عراقچی: اروپا تا ۱۳ آبان برای نجات برجام وقت دارد

به گزارش حوزه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، سید عباس عراقچی معاون امور سیاسی وزرات امور خارجه کشورمان با حضور در برنامه زنده تلویزیونی رو در رو که از شبکه چهارم سیما پخش شد، با اشاره به نشست رؤسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه اظهار کرد: این نشست دومین نشست سران این سه کشور در مورد سوریه است.

وی با اشاره به روند مذاکرات آستانه گفت: این روند در کنار روند ژنو به وجود آمد؛ در روند ژنو مجموعه کشورهای غربی و هم پیمانان منطقه‌ای و غیر منطقه‌ای آنها حاضر بودند که در مجموع روند موفقی نبود؛ اگر به خاطر داشته باشید در جلسه اول روند ژنو هم ایران را دعوت نکردند، مذاکرات ژنو بیشتر محل تجمع تروریست‌ها و کشورهایی بود که نقش مخربی در کشور سوریه داشتند، که اگرچه این مذاکرات با نظارت سازمان ملل بود، اما نتوانست نقش موفقی در سوریه داشته باشد و به شکست انجامید.

مذاکرات ژنو در مورد سوریه به شکست انجامید

عراقچی با بیان اینکه ایران، روسیه و ترکیه با دولت سوریه روند مذاکرات جدیدی را شروع کردند افزود: روند آستانه در کنار روند ژنو آغاز شد. این روند که بیشتر جلسات ابتدایی آن در شهر آستانه برگزار شده بود و به همین علت به روند آستان معروف شده، برعکس توافق ژنو یک روند موفق بود که در کاهش تنش‌ها، ایجاد مناطق کاهش تنش و پایان درگیری‌ها نقش مهمی داشت. به هر حال بین گروه‌های معارض سوریه هم تفاوت وجود دارد، ما بین گروه‌های سیاسی مخالف دولت سوریه و تروریست‌ها تفاوت قائل هستیم، روند آستانه در ایجاد یک سازوکار موفق در سوریه به نتیجه رسیده است.

معاون امور سیاسی وزرات امور خارجه با بیان اینکه بیش از 10 جلسه از روند آستانه با حضور معاونان وزارت امور خارجه برگزار شده، تصریح کرد: سه جلسه از مذاکرات آستانه نیز با حضور رؤسای جمهور ایران، آمریکا و ترکیه برگزار شده که می‌توان گفت روند آستانه به مراحل پایانی خود برای حل بحران سوریه رسیده است.

عراقچی همچنین گفت: ترکیه تا امروز در روند آستانه نقش موثری را ایفا کرده، به این دلیل که در طول ماه‌های گذشته مشخص شد بازیگران اصلی در سوریه این سه کشور و دولت سوریه هستند و بقیه بازیگرانی که نقش مخرب داشتند از صحنه خارج شدند.

وی ادامه داد: موضوع کردها یک موضوع جدی شد و دخالت نظامی ترکیه به پیچیدگی‌ها افزود، ولی ترکیه در کنار ایران و سوریه سعی کرد نقش سازنده‌ای را ایفا کند. آمریکا شاهد نفوذ قدرت و سیاست ایران در منطقه بود، اینکه چگونه به واسطه ایران توطئه های غرب در سوریه، لبنان، عراق، افغانستان، یمن، بحرین و غیره برهم زده شد. ایران مقتدر در منطقه با توانایی بالای موشکی و فروش نفت برای آمریکا نگران کننده بود.

گروه‌های تروریستی در اِدلب با مردم مخلوط شده‌ و از مردم به عنوان سپر انسانی استفاده می‌‌کنند

