، روش‌هایی برای کاهش مصرف آب کشاورزی، تبدیل گیاهان دارویی منطقه به یک مزیت و ثروت به‌منظور احیای دریاچه ارومیه، ستاد احیا را یاری دهد.
همکاری جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی و ستاد احیای دریاچه ارومیه
مسعود تجریشی با بیان اینکه با ورود فناوری‌های دیجیتال، تمام حیات بشر متأثر از ساختار نوینی است که هر روز هم در حال رشد و توسعه است و نادیده انگاشتن آن به‌عنوان عاملی بازدارنده در مسیر توسعه یک ملت قلمداد می‌شود تصریح کرد: عصر عصر جدیدی است و نسل جوان با ادبیات دنیای دیجیتال آشنایی کامل دارند و برگزاری جشنواره ملی تولید محتوی دیجیتال برای احیای دریاچه ارومیه زمینه بسیار خوبی برای استفاده از این ظرفیت در فرهنگ‌سازی مصرف بهینه آب و کمک به احیای دریاچه ارومیه است.
وی افزود: همکاری‌های پژوهشی، علمی، فرهنگی و اجتماعی جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی با ستاد احیای دریاچه ارومیه و استانداری آذربایجان غربی در راستای احیای دریاچه ارومیه در حال انجام است که روند اجرایی آنها رضایت‌بخش است.
گزارش از محمد آقایی پر
انتهای پیام/ز*
