یادداشت پژوهشگر کُرد عراقی| سرنوشت صدارت عراق؛ از نزدیکی کُردها به مالکی تا نقش تعیین کننده الدعوه

«یاسین طاها» پژوهشگر و روزنامه نگار کرد عراقی در یادداشتی اختصاصی برای خبرگزاری تسنیم به بررسی آخرین تحولات سیاسی عراق همزمان با تلاش های اعلام فراکسیون اکثریت و تشکیل کابینه جدید این کشور پرداخته است:

فراهم کردن زمینه های برگزاری نخستین نشست پارلمان جدید عراق در دو بعد پرتوکلی و سیاسی در جریان است. دستور کار این نشست عبارت است از مراسم سوگند اعضای جدید پارلمان با حضور سران سه قوه و سفرای کشورهای خارجی مستقر در عراق و انتخاب هیئت رئیسه پارلمان، اما هنوز توافقی مشخص در خصوص ریاست آتی پارلمان عراق حاصل نشده است.

جریان های سیاسی اهل سنت که همچون دوره های گذشته و بر اساس عرف سیاسی عراق پس از صدام، پست ریاست پارلمان را در اختیار خواهند گرفت تاکنون سه نامزد را در این خصوص معرفی کرده‌اند. اسامه النجیفی رئیس اسبق پارلمان عراق، محمد حلبوسی عضو سابق پارلمان و استاندار کنونی الانبار و محمد تمیم عضو سابق پارلمان و وزیر اسبق این کشور. این در حالیست که نام طلال زوبعی از شخصیت های عشایر اهل سنت هم به عنوان نامزد ریاست پارلمان عراق دیده می شود. در صورت انتخاب هر یک از این افراد از سوی جریان های اهل سنت، نیازمند تائید و حمایت جریان های شیعه و کرد است زیرا شمار اعضای جریان های اهل سنت عراق در پارلمان جدید و در چارچوب ائتلافی که اعلام شده است نزدیک به 50 کرسی است، بنابراین با هدف رسیدن به حد نصاب 165 کرسی، نیازمند حمایت ائتلاف های شیعه و کرد هستند.

گفته می شود که در این میان، غالب جریان های شیعی از نامزدی محمد حلبوسی حمایت می کنند و شماری از آنها هم ریاست مجدد اسامه نجیفی را رد کرده اند، علت این مخالفت هم به تنش هایی برمی گردد که در دوران ریاست وی با نوری مالکی به عنوان نخست وزیر وقت عراق وجود داشته است.

اینک در زمینه اعلام فراکسیون اکثریت پارلمانی تحرکاتی در هر دو جبهه شیعی دیده می شود، جبهه صدر – العبادی و مالکی – العامری. ائتلاف های سائرون، نصر، وطنیه و حکمت ملی هنوز هم در انتظار پاسخ دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق هستند تا از این طریق تلاش های تشکیل کابینه جدید این کشور در مسیر دیگری قرار گیرد. بر اساس اطلاعات موجود، این دو جریان کردی که دارای اکثریت کرسی های اقلیم کردستان در پارلمان عراق هستند هنوز به جمع بندی نهایی در خصوص پیوستن به یکی از این دو جبهه سیاسی نرسیده اند اما اشاراتی که از اربیل دیده می شود نوعی از نزدیکی دیدگاه های آنان به ائتلاف فتح و دولت قانون وجود دارد.

همزمان با فعالیت های مرتبط با برگزاری نخستین نشست پارلمان عراق در دوره جدید، مشکلاتی در میان ائتلاف العبادی با جریان های فتح و دولت قانون در خصوص مشروعیت فعالیت کمیسیون عالی انتخابات به وجود آمده است. هیئت وزیران عراق به ریاست حیدر العبادی بر این باور است شورای کمیسیون عالی انتخابات تا اتمام تحقیقات درباره مسائل پیش آمده در برگزاری انتخابات پارلمانی همچنان در مرحله تعلیق فعالیت ها قرار داشته و حق هر گونه اظهارنظر و نظارت بر دیگر مسائل از آنها سلب شده است. در مقابل، کمیسیون به چنین دیدگاهی معترض است و جریان های سیاسی دیگر از جمله ائتلاف فتح و دولت قانون و شماری از جریان های سیاسی اهل سنت هم از کمیسیون عالی انتخابات عراق حمایت کرده اند، در این راستا شیخ قیس خزعلی و هادی عامری به دیدار اعضای کمیسیون رفتند و همچنین اعضای کمیسیون دیداری با نوری مالکی معاون نخست وزیر عراق داشته اند.

به اعتقاد ناظرین سیاسی عراق، العبادی فعالیت های کمیسیون را در این مقطع در راستای منافع خود نمی بیند، بر اساس اعلام نظر کمیسیون انتخابات عراق، اعضایی که از ائتلاف وی جدا شده اند می توانند به عضویت دیگر ائتلاف ها و فهرست های ثبت شده از سوی این کمیسیون درآیند، عده‌ای هم اتخاذ چنین موضعی از سوی کمیسیون عالی انتخابات عراق را عادلانه توصیف کرده اند و معتقدند که پس از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق، تغییرات زیادی در مواضع راه یافتگان به پارلمان جدید رخ داده است.

در حالیکه همه نگاه ها متوجه تلاش های صورت گرفته برای اعلام فراکسیون اکثریت و تشکیل کابینه جدید عراق است ناظرین مسائل عراق نکاتی را مهم و قابل ملاحظه دانسته اند از جمله، اظهارنظرهای نزدیکان و منتسبان به مسعود بارزانی در خصوص تمجید مواضع ائتلاف نوری مالکی، در حالیکه پیشتر روابط چندان مناسبی در میان آنها حاکم نبوده است، ائتلاف صدر با جریان های وابسته به العبادی، حکیم . علاوی که آمریکا با وجود مخالفت شدید با شخص مقتدی صدر و جریان سیاسی وی به حمایت از این ائتلاف پرداخته است، آشتی نوری مالکی و اسامه نجیفی پس از هشت سال سردی روابط و رقابتی که در میان آنها دیده شده است، نزدیکی خمیس خنجر از رهبران اهل سنت عراق به ائتلاف کنونی مالکی – العامری و تداوم حاشیه های درون حزبی الدعوه با جبهه بندی هایی که توسط العبادی و مالکی به وجود آمده است، اما با وجود رقابت شدیدی که میان آنها در خصوص پست نخست وزیری عراق وجود دارد فعالیت ها و نشست های عادی این حزب همچون گذشته در جریان است و می توان گفت در صورتی که نخست وزیری عراق به حیدر العبادی و نوری مالکی نرسد در نهایت نامزدی از حزب دعوه یا مورد حمایت این حزب، صدارت چهار سال آتی عراق را عهده دار خواهد بود.

انتهای پیام/.