معاون وزیر خارجه با بیان اینکه شرایط در اِدلب حساس است و همه تروریست‌ها در این شهر تجمع پیدا کردند، گفت: اوضاع سخت و پیچیده‌ای بوجود آمده و این پیچیدگی به خاطر جمعیتی است که در آن مناطق وجود دارد و گروه‌های تروریستی که تجمع یافته‌اند و با مردم هم مخلوط شده‌ و از مردم به عنوان سپر انسانی استفاده می‌‌کنند و در واقع ادلب نقطه پایانی آنها شده است. وضعیت ایجاد شده اقتضا می‌کرد که روند آستانه در عالی‌ترین سطح برگزار شود. دو جلسه قبلی در ترکیه و روسیه بود و امروز جلسه تهران برنامه‌ریزی شد. محمدجواد ظریف دوشنبه به سوریه سفر و از آخرین وضعیت میدانی این کشور مطلع شد. در تلاش هستیم با طرح‌ها و ایده‌های مشخص روند جنگ سوریه را  با موفقیت به اتمام برسانیم و متعاقب آن روند بازسازی و بازگشت پناهندگان و بازگشت امنیت را در سوریه آغاز کنیم.

عراقچی درباره نقش غرب و آمریکا در تحولات امروز ادلب نیز اظهار کرد: از ابتدای بحران سوریه غربی‌ها و به ویژه آمریکایی‌ها، نقش مشکوک، پرابهام و سوال‌انگیزی داشتند و در بسیاری از میادین درگیری به کمک‌ تروریست‌ها آمدند. در موضوع شیمیایی هم که نظر غالب این است گروه‌های تروریستی این کارها را کردند، شاهد دخالت غربی‌ها بودیم.

دولتی که در حال پیشروی است چه نیازی به حمله شیمیایی دارد

وی با طرح این سوال که دولتی که در حال پیشروی است چه نیازی به حمله شیمیایی دارد افزود: وقتی سلاح شیمیایی فشارهای بین المللی را بر دولت سوریه تحمیل می‌کند، دولت سوریه چه نیازی به استفاده از سلاح‌های شیمیایی دارد، به هر حال ممکن است این سناریو حمله شیمیایی در منطقه ادلب هم تکرار شود.

معاون امور سیاسی وزرات امور خارجه با بیان اینکه این سر و صداها که امروز درباره ادلب به وجود آمده را قبلا درباره حلب و غوطه شرقی شاهد بودیم، ادامه داد: الان اخباری هست که مواد شیمیایی توسط تروریست‌ها به ادلب برده شده و می‌تواند فاجعه‌ای بیافریند و حتما اقتضا می‌کرد مشورت‌هایی بین سران سه کشور انجام شود.

عراقچی درباره اینکه ترامپ در توئیتی از بشار اسد به عنوان رئیس جمهور سوریه یاد کرده است، گفت: ترامپ از این مواضع ضد و نقیض بسیار داشته، اما معتقدم واقعیات سوریه خود را به دنیا تحمیل می‌کند. کسانی که روزی بشار اسد را به‌عنوان رئیس جمهور سوریه قبول نداشتند، امروز مجبور می‌شوند از دولت قانونی سوریه نام ببرند؛ دولت سوریه در حال آزادسازی مناطق اشغالی است و مخالفان باید بپذیرند نظام سوریه در حال بازپس گرفتن کشور خود است. مبارزه دولت سوریه مبارزه کاملا مشروعی برای بازپس‌گیری خاک خود از تروریست‌هایی که به دولت‌های خارجی وابسته هستند.

حضور ایران و روسیه با هماهنگی و با درخواست دولت سوریه صورت گرفته و کاملا مشروع و قانونی است

وی تصریح کرد: حضور ایران و روسیه با هماهنگی و با درخواست دولت سوریه صورت گرفته و کاملا مشروع و قانونی است. حضور مستشاری و سیاسی ایران در سوریه و روابطش با دولت سوریه مستحکم است. نقش ما در سوریه کاملا تعیین کننده‌ بوده و خواهد بود. ما در تعامل نزدیک با دولت های ترکیه و روسیه هستیم و رایزنی‌های نزدیکی بین ما درباره سوریه برقرار است. ما در مسیر درستی حرکت می‌کنیم. واقعیت میدانی می‌گوید که مسیر آستانه تا امروز مسیر خوبی بوده و منجر به اعاده حاکمیت دولت سوریه بر خاک خودش شده و امیدواریم در آینده شاهد بازسازی سوریه باشیم.

