یادداشت| آتش‌بس سه ماهه با طالبان؛ تیر دولت افغانستان در تاریکی
پس از ناکامی ترامپ در عملی کردن استراتژی‌اش مبنی بر درهم کوبیدن طالبان و همچنین عدم نتیجه از توسل‌جویی به کشورهای عربی مانند عربستان، دولت افغانستان قصد دارد تا از این فرصت برای به‌دست گرفتن ابتکار عمل استفاده کند.
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، رئیس جمهور افغانستان پس از اینکه مدت «سه روز» در ایام عید فطر اعلام آتش‌بس یکجانبه با طالبان اعلام کرد و این درخواست با استقبال طالبان نیز مواجه شد، حالا در ایام عید قربان مدت «سه ماه» آتش‌بس مشروط اعلام کرده است.
به گفته اشرف غنی، این آتش‌بس به این شرط عملی می‌شود که گروه طالبان نیز آن را بپذیرد و اگر طالبان بخواهد، مدت آن تمدید هم خواهد شد. طالبان نیز با موشک‌پراکنی‌های صبح اولین روز عید قربان در افغانستان ظاهرا نشان دادند که یا حاضر به صلح نیستند و یا قصد دارند وزن خود را برای میز مذاکرات افزایش دهد.
با این حال تاکنون روابط گروه طالبان، آمریکا و متحدان عربی این کشور در روندی پرفرازونشیب قرار گرفته است و اینک به دلایل ذیل ارگ ریاست جمهوری افغانستان بدنبال گرفتن ابتکار عمل و ایفای نقش تاثیرگذار در مذاکره با طالبان است.
شکست استراتژی آمریکا در افغانستان
«خبرگزاری فرانسه» در تازه‌ترین گزارش خود گفته است در حالی که یک سال از اعلام استراتژی ترامپ در افغانستان می‌گذرد اما موج تازه‌ای از خشونت‌ها و خونریزی‌ها در این کشور جنگ‌زده افزایش یافته و پیشرفت‌های اندک دولت را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
این گزارش با تأکید بر اینکه «هر حمله موفقیت‌آمیز، نشان دهنده شکست بزرگ است» می‌افزاید: این مسئله برای آمریکا شکست به حساب می‌آید.
همچنین گزارش دیگری از سوی «بازرسان امنیتی» که یک نهاد ناظر بر دولت آمریکا است در دو ماه قبل منتشر شد، اطلاعات پنتاگون، وزارت امور خارجه و آژانس بین‌المللی را درباره افغانستان بررسی کرد و گفت که در روند اجرایی شدن استراتژی آمریکا برای افغانستان، پیشرفت اندکی به وجود آمده است.
دلیل این مدعا توانایی گروه‌های شورشی به سازماندهی حملات مرگبار و قدرت ایجاد بحران در افغانستان ذکر شده است.
روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز اوایل سال خورشیدی جاری با اشاره به حملات انتحاری چند ماه اخیر که آمار تلفات غیرنظامیان در افغانستان را افزایش داد، گفت که این راهبرد به جای توقف خشونت و برقراری صلح، نتیجه عکس داشته و به گسترش ناامنی در افغانستان منجر شده است.
آمریکا و عدم حصول نتیجه از توسل به متحدان عربی
آمریکا پس از استیصال در مقابله با گروه طالبان، به عربستان سعودی پناه آورد تا هدف خود را زیر چتر جایگاه مذهبی عربستان و نفوذ این کشور بر بلاد اسلامی پیش ببرد.
نشست یک ماه قبل در «جده» و «مکه» که با مصرف هزینه‌های بسیار از سوی خاندان آل سعود برگزار شد، تلاشی ناکام برای مشروعیت‌زدایی از جنگ طالبان در افغانستان و تضعیف این گروه بود.
پس از اعلام بیانیه این نشست که حول محور مذمت طالبان در جنگ افغانستان تدوین شده بود، طالبان در پیامی بی‌سابقه مستقیما به همین مسئله اشاره کرد و خطاب به عربستان گفت: جنگ افغانستان بین‌الافغانی نیست، ما با اشغال آمریکا می‌جنگیم و تجاوز نیروهای آمریکایی به این کشور به طور کامل مشهود است.
