نقش "میراث پارسیان" در مدیریت مستقل پارک ملی گلستان چیست؟+پاسخ محیط زیست

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، عده‌ای می‌خواهند ارزشمندترین و شاخص‌ترین زیستگاه های کشور را به بهانه های زیست محیطی تبدیل به حیاط خلوتی امن برای اهدافی دیگر کنند. حالا این کار می‌خواهد تحت عنوان مدیریت هیئت امنایی باشد یا شورای راهبردی، فرقی نمی‌کند؛ مهم این است که حلقه‌ای در سازمان حفاظت محیط زیست شکل گرفته که تلاش می‌کند تا سرمایه‌های ملی مانند پارک گلستان که نخستین پارک ملی ایران به شمار می‌رود را به قرق اختصاصی شکارچیانی درآورد که این روزها برای محیط زیست دایه مهربان‌تر از مادر شده‌اند.

زمزمه‌ها درباره انتزاع پارک ملی گلستان و واگذاری مدیریت آن به استان خراسان شمالی، داستانی تکراری است و از زمان شکل‌گیری این استان بوده و همچنان هم ادامه دارد. به طورقطع اتفاقی هم نیفتاده و نخواهد افتاد. زیرا حدود 75 درصد از مساحت این پارک در گلستان واقع شده و طبق قانون مدیریت آن به این استان اختصاص دارد.   موضوعی که عده‌ای همواره به آن دامن می‌زنند و شاید برخی‌ها بدشان هم نیاید که با این هیاهوی ساختگی، افکار عمومی را از موضوع مهم‌تر و جدی‌تری که از یک‌سال گذشته مطرح شده، منحرف کند.

با آمدن عیسی کلانتری به سازمان حفاظت محیط زیست و انتخاب برخی افراد به عنوان مشاور که کمترین سابقه‌ای در حوزه محیط زیست ندارند، موضوع نظارت مستقیم سازمان بر پارک‌های ملی در قالب مدیریت هیئت امنایی مطرح شد که باشدت زیادی هم در حال پیگیری است. مدعیان و موافقان اجرای این طرح که در سوابق شان پروانه‌های شکار و قرق‌های اختصاصی به چشم می‌خورد، حالا دلشان برای پارک ملی گلستان سوخته و قرار است نسخه آزمایشی طرح مدیریت هیئت امنایی را در این ذخیره‌گاه منحصر به فرد زیست کره به اجرا دربیاورند.

جای سوال است که چگونه و با چه منطقی، سازمان حفاظت محیط زیست با آنهمه تشکیلات عریض و طویل و البته سیاست‌های ناکارآمدش که موجب تشدید اثرات منفی بحران‌های زیست محیطی متعدد بر این سرزمین شده است، می‌تواند از راه دور و در تهران برای پارک‌های ملی در استان‌های مختلف تصمیم گیری کند؟ یا اینکه اصولاً مدیریت هیئت امنایی پارک به نفع چه کسانی است و چه دستاوردهایی می‌تواند داشته باشد؟ یا این طرح پیش از این کجاها به اجرا درآمده و نتایجش چه بوده و آیا اینکه این اقدام صرفا برای تبدیل پارک‌های ملی از جمله پارک گلستان به مکانی دنج و خلوت برای برخی آقایان و فعالیت‌های خارج از چارچوب محیط زیست است؟

ماجرایی که در پارک ملی توران در استان سمنان هم به گونه‌ای دیگر رقم خورد و به بهانه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، اقدام به پاکسازی پارک از آغل‌های دام عشایر کردند تا آن را به قرق اختصاصی موسسه حیات وحش میراث پارسیان درآورند. موسسه‌ای که از بهمن ماه سال گذشته مدیران ارشدش به اتهام جاسوسی از سایت‌های موشکی کشورمان در بازداشت به سر می‌برند. با اینحال انگار برنامه‌های این موسسه در نبود مدیران ارشدش هم در حال اجراست.

باز شدن پای این موسسه به ماجرای پارک ملی گلستان به سال‌های گذشته برمی‌گردد. اخباری که بر روی سایت این موسسه قرار گرفته؛ نشان دهنده مراودات و تحرکات مدیران این موسسه، با برخی مدیران محیط زیست در پارک ملی گلستان است.

سوم اردیبهشت ماه سال گذشته نخستین نشست هم اندیشی برای ایجاد سازمان داوطلبان در اداره پارک ملی گلستان به پیشنهاد و با حضور مدیران موسسه میراث پارسیان و برخی از مدیران اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان برگزار شد. با گذشت چندماه و در 17 آبان ماه همان سال، بار دیگر موسسه مذکور مکاتباتی با اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان به منظور " ایجاد خانه‌ای برای دواطلبان پارک ملی گلستان" انجام داد. ضمن اینکه مهرماه سال 95 موسسه حیات وحش میراث پارسیان تفاهمنامه‌ای با اداره کل حفاظت محیط زیست و اداره پارک ملی گلستان در همین باره امضاء کرده بود.