عراقچی با اشاره به مسئله برجام نیز گفت: مذاکرات ما با اروپا خیلی نزدیک و فشرده در جریان است. باید مواضع سیاسی اروپا و راهکارهای عملیاتی آنها را تقسیم کنیم. در مواضع سیاسی تا امروز محکم بوده‌اند و تعهد سیاسی خود را در حفظ برجام با اظهارنظرهای مختلف بیان کرده‌اند. هم جلسه وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی و هم جلسه وزرای خارجه ایران و 1+4 را برگزار کردیم که تعهد سیاسی خود را بر حفظ برجام اعلام کرده‌اند.

وی افزود: پس از اجرایی‌شدن برجام گام‌های عملی بسیاری برداشته شد و این قابل انکار نیست؛ فروش نفت به حالت عادی بازگشت، کشتی‌های ما که به دلیل نبود ضمانت و بیمه و یا تحریم کشور در بنادر متوقف شده بودند، ترخیص شده و حمل و نقل را از سر گرفتند. بحث هواپیما، تجارت و شرکت‌هایی که در ایران مشغول فعالیت شدند همه در نتیجه برجام بودند. در زمینه‌های دارویی و غذایی و صنایع هم شاهد اتفاقات خوبی بودیم. قرارداد 5 میلیاردی توتال با ایران و یا ورود 11 هواپیما به کشور، واقعیاتی است که فراتر از یک توافق و معامله کاغذی بودند.

شرکت‌های اروپایی بازار آمریکا را به ایران ترجیح می‌دهند

معاون وزیر خارجه با اشاره به خروج شرکت‌های اروپایی از کشور گفت: مشکل اینجاست که همه شرکت‌های اروپایی خصوصی هستند و تصمیمات اقتصادی می‌گیرند و بعد از خروج آمریکا، تحریم‌های آن شامل این شرکت‌ها خواهد شد و این شرکت‌ها بازارهای خود را در آمریکا از دست خواهند داد. آنها در یک تصمیم اقتصادی، بازار آمریکا را به ایران ترجیح می‌دهند. همه آنهایی که معاملات خود را با ایران فسخ می‌کنند هزینه های فسق همکاری خود را می‌پردازند؛ مثلا شرکت توتال قبل از خروج خسارت خود را پرداخت کرد. شرکت‌های دیگر هم طبق قرارداد خسارات معمول خود را پرداخت کرده و خارج می‌شوند. اروپایی‌ها معتقدند برجام یک موضوع امنیتی و حیثیتی برای آنهاست و به لحاظ سیاسی مصمم به حفظ آن هستند، اما مشکل اینجاست که نمی‌توانند به شرکت‌هایشان  دستور بدهند. 

عراقچی تصریح کرد: در زمینه اقتصاد و روابط خارجی به امید اروپا نخواهیم بود. این گونه نیست که بنشینیم تا آنها برای ما راه باز کنند. در حال مذاکره با همه دنیا و به دنبال ایجاد مسیرهای بانکی و مسیرهای فروش نفت خود هستیم که مورد تحریم آمریکا واقع نشود؛ با اروپا هم مذاکره می‌کنیم و امیدوار نیستیم اقتصاد ما توسط آنها سامان یابد. امروز در حال مذاکره با خریداران جدید نفت هستیم. ما به هیچکس جز خودمان و خدا امید نداریم. اروپایی‌ها راه‌حل‌های عملیاتی را هنوز اجرایی نکرده‌اند. 

وی با اشاره به مواضع اتحادیه اروپا افزود: سابقه نداشته که رئیس جمهور آمریکا حرفی را بزند و موگرینی به فاصله یک دقیقه اعلام کند که ما مخالف هستیم. آنها در برجام این کار را کردند و گفتند توافق را حفظ می‌کنیم. اینکه اروپایی‌ها اینگونه عریان و واضح به لحاظ سیاسی جلوی آمریکا ایستاده باشند، تقریبا کم سابقه است و تا امروز این موضع را  رها نکرده‌اند و 28 کشور اروپایی در مواضع خود محکم بوده و جلوی آمریکا ایستادند.