طالبان در این بیانیه با اشاره به اینکه آنها یک گروه آزادی‌خواه بوده و فعلا 70 درصد از خاک افغانستان را در اختیار دارند افزوند، مبارزه با آمریکا جهاد دفاعی در برابر کافران مهاجم است که مذاهب فقهی اسلام درباره آن توافق نظر دارند.
رهبر طالبان از مقامات و علمای سعودی خواست تا در مقابله اسلام و کفر از آمریکا حمایت نکنند.
این مسئله نشان دهنده این است که گروه طالبان بر شرط اصلی‌اش برای مذاکرات صلح یعنی خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان مصمم است و اقدام کشورهای دیگر برای تحت فشار قرار دادن این گروه نیز راه به جایی نمی‌برد.
بی‌اعتمادی طالبان نسبت به سیاست‌ها و تعهدات آمریکا
با وجود نشست‌های چندجانبه با حضور آمریکا برای یافتن راه‌حل صلح دولت افغانستان و حتی برخی از نشست‌هایی که طالبان نیز حضور داشتند، اما افغانستان تاکنون در یک دور باطل قرار دارد و روند صلح به نتیجه‌ای نرسیده است.
رسیدن به صلح با گروه طالبان برای روسای جمهور افغانستان اعم از «حامد کرزی» و «اشرف غنی» از دو جهت قابل اهمیت است؛ نخست به لحاظ کسب مشروعیت و محبوبیت داخلی و تحکیم قدرت پشتون‌ها در این نظام و دومین مسئله نیز کسب اعتبار جهانی از گذر حل بزرگترین معضل کنونی افغانستان.
تجربه هفده ساله اخیر نشان داده است که دخالت‌های آمریکا، استراتژی ترامپ و یا نشست‌های چندجانبه با مدیریت واشنگتن نتوانسته گره کور صلح در این کشور را باز کند. دلیل هم این است که اصل مشکل، حضور آمریکا در افغانستان است که هر بار گروه طالبان نیز در پیش‌شرط‌های صلح خود از این مسئله به عنوان خط قرمز یاد کرده است و این نشانی از بی‌اعتمادی طالبان به آمریکا است.
گروه طالبان همچنین به کشورهایی مثل عربستان نیز اعتماد نمی‌کنند چراکه ریاض علیرغم تعریف جایگاه مذهبی برای خود و ظاهرسازی دینی، اما در سیاست خارجی کارنامه‌ای بسیار نامطلوب و ناموجه دارد.
تقریبا ردپای عربستان در هر معضل و خونریزی در کشورهای اسلامی و خاورمیانه، از تمویل گروه‌های تکفیری گرفته تا دخالت‌های خصمانه همچون جنایات علیه بشریت در یمن، به چشم می‌خورد.
مذاکرات بین الافغانی
بهترین گزینه برای افغانها در حال حاضر، نشست روبرو با گروه طالبان به منظور حل مشکلات میان طرفین است.
دولت افغانستان نیاز دارد تا قدرت گروه طالبان را به رسمیت بشناسد و صادقانه به ضعفی که تاکنون در برابر حملات این گروه داشته اعتراف کند. این مسئله خواهد توانست تا دو طرف درگیر را در یک میز بنشاند و شروط همدیگر برای رفع اختلاف‌نظرها را بازگو کند.
اعلام آتش‌بس از سوی دولت افغانستان نشانه‌ای از این مسئله است که دولت وحدت ملی از استیصال آمریکا و دخالت بیهوده کشورهایی همچون عربستان آگاه شده و قصد دارد تا راه‌های عملی برای رسیدن به صلح از گذر گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را امتحان کند.
این می‌تواند فرصتی مناسب برای هر دو طرف باشد که مثل بسیار گروه‌های شورشی و آزادی‌خواه و همچنین دولت‌های پسامنازعه و ضعیف، به صلح و توافق سیاسی پایدار دست یابند.
انتهای پیام/.