این سناریو محتاطانه در حال پیگیری بود تا اینکه کلانتری 13 اردیبهشت امسال در پارک ملی گلستان حضور یافت و دقیقا بر موضوع مدیریت هیئت امنایی پارک تأکید کرد و پس از آن بود که نام اداره کل حفاظت محیط زیست گلستان از روی تابلوهای ورودی پارک حذف شد، گرچه عده‌ای معتقدند عمدی در این کار نبوده است. اما انتشار نامه حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست که به کریم شافعی، معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان و با رونوشت به عیسی کلانتری نوشته شده، مهر تأییدی بر ایجاد مدیریت مستقل پارک ملی گلستان است.

ظهرابی به نامه‌ای محرمانه که پیش از آن نوشته بود، اشاره و بر ضرورت بازبینی نمودار تشکیلاتی پارک ملی گلستان و سایر پارک‌های ملی با ویژگی مشابه تاکید می‌کند تا این پارک‌ها به صورت مستقل از ادارات کل حفاظت محیط زیست استانی و به صورت مستقیم زیر نظر سازمان مرکزی مدیریت شوند.

در حالی‌که تمام مستندات و شواهد ردپای موسسه میراث پارسیان در موضوع پارک ملی گلستان را نشان می‌دهد، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان تأکید می‌کند که اولا طرح استقلال پارک از سوی این موسسه ارائه نشده و در مدت 10 ماهه حضورش در استان نیز ردپایی از میراث پارسیان در غائله پارک ملی گلستان ندیده است.

امیر عبدوس در این باره به خبرگزاری تسنیم گفته تاکنون هیچ ارتباطی با اعضای این موسسه نداشته و آنها هم ارتباطی با محیط زیست استان نگرفته‌اند، هرچند علاقه‌ای هم برای اینکه این ارتباط وجود داشته باشد، ندارد.

او برخلاف نظر بسیاری از کارشناسان معتقد است استقلال پارک ملی گلستان برای تقویت بنیه پارک بوده نه برای جداسازی و تضعیف آن. اما این کار نیازمند الزاماتی است و باید پارک دارای تشکیلات مستقل و ردیف‌های اعتباری مجزا شود تا امکانات جدید و ارتباطات وسیعتری پیدا کند.

عبدوس درباره اینکه آیا پیش از آمدنش به اداره کل محیط زیست گلستان، برخیها در سازمان حفاظت محیط زیست مسئله مدیریت مستقل پارک ملی را با او در میان گذاشته و خواستار همکاریاش برای اجرای این طرح شده بودند، میگوید: « بله، این مسئله را گفته بودند اما آقای نمکی صراحتاً گفت تا زمانی که تشکیلات مستقلی برای پارک ملی ایجاد نشود، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان به عنوان قائم مقام سازمان در امور پارک ملی گلستان خواهد بود».

او درباره حواشی که پس از حذف نام استان گلستان از روی تابلوی ورودی پارک ملی ایجاد شد، اینگونه پاسخ میدهد: « پس از این اقدام، با مدیرپارک ملی جلسهای داشتم و آقای تیموری گفت تعمدی در این کار نبوده است. البته در گذشته هم تابلوهای زیادی داشتیم که اسم محیط زیست گلستان روی آنها نبود؛ در استانهای دیگر هم همینطور است. شاید نسبت به گذشته پارک ملی فعالیتهای مستقل بیشتری داشته باشد اما این به معنای استقلال آن نیست. وقتی حقوق و اضافه کار نیروها را اداره کل میدهد و حتی مجوزهای ورود افراد به پارک را هم ما صادر میکنیم، پس استقلال مدیریت پارک ملی گلستان رخ نداده است».

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان درباره انتخاب رئیس پارک ملی گلستان از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم گفته اینکه در انتخاب فرد دخالت داشته باشم اینگونه نبود اما وقتی نظرم را خواستند با توجه به تجربه آقای تیموری در مناطق دیگر، گفتم گزینه خوبی است.

او درباره حضور چندماهه چند تبعه آلمانی در پارک ملی گلستان و اهداف این حضور هم میگوید: « همه اتباع خارجی وقتی قرار است وارد مناطق حفاظتی شوند برای آنان یک فرآیند نظارتی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و مراجع امنیتی مرکز و استان وجود دارد. ما اجازه ورود به هیچ شخص خارجی در این مناطق را نمی‌دهیم مگر آنکه نامهای از تهران آمده باشد. ما به هدف بازدید از منطقه یا اهداف حاشیهای این افراد که آیا صرفا بازدیدکننده یا پژوهشگر هستند، ورود نداریم و فقط گزارش آمدن یا خارج شدن آنها را به مراجع بالادست ارائه میدهیم. ما از هیچ فرد خارجی دعوت نمیکنیم و این را هم نمی‌دانیم که از طرف کدام موسسه دعوت میشوند، بهرحال موسسات زیادی در زمینه اکوتوریسم فعال هستند و تورهایی برگزار میکنند».

با اینکه عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان معتقد است ردپایی از موسسه پارسیان در موضوع مدیریت مستقل پارک ملی گلستان دیده نمیشود، اما شواهد و قرائن گویایی واقعیتهای دیگری است. باید دید آیا حلقه شکار و جاسوسان سبز موفق میشوند پارک ملی گلستان که به عنوان یکی از 50 ذخیرگاه زیست کره به ثبت رسیده و یک هشتم گونههای گیاهی، یک سوم گونههای پرندگان و بیش از 50 درصد پستانداران را در خود جای داده است را به قرق اختصاصی خود درآورند؟

انتهای پیام/م