عراقچی با اشاره به کارهای اروپا برای حفظ برجام گفت: اول اینکه قانون جدیدی را تصویب و اجرایی کرده‌اند، تحت عنوان «قانون انسداد کننده» که از شرکت‌های اروپایی برای کار و همکاری با ایران حمایت می‌کند و حتی به آنها اجازه نمی‌دهد که از تحریم‌های فرامرزی آمریکا تبعیت کنند و حتی آنها را جریمه می‌کند. این قانون از شرکت‌های بزرگ حمایت نمی‌کند، اما از شرکت‌های کوچک و متوسط حمایت می‌کند. دوم به بانک سرمایه‌گذاری اروپایی مجوز دادند و ایران در حیطه قلمرو آن بانک قرار گرفته که بتواند به ماخدمات مالی ارائه دهد و همه مراحل تصویب آن انجام شد. این نهاد متعلق به نهاد اروپا است و مربوط به یک کشور خاص نیست و می‌تواند با ایران وارد تعاملات مالی شود.  ایده‌هایی وجود دارد که  چگونه یک مکانیسم مالی با ایران برقرار کنند که دریافت و پرداخت‌های مالی ایران از طریق آن مکانیسم انجام شود.

عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای با اشاره به برجام ادامه داد: ما توافقی را بستیم که بسیار مستحکم بود و آمریکا به این نتیجه رسید که با برجام دست و بال ایران بازتر می‌شود.چرا آمریکا از برجام خارج شد، چون احساس کرد در برجام ضرر کرده است.

قطعا آمریکا با خروج از برجام ضرر کرد

معاون ظریف اضافه کرد: برجام برای ایران منافع و گشایش‌های زیادی داشت. امروز با وجود خروج آمریکا از برجام، هنوز ماندن ما در برجام برای ما منافعی دارد، وگرنه آتش زدن آن کاری ندارد و کمتر از یک ثانیه طول می‌کشد. قطعا آمریکا با خروج از برجام ضرر کرد.

عراقچی با اشاره به بازگشت به شرایط قبل از توافق اظهار کرد: روند برگشت ما به 190 هزار سو پرسرعت خواهد بود، ما محاسبه سود و زیان خود را می کنیم. الان گشایش‌هایی در برجام برای ما ایجاد شده که با برگشت به برنامه هسته‌ای این گشایش‌ها از دست می‌رود. امروز رآکتور جدید اراک در حال مدرن شدن است. اگر ذخایر مواد غنی شده ما خارج شد، در مقابل دو برابر میزان آن، مواد اولیه وارد شد. میزان ذخایر کیک زرد ما در حال حاضر بیشتر از مقدار آن در قبل از برجام است. مهم ترین بخش برنامه هسته‌ای ما تحقیق و توسعه بود که اصلا تعطیل نشد. در حال حاضرماشین های IR8 که نسل چندم ماشین های ماست، بین 20 تا 25 برابر قوی تر از ماشین های مدرن است.

وی افزود: منافع ما در این راستا نیست که به برنامه هسته‌ای خود برگردیم و اجماع بین‌المللی علیه ما شکل بگیرد. ما در مقایسه با قبل از برجام، وضعیت خارجی مان به مراتب بهتر از گذشته است، فقط تحریم‌های یکجانبه آمریکا برگشته، در صورتی که تحریم‌های اروپا و شورای امنیت برنگشته است. امروز هیچ اجماع بین‌المللی علیه ما شکل نگرفته و برعکس آمریکا منزوی شده است. البته اینها اثرات اقتصادی خود را دارد و به لحاظ خارجی در موقعیت خوبی هستیم، اما به لحاظ داخلی نه. معتقدم اگر بتوانیم داخل را کمی مستحکم کرده و بر اصول اقتصاد مقاومتی ایستادگی کنیم، بحران را رد می‌کنیم.

عراقچی در پاسخ به این سؤال که آیا اروپایی‌ها می خواهند ما را به سمت برجام دو و سه و موشکی ببرند، گفت:  اینگونه نیست، در مقابل کارهایی که می‌کنند، توقع آنها فقط اجرای برجام است. آنها تلاش می‌کنند در مقابل تحریم‌های آمریکا بایستند، اینکه اروپایی‌ها به لحاظ سیاسی  و به خاطر ایران جلوی آمریکا باایستند هزینه کمی برای آنها ندارد، پیدا کردن راه‌های عملیاتی، کار آسانی نیست به خصوص اینکه آمریکا شمشیر را از رو بسته است. مثلا انگلیس قبل از 1+5 جزو تروئیکای اروپا بود و در مذاکرات نقش موثری داشت و الان هم نقش موثری دارد. انگلیس متحد آمریکاست، اما موضع خود را در حفظ برجام ثابت نگهداشته که در صحنه بین‌الملل چیز کمی نیست. موضع انگلیس این است که تا زمانی ایران در برجام بماند، آنها هم خواهند ماند.

اروپا تا آبان ماه وقت دارد تا به نتیجه برسد

این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: اروپا و آمریکا دو متحد استراتژیک و قدیمی هستند و تعاملات اقتصادی بسیاری دارند و 50 میلیون شغل در اروپا وابسته به همکاری اقتصادی با آمریکاست. اینگونه نیست که اروپایی‌ها اینها را به آسانی در معرض خطر قرار دهند، من از اروپایی‌ها دفاع نمی‌کنم؛ کار آنها سخت است، ولی تا  آبان ماه باید به نتیجه برسند و اگر این سازوکارها را عملیاتی نکنند، ماندن ما در برجام برای ما فایده‌ای ندارد.

وی گفت: ما به اروپایی‌ها روشن گفته‌ایم اگر منافع اصلی ما در برجام، بحث فروش نفت و بازگشت پول نفت پرداخت‌ها و دریافت‌ها (مسائل بانکی)، عملیاتی نشود، برای ما ماندن در برجام هیچ فایده دیگری نخواهد داشت. آنها تا 13 آبان وقت دارند و از این تاریخ به بعد فایده‌ای ندارد  که بخواهند انجام دهند.

معاون وزیر خارجه  با اشاره به شرایط کشور فبل و بعد از تحریم‌ها گفت: قبل از برجام و به خاطر تحریم‌های آمریکا، فروش نفت ما زیر یک میلیون بشکه در روز بود و بعد از برجام به حدود دو و نیم تا سه میلیون بشکه رسید. برخی از کشورها دچار تردید شدند و سفارش‌های آتی را کاهش می‌دهند. تا زمانی که بتوانیم نفت خود را بفروشیم، ماندن در برجام برای ما منافع خواهد داشت و حتی اگر بعد از 13 آبان هم که تحریم‌های آمریکا رسما برمی‌گردد، قادر باشیم نفت خود را بفروشیم، ممکن است ادامه کار با برجام را مدنظر قرار دهیم.  گذاشتن مهلت، بستن دست و پای خودمان است. تا زمانی از برجام منتفع شویم در برجام می‌مانیم، نمی‌خواهیم مهلت تعیین کنیم تا به جای اینکه دست و پای آنها را ببندیم، دست و پای خود را ببندیم. زمانی از منافع برجام بهره‌مند نشویم،  در کمتر از یک ثانیه از آن خارج می‌شویم.

هم موافقان و هم مخالفان برجام در مورد آن اغراق کردند

وی ادامه داد: تکلیف ما خیلی روشن است و رهبری هم روشن فرمودند، تا زمانی که برجام برای ما نفع دارد در برجام می‌مانیم و در غیر این صورت نمی‌مانیم.

عراقچی درباره بزرگنمایی در خصوص برجام در داخل کشور نیز اظهار کرد: این بحث‌های داخلی است. موافقان و مخالفان برجام هر کدام با اهداف خاص خودشان نسبت به آن اغراق کردند، ولی همانطور که رهبری فرمودند برجام برای ما یک وسیله بمنظور تامین منافع ملی است. در برجام همه حقوق هسته‌ای ما حفظ شده و تحریم‌ها برداشته شده و این ابزار به نفع ایران کار می‌کرد که آمریکایی‌ها مجبور شدند از آن خارج شوند.

این دیپلمات ارشد کشورمان درباره شکایت ایران از آمریکا به دادگاه لاهه نیز گفت: شکایت ما به دادگاه لاهه در راستای چالش و نبردی است که با آمریکا در همه حوزه‌ها انجام می‌دهیم. با آمریکا وارد یک درگیری گسترده همه جانبه هستیم،‌یکی از جبهه‌ها مراجعه به دادگاه لاهه بود که روند خاص خود را دارد.

انتهای پیام/